Wikipedia

Shpërthimi në Poloni (2022)

Më 15 nëntor 2022, një raketë goditi territorin e Polonisë në fshatin Przewodów pranë kufirit me Ukrainën.[1][2][3] Ngjarja ndodhi gjatë një sulmi në qytetet e Ukrainës dhe objektet energjetike nga Rusia.[4][5] Ishte incidenti i parë i një rakete (përballë inkursioneve të mëparshme UAV) që u ul dhe shpërtheu brenda territorit të NATO-s gjatë pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022.[6][7] Vlerësimet fillestare nga Shtetet e Bashkuara zbuluan se raketa ka të ngjarë të ketë qenë një raketë e mbrojtjes ajrore e gjuajtur nga forcat ukrainase në një raketë ruse në hyrje.[8][9][10]

Shpërthimi në Poloni në 2022
Pjesë e Pushtimit rus të Ukrainës në 2022
[Interactive fullscreen map]
Zona përreth fshatit Przewodów
Data2022 nëntor 15 (15-11-2022)
Koharr. 15:40
VendndodhjaPrzewodów, Gmina Dołhobyczów, Hrubieszów County, Lublin Voivodeship, Poloni
Koordinatat50°28′28″N 23°55′23″E / 50.47444°N 23.92306°E / 50.47444; 23.92306
LlojiPredhë
MotiviAksidentalisht (e thënë se)
PjesëmarrësitNën hetim
Vdekje2
Lëndime0

Sfondi

Redakto

Shpërthimi ndodhi në një ditë kur ushtria ruse bombardoi gjerësisht infrastrukturën në të gjithë Ukrainën, sulmi më i madh deri më tani.[11] Sipas Komandës së Forcave Ajrore të Ukrainës, ushtria ruse lëshoi 96 pjesë të llojeve të ndryshme të armëve në Ukrainë më 15 nëntor.[11] Këto përfshinin raketat e lundrimit ajror dhe detar (Kh-101, Kh-555, Kalibr), raketat e drejtuara Kh-59, dronët sulmues Shahed-136/131, UAV-të Orion dhe UAV-të Orlan-10.[11] Sipas Forbes, vetëm një Kalibr kushton 6.5 milionë dollarë dhe raketa Kh-101 kushton 13 milionë dollarë.[11] Pravda ekonomike ose Epravda (ukrainisht: Економічна правда) llogariti se Rusia kishte shpenzuar mes gjysmë miliardë dhe një miliardë dollarësh armatime në sulmin e 15 nëntorit 2022 në Ukrainë.[11]

Shpërthimi

Redakto

Mediat polake raportuan se dy persona (Bogusław Wos dhe Bogdan Ciupek[12][13][14][15]) u vranë në një shpërthim[16][17] në një tharëse gruri.[5] Zyrtarët polakë thanë se shkaku i shpërthimit ishte i panjohur. Stacioni radiofonik polak Radio ZET raportoi se dy[3] raketa endacake ranë në fshat, duke shkaktuar shpërthimin, megjithëse raportet e mëvonshme treguan se kishte vetëm një raketë.[4][18] Anëtarët e NATO-s filluan të shqyrtojnë provat menjëherë pasi u raportua shpërthimi.[19]

Hetimi

Redakto

Pas mbledhjes së Byrosë së Sigurisë Kombëtare më 15 nëntor, zëdhënësi i qeverisë tha: "Shërbimet do të punojnë gjithë natën për të zgjidhur gjërat".

Raporte kontradiktore dolën në lidhje me prejardhjen dhe natyrën e shpërthimit(ve) menjëherë pas incidentit. Ministria e Jashtme e Polonisë deklaroi se predha ishte "prodhuar nga Rusia".[20] Andrés Gannon, një ekspert sigurie në institutin e mendimit Këshilli për Marrëdhëniet me Jashtë, spekuloi se raketat mund të jenë nga sistemet S-300.[21] S-300 u përdorën nga të dy luftëtarët gjatë pushtimit si raketa tokë-ajër dhe tokë-tokë, kryesisht nga Ukraina dhe Rusia respektivisht.[22][23][24] Mariusz Gierszewski, një reporter polak për Radio ZET, raportoi burime që pretendonin se raketa ishte mbetje e një rakete të rrëzuar.[25] Presidenti amerikan Joe Biden, duke folur nga samiti i G20 në Bali, tha se nuk ka gjasa që raketa të jetë lëshuar nga Rusia.[26]

Sipas zyrtarëve të inteligjencës amerikane, vlerësimet fillestare sugjerojnë se raketa është lëshuar ndoshta nga forcat ukrainase në një raketë ruse në hyrje.[9][10]

