Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Izraelit
Marrëdhëniet Shqipëri-Izrael u referohen marrëdhënieve aktuale, kulturore dhe historike të Shqipërisë dhe Izraelit. Shqipëria ka një ambasadë në Tel Aviv dhe Izraeli ka një ambasadë në Tiranë.[1] Marrëdhëniet diplomatike midis vendeve u krijuan më 19 gusht 1991.
 | |
 Shqipëria |
 Izraeli |
|---|---|
Shqipëria e ka njohur Izraelin si shtet që nga 19 prilli 1949.[2]
Historia
RedaktoShqipëria ishte i vetmi vend evropian i pushtuar nga fuqitë e Boshtit të Luftës së Dytë Botërore që përfundoi Luftën e Dytë Botërore me një popullsi më të madhe hebreje sesa para Luftës.[3][4]
Jo vetëm që shqiptarët i mbrojtën hebrenjtë e tyre, por ata siguruan strehim për hebrenjtë nga vendet fqinje. Shqiptarët nuk pranuan të respektojnë dhe dorëzojnë listat e hebrenjve. Në vend të kësaj ata u siguruan familjeve hebreje dokumente të falsifikuara dhe i ndihmuan ata të shpërndaheshin në popullatën shqiptare. Rreth 1.200 banorë hebrenj dhe refugjatë nga vendet e tjera të Ballkanit u fshehën nga familjet shqiptare gjatë Luftës së Dytë Botërore, sipas të dhënave zyrtare.[5]
Gjatë Luftës së Ftohtë, udhëheqësi komunist shqiptar Enver Hoxha i kishte tensionuar lidhjet me Izraelin, për shkak të marrëdhënieve me shtetet arabe, ndërsa komuniteti hebre shqiptar lokal ishte integruar në Shqipëri.[6] Pas rënies së komunizmit, shumica e komunitetit hebre të Shqipërisë emigroi në vitet 1990 në Izrael, ku në fillim të shekullit të njëzetenjëtë ata numërojnë rreth 550 njerëz. Në vitin 1991 u vendosën marrëdhëniet diplomatike midis të dyja vendeve dhe në vitin 1994, Shimon Peres vizitoi Shqipërinë.
Më 1999, Izraeli mori refugjatët shqiptarë kosovarë nga Lufta e Kosovës, duke u siguruar atyre kujdes mjekësor, ushqim dhe akomodim.[7]
Në vitin 2018, një monument kushtuar Presidentit Peres u ngrit në Tiranë për të nderuar kujtimin e tij. Rritja e numrit të izraelitëve udhëtojnë në Shqipëri, dhe në vitin 2019 ata arritën në 20,000 turistë.
Më 26 nëntor 2019, një tërmet e goditi rajonin e Durrësit të Shqipërisë. Izraeli dërgoi në Shqipëri një ekip shpëtimi dhe shërbimi nga këshilli rajonal i Mevo'ot HaHermon.[8] Disa ditë pas tërmetit Izraeli dërgoi 10 trupa nga Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) për të vlerësuar ndërtesat nëse janë të shëndosha strukturalisht.[9] Më 23 janar 2020, Presidenti Ilir Meta në Izrael u takua me ushtarë të Forcave të Mbrojtjes së Izraelit (IDF) dhe i falënderoi ata për ndihmën e tyre në përpjekjet për lehtësimin e tërmetit. Në bazën ushtarake Ramla, Medalja e Artë e Shqiponjës iu dha nga Meta Njësisë Kombëtare të Shpëtimit të IDF.[10]
-
Shënimi i 63 vjetorit të Izraelit në një sinagogë shqiptare -
Kryeministri shqiptar Edi Rama dhe presidenti izraelit Reuven Rivlin -
Presidenti Ilir Meta falënderoi ushtarët e IDF për ndihmën e tyre për lehtësimin e tërmetit -
Presidenti shqiptar Ilir Meta i akordon Njësisë Kombëtare të Shpëtimit të IDF Medaljen e Artë të Shqiponjës
Ambasadorët
Redakto| Ambasadori | Afati i shërbimit |
|---|---|
| Dashnor Dervishi | 1998-2000 |
| Bashkim Dino | 2000-2005 |
| Tonin Gjuraj | 2005-2007 |
| Qirjako Kureta | 2007-2011 |
| Bujar Skëndo | 2011-2016 |
| Bardhyl Canaj | 2016-sot |
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 29 qershor 2020. Marrë më 25 qershor 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ Albania and Israel in Accord To Establish Diplomatic Ties - New York Times
- ^ Sarner. Rescue in Albania: One Hundred Percent of Jews in Albania Rescued from the Holocaust, 1997.
- ^ Escape Through the Balkans: the Autobiography of Irene Grunbaum (University of Nebraska Press, 1996)
- ^ "Israeli Historians Study How Albanian Jews Escaped Holocaust" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2008-06-09. Marrë më 2009-01-19.
- ^ "Albanian President Ilir Meta Lauds 'Fantastic' Israel Ties" (në anglisht). Albanian Daily News. 5 janar 2020. Marrë më 5 janar 2020.
- ^ "Israeli aid around world disasters" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2007-08-14. Marrë më 2009-03-26.
- ^ Eichner, Itamar (27 nëntor 2019). "Israel Rescue and Service team assisting emergency operations in Albania" (në anglisht). Ynet news. Marrë më 28 nëntor 2019.
- ^ "IDF sends aid mission to earthquake-stricken Albania" (në anglisht). The Times of Israel. 3 dhjetor 2019. Marrë më 3 dhjetor 2019.
- ^ "Albanian president thanks Israeli soldiers for aid after deadly earthquake" (në anglisht). Jewish News Syndicate (JNS). 24 janar 2020. Marrë më 31 janar 2020.