Mbretëria e Holandës

Koninkrijk der Nederlanden
Koninkrijk der Nederlanden
	Flamuri Stema
	Himni: Wilhelmus
Kryeqyteti	Amsterdami (njëkohësisht edhe qyteti më i madh)
Gjuhët zyrtare	Holandishtja
Qeveria
Lloji i qeverisjes	Monarkia kushtetuese parlamentare unitare
Popullsia
• Përllogaritje	17,647,400
Të dhëna të tjera
Zona kohore	UTC-4 (CET (UTC+1) AST)

Mbretëria e Holandës (Holandisht: Koninkrijk der Nederlanden; shqiptohet ˈkoːnɪŋkrɛiɡ dɛr ˈneːdərlɑndə(n)) e njohur zakonisht si thjesht Holanda,^{[note 3]} është një shtet sovran dhe monarki kushtetuese me 98% të territorit dhe popullsisë së saj në Evropën Perëndimore dhe me disa territore të vogla ishujsh të Indisë Perëndimore në Karaibe (në grupet e Ishujve Leeward dhe Antilet Leeward).

Katër pjesët e Mbretërisë - Aruba, Curaçao, Holanda metropolitane dhe Sint Maarten - janë vende përbërëse (landen në holandisht) dhe marrin pjesë në bazë të barazisë si partnerë në Mbretëri. Sidoqoftë, në praktikë, shumica e çështjeve të Mbretërisë administrohen nga Holanda - e cila përfshin afërsisht 98% të sipërfaqes dhe popullsisë së Mbretërisë - në emër të të gjithë Mbretërisë. Si pasojë, Aruba, Curaçao dhe Sint Maarten janë të varur nga Holanda për çështje si politika e jashtme dhe mbrojtja, por janë autonome në një farë mase, me parlamentet e tyre.

Pjesa dërrmuese e sipërfaqes së tokës së vendit përbërës të Holandës është në Evropë, ndërsa tre komunat e saj speciale (Bonaire, Sint Eustatius dhe Saba) janë të vendosura në Karaibe, ashtu si edhe tre vendet e tjera përbërëse.

Gjeografia

Harta e ishujve të Karaibeve Holandeze, e gjithë pjesa e Mbretërisë së Holandës. Aruba, Curaçao dhe Sint Maarten janë vende të ndara përbërëse brenda Mbretërisë, kurse Bonaire, Sint Eustatius, dhe Saba janë pjesë të vendit përbërës të Holandës.

Mbretëria e Holandës mbulon një sipërfaqe të përgjithshme prej 42,531 km²; dhe një sipërfaqe toke prej 34,467 km². Mbretëria e Holandës ka kufij tokësorë me Belgjikën, Gjermaninë (të dyja në Holandën Evropiane) dhe Francën (në Shën Martini).

Rreth një e katërta e Holandës shtrihet nën nivelin e detit, pasi shumë tokë është rimarrë nga deti. Diga u ngritën për të mbrojtur tokën nga përmbytjet. Më parë, pika më e lartë e Holandës ishte Vaalserberg në Limburg në vetëm 322.7 m, por me reformën kushtetuese të 10 tetorit 2010 kjo ndryshoi pasi Saba u bë pjesë e Holandës si një bashki e veçantë, dhe Mali Scenery zuri vendin e Vaalserberg.

Pjesët e Karaibeve të Mbretërisë përbëhen nga dy zona me origjinë të ndryshme gjeografike. Ishujt Leeward (Saba, Sint Eustatius dhe Sint Maarten) janë të gjithë me origjinë vullkanike dhe kodrinore, duke lënë pak terren të përshtatshëm për bujqësi. Antilet Leeward (Aruba, Bonaire dhe Curaçao) mungojnë kryesisht në aktivitetin vullkanik: harku i ishullit ndodh përgjatë skajit jugor të deformuar të Pllakës së Karaibeve dhe u formua nga nënshtrimi i pllakës nën Pllakën e Amerikës së Jugut.

Ishujt e Karaibeve kanë një klimë tropikale, me mot të ngrohtë gjatë gjithë vitit. Ishujt Leeward janë subjekt i uraganeve në muajt e verës. Pjesa evropiane e Holandës ka një klimë të moderuar detare, me verë të ftohtë dhe dimër të butë.

Shënime

^ Gjithashtu .eu, e ndarë me shtetet e tjera anëtare të BE -së.
^ .bq është caktuar, por jo në përdorim, për Holandën e Karaibeve.
^ Nuk duhet ngatërruar me vendin përbërës Holandën, e cila është vetëm një pjesë e Mbretërisë. Në disa kontekste "Holanda" i referohet vendit përbërës, në kontekste më formale mund t'i referohet Mbretërisë.

[1] Gjithashtu .eu, e ndarë me shtetet e tjera anëtare të BE -së.

[2] .bq është caktuar, por jo në përdorim, për Holandën e Karaibeve.

[3] Nuk duhet ngatërruar me vendin përbërës Holandën, e cila është vetëm një pjesë e Mbretërisë. Në disa kontekste "Holanda" i referohet vendit përbërës, në kontekste më formale mund t'i referohet Mbretërisë.

[note 3]