Më 17 nëntor, kreu i Byrosë Polake të Politikave Ndërkombëtare Jakub Kumoch dha një shpjegim të ngjashëm se një raketë e mbrojtjes ajrore nuk arriti të rrëzonte objektivin rus që kërkonte të kapte; atëherë "sistemi i vetëshkatërrimit nuk funksionoi dhe kjo raketë çoi në një tragjedi." [27]

Gjithashtu më 17 nëntor, zyrtarët polakë deklaruan se hetuesit ukrainas ka të ngjarë të kenë akses në vendin e shpërthimit.[28]

Kundërveprimet

Redakto

Polake

Redakto

Pas shpërthimit, kryeministri i Polonisë Mateusz Morawiecki thirri një mbledhje urgjente të një komiteti për çështjet e sigurisë kombëtare dhe mbrojtjes.[29][30] Një zëdhënës i qeverisë tha se Polonia po rrit nivelin e gatishmërisë së disa prej njësive të saj ushtarake pas përfundimit të takimit. Ai tha gjithashtu se presidenti polak Andrzej Duda foli me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s Jens Stoltenberg në lidhje me mundësinë e aktivizimit të nenit 4 të kartës së NATO-s.[31]

Ministri i Jashtëm polak Zbigniew Rau thuhet se thirri ambasadorin rus dhe kërkoi "shpjegime të menjëhershme të detajuara".[32]

Presidenti polak Andrzej Duda deklaroi vonë më 15 nëntor me orën vendase se nuk kishte prova se kush e gjuajti raketën.[33]

Ndërkombëtare

Redakto

Ruse

Redakto

Ministria ruse e mbrojtjes mohoi raportet se raketat ruse kishin goditur Poloninë, duke e cilësuar atë si "provokim të qëllimshëm që synon përshkallëzimin e situatës".[34]

Të nesërmen, ajo tha se sulmet ruse në Ukrainë kishin qenë të paktën 35 kilometres (22 mi) larg kufirit me Poloninë dhe se fotot e faqes së publikuar në Poloni ishin "identifikuar nga specialistët e industrisë ruse të mbrojtjes si elementë të një rakete të drejtuar kundërajrore të sistemit të mbrojtjes ajrore S-300 të forcave ajrore ukrainase".[35][36] Më vonë atë ditë, ministria e jashtme ruse thirri ambasadorin polak.[37]

Ukrainase

Redakto

Presidenti Volodymyr Zelenskyy fajësoi Rusinë për incidentin në fjalimin e tij të natës me video atë ditë, duke thënë se "raketat ruse goditën Poloninë" dhe e përshkroi atë si një shkelje të "sigurisë kolektive" dhe si një "përshkallëzim të rëndësishëm".[38] Në të njëjtën kohë, ministri i jashtëm Dmytro Kuleba e cilësoi sugjerimin e lëshimit të raketës nga mbrojtja ajrore ukrainase si një "teori konspiracioni" të promovuar nga Rusia.[39][40]

Të nesërmen, këshilltari presidencial i Ukrainës Mykhailo Podolyak kishte postuar në Twitter se vendet evropiane duhet të "mbyllnin qiellin" mbi Ukrainën pas shpërthimit.[41] Oleksiy Danilov, sekretari i Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe Mbrojtjes së Ukrainës, pretendoi se Ukraina kishte prova të një "gjurmë ruse" në shpërthim, pa dhënë asnjë detaj.[42] Zelenskyy tha gjithashtu se ai "nuk kishte dyshim se nuk ishte raketa jonë" dhe se Ukrainës duhet t'i jepet akses në vendin e shpërthimit.[43]

Më 17 nëntor, Zelenskyy tha: "Nuk e di se çfarë ndodhi. Nuk e dimë me siguri. Bota nuk e di. Por unë jam i sigurt se ka pasur një raketë ruse, jam i sigurt që kemi qëlluar nga sistemet e mbrojtjes ajrore.[27]

Zyrtarët e NATO-s dhe vendet anëtare

Redakto

Për shkak të këtij incidenti, të shoqëruar me mbylljen e gazsjellësit Druzhba, qeveria hungareze e udhëhequr nga kryeministri Viktor Orbán thirri gjithashtu një takim urgjent me Këshillin e saj të Mbrojtjes në të njëjtën natë,[44] dhe Ministri i Mbrojtjes Kristóf Szalay-Bobrovniczky kishte një telefon. bisedë me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg.[45]

