Princesha Senije Zogu
Princesha Senije Zogu, e quajtur edhe Sanije Zogu (1903-1969), ishte një princeshë shqiptare. Ajo ishte e bija e Xhemal Pashë Zogollit dhe Sadije Toptanit, e treta nga gjashtë motrat e mbretit Zogu I i Shqipërisë. Kur vëllai i saj u bë monark më 1 shtator të vitit 1928, ajo dhe motrat e saja iu dha statusi Princeshave. Ajo ishte kryetare i Kryqit të Kuq Shqiptar dhe organizatës së grave Gruaja Shqiptare në vitet 1928-1939.
Princesha Senije Zogu | |
|---|---|
| Lindi | 1903 |
| Vdiq | 28 prill 1969 |
| Kombësia | Shqiptare |
Jetëshkrimi
RedaktoPrincesha Senije është përshkruar nga autorë të ndryshëm si motra e preferuar e mbretit Zog. Pas vdekjes së nënës mbretëreshë Sadije, Princesha Senije ka kryer detyrat përfaqësuese të zonjës së parë deri në martesën e vëllait të saj të mbretëreshës Geraldinë në vitin 1938.
Në kontrast me dy motrat e tjera më të mëdha, Adile Zogu dhe Nafije Zogut, të cilat janë parë rrallë në publik, mbreti i dha katër motrave të tija të rinj role zyrtare për të luajtur në përfaqësimin mbretëror. Gjatë viteve të para të mbretërimit të tij, princeshat jetonin një jetë tradicionale izoluar në kompleksin e Pallatin e Princeshave (sot vendbanim i familjes Zog) dhe rrallë u shfaqën jashtë rrethit familjar, por kjo ka ndryshuar nga koha e dasmës e Princeshës Senije në vitin 1936. Në dasmën e saj u bë publike, dhe nga ajo kohë mbreti rregullisht iu dha pozicione mbretërore katër motrave të tij më të reja, që shfaqen në publik në detyra zyrtare mbretërore.
Senije u caktuar detyra brenda kujdesin shëndetësor, për arsimin u caktua Ruhije Zogu, për kulturës u caktua Myzejen Zogu, dhe Maxhide Zogu mori pjesë të detyrat e promovimit të sportit.
Për t'i përgatitur ata për këtë detyrë, ata ishin të dhënë mësime në piano, valle, gjuhë të huaj, dhe u dërguan për disa udhëtime në Evropën Perëndimore, ata u bënë të njohura për udhëtimet e tyre të shtrenjta, të cilat rëndonin arkën e mbretërisë së re dhe së varfër evropiane. Kur mbreti ndaloi hixhabin në vitin 1937, ai dha për këtë shembull motrat e tij, të cilat u shfaqën në publik pa mbulesë dhe të veshur në mënyrë perëndimore si model për gratë e tjera.
Princesha Senije u emërua kryetare i Kryqit të Kuq Shqiptar nga ana mbretit në vitin 1928. Në tetor të njëjtit vit, mbreti zhbëri organizatat e të gjitha grave në Shqipëri, dhe zëvendësuar ato me organizimin e një organizate të vetme për gruan kontrolluara nga shteti, e quarter Gruaja Shqiptare. Kjo organizatë kishte kryetare personin që drejtonte Kryqin e Kur Shqiptar, pra princeshën Sanijen. Detyra e organizimit të kësaj organizate ishte për të mbështetur politikën zyrtare për drejtat e grave në vend që të veprojë në mënyrë të pavarur. Politika e qeverisë ishte megjithatë radikal, si Kodi Civil i vitit 1928, ku thuhet se gratë kishin të drejta të barabarta në trashëgimi dhe divorc, shfuqizoheshin rregulluat për të detyruar për martesë dhe poligaminë dhe i dha grave të drejtën për arsimim dhe një jetë profesionale. Gruaja Shiqiptare, nën Princesha Senije, e themeluar në degët lokale në 20 qytete, botoi gazetën e vet dhe mbështeti projekte të shumta në mbështetje të politikës së regjimit për grat, veçanërisht në lidhje me arsimin, por jashtë kryeqytetit problemet ishin të mëdha.
Kur mbreti po kërkonte për një bashkëshorte në vitet 1930, motra e tij iu është dha detyra për të marrë pjesë në ngjarje në Evropë në kërkim të një nuse në mesin e fisnikërisë evropiane. Në vitin 1937, Princesha Senije, me kërkesën e mbretit, ftoi konteshën Geraldine, për Vitin e Ri në pallatin mbretëror të Tiranës, ku ai i propozoi asaj për martesë. Para dasmës mbretërore në vitin 1938, tre princeshat më të reja bërë një udhëtim në SHBA, ku janë dha shumë vëmendje nga media e kohës, por Senije nuk i shoqërojnë ata. Gjatë vizitës së tyre princeshat u shoqëruan nga ministri fuqiplotë i Mbretërisë së Shqipërisë në SHBA, Faik bej Konica.
Princesha Senije la Shqipërinë me pjesën tjetër të familjes mbretërore në vitin 1939 pas shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore, dhe ndoqi ish monarkun në mërgim në Britaninë e Madhe në vitin 1940. Ajo, si dhe pjesa tjetër e motrave përveç Adile, ndoqën Zogun në Egjipt në vitin 1946. Në Egjipt, ajo dhe princesha Myzejen në veçanti mbajtën kontakt me kolonisë shqiptare atje. Në vitin 1955, ajo dhe pjesa tjetër e familjes ndoqën pas Zogun në Francë, ku ai vdiq. Ajo jetoi në Francë me motrat e saj deri në vdekjen e saj.
Princesha Senije u martua me Princin Shehzade Mehmed Abid Efendi (1905-1973), bir i Sulltan Abdyl Hamid II i Perandorisë Osmane, në vitin 1936, por ato u ndanë në vitin 1949.
Referimet
Redakto- Christo Dako, Zog the First, King of the Albanians, Tirana, 1937.
- Joséphine Dedet, Géraldine, Reine des Albanais, Paris, Criterion, 1997.
- Charles Fenyvesi, Splendor in exile, Washington, New Republic Books, 1979.
- Anastas Frashëri, Cila ka qënë N.M. Saj Sadije Zogu [Who was H.M .Queen Mother Sadije Zogu], Tirana, « Tirana », 1935.
- Patrice Najbor, Histoire de l’Albanie et de sa Maison Royale 1443-2007, 5 vol., Je Publie, 2008.
- Neil Rees, A Royal Exile - King Zog & Queen Geraldine of Albania in exile..., Studge Publications, 2010.
- Gwen Robyns, Geraldine of the Albanians, London, Muller, Blond & White limited, 1987
- Joseph Swire, Albania – The Rise of a Kingdom, New York, Arno Press & The New York Times, 1971.
- Jason Tomes, King Zog. Self-made Monarch of Albania, Sutton Publishing Limited, 2003.
- Tomes, Jason: King Zog: Self-Made Monarch of Albania
- Ingrid Sharp, Matthew Stibbe: Aftermaths of War: Women's Movements and Female Activists, 1918-1923