Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës

Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës
Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës
1801-1922
	Flamuri Stema mbretërore:
	Himni: "God Save the King"/"Queen"
	Mbretëria e Bashkuar më 1914
Kryeqyteti	Londra
Gjuhët e zakonshme	Anglisht; Skocisht; Irlandisht; Galishtja skoceze; Uellsisht;
Nofka	Britanikët
Qeveria
Lloji i qeverisjes	Monarkia kushtetuese parlamentare unitare
Mbreti
• 1801–1820	George III
• 1820–1830	George IV
• 1830–1837	William IV
• 1837–1901	Viktoria
• 1901–1910	Edward VII
• 1910–1922	George V
Kuvendi	Parlamenti
Historia
• Aktet e Bashkimit	1 janar 1801
• Traktati anglo-irlandez	6 dhjetor 1921
• Akti i Kushtetutës së Shtetit të Lirë Irlandez	6 dhjetor 1922
Popullsia
• 1911	45,221,000
Ekonomia
Monedha	Paund sterlina; Paundi irlandez (1801–1826);
Të dhëna të tjera
Paraprirë nga	Pasuar nga
	Mbretëria e Britanisë së Madhe
	Mbretëria e Irlandës
Irlanda e Jugut (1921–22)
Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut
Sot pjesë e	Republika e Irlandës; Mbretëria e Bashkuar;

Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës ishte një shtet sovran që ekzistonte midis viteve 1801 dhe 1922. Ajo u krijua nga Aktet e Bashkimit 1800, të cilat bashkuan mbretëritë e Britanisë së Madhe dhe Irlandës në një shtet të bashkuar. Krijimi i Shtetit të Lirë Irlandez në 1922 bëri që pjesa e mbetur më vonë të riemërohej Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut në vitin 1927.

Mbretëria e Bashkuar zhvilloi një Marinë Mbretërore të madhe që i mundësoi Perandorisë Britanike të bëhej fuqia më e madhe botërore për shekullin e ardhshëm. Lufta e Krimesë me Rusinë ishte një operacion relativisht i vogël në një shekull ku Britania ishte kryesisht në paqe me Fuqitë e Mëdha.

Shekulli i 19-të ishte një epokë e modernizimit të shpejtë ekonomik dhe rritjes së industrisë, tregtisë dhe financave, në të cilën Britania dominonte kryesisht ekonominë botërore. Migrimi i jashtëm ishte i rëndë për zotërimet kryesore britanike jashtë shtetit dhe për në Shtetet e Bashkuara. Perandoria Britanike u zgjerua në pjesën më të madhe të Afrikës dhe në pjesën më të madhe të Azisë Jugore. Zyra Koloniale dhe Zyra e Indisë sundonin nëpërmjet një numri të vogël administratorësh që menaxhonin njësitë e perandorisë në nivel lokal, ndërsa institucionet demokratike filluan të zhvillohen. India Britanike, deri tani zotërimi më i rëndësishëm jashtë shtetit, pa një revoltë jetëshkurtër në vitin 1857. Në politikën jashtë shtetit, politika qendrore ishte tregtia e lirë, e cila u mundësoi financuesve dhe tregtarëve britanikë dhe irlandezë të vepronin me sukses në shumë vende ndryshe të pavarura, si në Amerika Jugore. Londra nuk krijoi aleanca të përhershme ushtarake deri në fillim të shekullit të 20-të, kur filloi të bashkëpunonte me Japoninë, Francën dhe Rusinë dhe u afrua më shumë me Shtetet e Bashkuara.

Dëshira në rritje për vetëqeverisje irlandeze çoi në Luftën për Pavarësi Irlandeze, e cila rezultoi në shkëputjen e shumicës së Irlandës nga Bashkimi dhe formimin e Shtetit të Lirë Irlandez në vitin 1922. Irlanda e Veriut mbeti pjesë e Bashkimit dhe shteti u riemërua Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut në vitin 1927. Mbretëria e Bashkuar moderne është i njëjti vend – vazhdim i drejtpërdrejtë i asaj që mbeti pas shkëputjes së Irlandës – jo një shtet pasardhës krejtësisht i ri.^[2]

Referime

^ Fetter, Frank Whitson (3 nëntor 2005). The Irish Pound 1797-1826: A Reprint of the Report of the Committee of 1804 of the British House of Commons on the Condition of the Irish Currency (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 978-0-41-538211-3.
^ House of Commons Foreign Affairs Committee (1 maj 2013). "Foreign policy considerations for the UK and Scotland in the event of Scotland becoming an independent country" (PDF) (në anglisht). London: The Stationery Office. fq. Ev 106. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 18 dhjetor 2020. Marrë më 21 qershor 2018.

Shënimet

^ Stema në të majtë u përdor në Angli, Uells dhe Irlandë; versioni në të djathtë u përdor në Skoci.

[2] Fetter, Frank Whitson (3 nëntor 2005). The Irish Pound 1797-1826: A Reprint of the Report of the Committee of 1804 of the British House of Commons on the Condition of the Irish Currency (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 978-0-41-538211-3.

[3] House of Commons Foreign Affairs Committee (1 maj 2013). "Foreign policy considerations for the UK and Scotland in the event of Scotland becoming an independent country" (PDF) (në anglisht). London: The Stationery Office. fq. Ev 106. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 18 dhjetor 2020. Marrë më 21 qershor 2018.

[1] Stema në të majtë u përdor në Angli, Uells dhe Irlandë; versioni në të djathtë u përdor në Skoci.

[note 1]

[1]

[2]