Menjëherë pas sulmit të supozuar, Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-së pranoi raportet se dy raketa ruse goditën një vendndodhje brenda Polonisë pranë kufirit të saj ukrainas, megjithëse nuk mund t'i konfirmonte ato.[46] Bob Menendez, Kryesuesi i Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë, shprehu shpresën se Rusia do të "kërkonte falje shpejt për humbjen e jetëve dhe do të shprehte se ajo nuk ishte e qëllimshme" dhe paralajmëroi për "të gjitha llojet e pasojave", duke përfshirë mundësinë e përdorimit të Nenit 5, nëse goditja ishte e qëllimshme.[47]

Polonia kërkoi një takim të NATO-s të mërkurën, më 16 nëntor, në bazë të Nenit 4 të NATO-s. Diplomatët e NATO-s thanë se aleanca do të vepronte me kujdes dhe i duhej kohë për të verifikuar saktësisht se si ndodhi incidenti.[48]

Ministri i Punëve të Jashtme të Estonisë, Urmas Reinsalu, iu përgjigj raporteve duke postuar në Twitter se Estonia ishte e gatshme të mbronte "çdo pëllëmbë" të territorit të NATO-s.[49] Kryeministri belg Alexander De Croo iu përgjigj raporteve duke thënë "Ne qëndrojmë me Poloninë".[50] Kryeministri çek Petr Fiala shkroi në Twitter se nëse sulmet do të konfirmoheshin se ishin një akt i qëllimshëm, "do të ishte një përshkallëzim i mëtejshëm nga Rusia" [51] Presidenti rumun Klaus Iohannis shkroi në Twitter se Rumania qëndron "në solidaritet të plotë me mikun dhe aleatin tonë Poloninë" dhe se "ne jemi në kontakt me partnerët dhe aleatët tanë".[52]

Stoltenberg deklaroi se Rusia mban fajin, megjithëse raketa ka shumë të ngjarë të ishte një sistem ose raketë e mbrojtjes ajrore ukrainase. Në fund të fundit, "kjo nuk do të kishte ndodhur nëse Rusia nuk do t'i lëshonte këto raketa,"  deklaroi ai.[53][54][55]

Të tjerët

Redakto

Kryetari i Këshillit Evropian Charles Michel deklaroi se ishte "i tronditur" nga raportimet e incidentit, duke shtuar se "ne qëndrojmë me Poloninë", e cila është anëtare e Bashkimit Evropian (BE).[56]

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Integrimit Evropian të Moldavisë shprehu solidaritetin me Poloninë pas shpërthimeve dhe tha se ishte në kontakt me autoritetet polake. Ministri i Jashtëm moldav Nicu Popesku i dërgoi Zbigniew, bashkëzyrtarit të tij polak, ngushëllime për familjet e viktimave.[57] Një ngjarje e ngjashme me sulmin raketor në Poloni kishte ndodhur në fshatin moldav Naslavcea më 31 tetor, kur si rezultat i një valë tjetër raketash ruse kundër Ukrainës, njëra prej tyre u rrëzua nga sistemet e mbrojtjes ajrore të Ukrainës dhe u rrëzua në fshati, duke shkaktuar dëme materiale por jo viktima.[58]

Shiko gjithashtu

Redakto

Rrëzimi i Tu-141 në Zagreb (2022)

Referime

Redakto
  1. ^ "Explosion kills two in Poland near Ukraine border, with US claiming Russia may not be responsible". ABC News (në anglishte australiane). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  2. ^ "Wybuch w miejscowości Przewodów. Nie żyją dwie osoby" [Shpërthim në Przewodów. Dy persona kanë vdekur.]. Radio Lublin (në polonisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  3. ^ a b "Polish PM convenes 'urgent' meeting of defense committee". The Jerusalem Post (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-11-15.
  4. ^ a b Peleschuk, Dan; Landay, Jonathan (2022-11-15). "Russia rains missiles across Ukraine as signs emerge of further retreat". Reuters (në anglisht). Marrë më 2022-11-15.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)
  5. ^ a b Leicester, John (2022-11-15). "US official: Russian missiles crossed into Poland, killing 2". AP News (në anglisht). Marrë më 2022-11-15.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)
  6. ^ Barnes, Joe (2022-11-15). "Russian missiles hit Poland killing two". The Telegraph (në anglishte britanike). ISSN 0307-1235. Marrë më 2022-11-15.
  7. ^ "Russian missiles cross into Poland during strike on Ukraine". POLITICO (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  8. ^ Miller, Zeke (2022-11-16). "Poland: Russian-made missile fell on our country, killing 2". Associated Press (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2022-11-16. Marrë më 2022-11-16.
  9. ^ a b "US officials: Initial findings suggest missile that hit Poland was fired by Ukrainian forces at incoming Russian missile". ABC News (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  10. ^ a b "Poland blast caused by missile fired by Ukrainian forces at incoming Russian missile - AP". Reuters (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  11. ^ a b c d e "Szokująca skala ataku Rosjan. Mógł kosztować nawet miliard dolarów" [Shkalla tronditëse e sulmit rus. Mund të kushtojë deri në një miliard dollarë]. Wprost (në polonisht). 16 nëntor 2022. Marrë më 17 nëntor 2022.
  12. ^ "Polish men killed by missile strike near Ukrainian border identified" (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  13. ^ "Victims of stray Poland missile were family men, loyal workers and 'good people'". Daily Mirror (në anglishte britanike). 17 nëntor 2022.
  14. ^ "Raketeneinschlag in Polen: Die beiden Opfer "Bogdan 1 und 2" halfen ukrainischen Flüchtlingen" (në gjermanisht).
  15. ^ "Luto y terror en el pueblo polaco donde cayó el misil: "Medio minuto después y estarían vivos"" (në spanjisht). 18 nëntor 2022.
  16. ^ Harrison, Charles (2022-11-15). "At least two dead after Russian missiles land in NATO state Poland". Express.co.uk (në anglisht). Marrë më 2022-11-15.
  17. ^ Joffre, Tzvi (15 nëntor 2022). "Poland calls 'urgent' defense meeting after Russian missiles kill 2". The Jerusalem Post (në anglishte amerikane). Reuters. Marrë më 2022-11-15.
  18. ^ Borowski, Rafał (2022-11-18). "Wiceszef MSWiA o rzekomym wybuchu dwóch rakiet w Przewodowie. „To wszystko zostało negatywnie zweryfikowane"" [Deputy head of the Ministry of Interior and Administration on the alleged detonation of two rockets in Przewodów. "It has all been negatively verified"]. Wprost (në polonisht). Marrë më 2022-11-20. There weren't two blasts or two rockets. [Nie było dwóch wybuchów czy dwóch rakiet]
  19. ^ "Představitelé států NATO už jednají - Novinky" [Përfaqësuesit e vendeve të NATO-s tashmë janë duke negociuar - Lajme]. www.novinky.cz (në çekisht). Marrë më 2022-11-15.
  20. ^ "Poland confirms Russian-made missile hit country". 1 News (në New Zealand English). 2022-11-16. Arkivuar nga origjinali më 2022-11-15. Marrë më 2022-11-16. {{cite web}}: Mospërputhje stampash kohore te |archive-date= / |archive-url=; sugjerohet 2022-11-16 (Ndihmë!)
  21. ^ "Ekspertët e sigurisë për BBC: E paqartë kush i hodhi raketat ndaj Polonisë". Vox News. 2022-11-15. Marrë më 2022-11-16.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)
  22. ^ Khurshudyan, Isabelle (2022-10-20). "Ukraine improvises with aging air defenses to counter Russian missiles". The Washington Post (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-11-16.
  23. ^ Malsin, Jared (30 shtator 2022). "Ukrainian Forces Move to Surround Russian Troops in Key City as Putin Lays Claim to Regions". Wall Street Journal (në anglisht). Marrë më 1 tetor 2022.
  24. ^ Cheetham, Josh; Partridge, Chris; Spencer, Thomas; Horton, Jake; Palumbo, Daniele (14 tetor 2022). "War in Ukraine: Is Russia's stock of weapons running low?". BBC (në anglisht). Marrë më 16 tetor 2022.
  25. ^ Cheetham, Josh; Partridge, Chris; Spencer, Thomas; Horton, Jake; Palumbo, Daniele (14 tetor 2022). "War in Ukraine: Is Russia's stock of weapons running low?". BBC (në anglisht). Marrë më 16 tetor 2022.
  26. ^ Bose, Nandita (2022-11-15). "Poland blast may not be from Russian missile, Biden says". Reuters (në anglisht). Marrë më 2022-11-15.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)
  27. ^ a b "Zelensky Still Has Doubts About Missile that Hit Poland". Kyiv Post (në anglisht). 17 nëntor 2022.
  28. ^ "Ukraine likely to get access to missile blast site -Polish officials". Reuters (në anglisht). 17 nëntor 2022.
  29. ^ "Polish premier calls urgent meeting of national security committee". Reuters (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  30. ^ "Piotr Müller on Twitter: Premier @MorawieckiM zwołał w trybie pilnym Komitet Rady Ministrów do spraw Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych". Twitter (në polonisht). Marrë më 2022-11-15.
  31. ^ "Podwyższenie gotowości bojowej jednostek wojskowych na terenie RP" (në pol).{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur (lidhja)
  32. ^ "Poland says a Russian-made missile fell inside their country, killing 2". cnbc.com (në anglisht). 15 nëntor 2022.
  33. ^ "No concrete evidence on who fired missile, Poland's Duda says". Reuters (në anglisht). 2022-11-15. Arkivuar nga origjinali më 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15. {{cite web}}: Mospërputhje stampash kohore te |archive-date= / |archive-url=; sugjerohet 2022-11-16 (Ndihmë!)
  34. ^ "Russia's defence ministry denies Russian missiles struck Polish territory". Reuters (në anglisht). 15 nëntor 2022.
  35. ^ "Russia says missile strike in Poland caused by Ukrainian air defence". Reuters (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  36. ^ "Russian Defence Ministry report on the progress of the special military operation in Ukraine". Ministry of Defence of the Russian Federation (në anglisht). 2022-11-16. Marrë më 2022-11-16.
  37. ^ "Poland, NATO say missile strike wasn't a Russian attack". Associated Press (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  38. ^ Kochubey, Bogdan (2022-11-15). "Ukraine's Zelenskiy blames Russian missiles for deadly Poland explosion". Reuters (në anglisht). Marrë më 2022-11-15.
  39. ^ "Ukraine war: Poland missile strike reveals Nato divisions". BBC (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  40. ^ "NATO holds crisis talks after missile hits Poland". Politico (në anglisht). 15 nëntor 2022.
  41. ^ "Russia to blame for 'incidents with missiles' - Ukrainian official". Reuters (në anglisht). 16 nëntor 2022. Marrë më 17 nëntor 2022.
  42. ^ "Ukraine alleges 'Russian trace' in Poland blast". Reuters (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  43. ^ "Zelenskiy has 'no doubt' Ukrainian missile did not cause blast in Poland". Reuters (në anglisht). 16 nëntor 2022.
  44. ^ "Orbán Viktor összehívta ma estére a Védelmi Tanács ülését" [Viktor Orbán thirri një mbledhje të Këshillit të Mbrojtjes për sonte]. Origo (në hungarisht). 2022-11-15. Arkivuar nga origjinali më 16 nëntor 2022. Marrë më 2022-11-15.
  45. ^ "Orbán Viktor összehívta ma estére a Védelmi Tanács ülését" [Viktor Orbán thirri një mbledhje të Këshillit të Mbrojtjes për sonte]. Portfolio.hu (në hungarisht). Marrë më 2022-11-15.
  46. ^ "Pentagon says can't confirm Russian missiles struck inside Poland". Reuters (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  47. ^ "Menendez warns of 'consequences' if Russia behind deadly strike on Poland - POLITICO". www.politico.com (në anglisht). Marrë më 2022-11-15.
  48. ^ "NATO to meet on Wednesday at request of Poland for consultations - diplomats". www.reuters.com (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  49. ^ "MFA: Estonia stands in solidarity with Poland, NATO allies consulting". ERR (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  50. ^ "Belgian PM: We stand with Poland, NATO more united than ever". Reuters (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  51. ^ "Czech Prime Minister: Confirmation of missiles hitting Poland would be 'further escalation' by Russia". The Kyiv Independent (në anglisht). 2022-11-15. Marrë më 2022-11-15.
  52. ^ Bobei, Teodor (15 nëntor 2022). "Klaus Iohannis: "România este pe deplin solidară cu prietenul și aliatul nostru Polonia"" [Klaus Iohannis: "Rumania është plotësisht në solidaritet me mikun dhe bashkëlidhësin tonë Poloninë"]. Libertatea (në rumanisht).
  53. ^ "Ukraine war latest: Ukraine air defence likely caused Poland explosion - Nato chief". BBC News (në anglishte britanike). Marrë më 2022-11-16.
  54. ^ "Russia-Ukraine war live: missile strike that killed two in Poland likely an accident from Ukrainian air defence, says Warsaw". the Guardian (në anglisht). 2022-11-16. Marrë më 2022-11-16.
  55. ^ Gadzo, Edna Mohamed,Mersiha. "Missile was 'very likely' from Ukraine air defence, says Poland". www.aljazeera.com (në anglisht). Marrë më 2022-11-16.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
  56. ^ "EU chief 'shocked' by reports of deaths as Poland hit by 'missile or munition'". The Times of Israel (në anglishte amerikane). AFP. 15 nëntor 2022. Marrë më 2022-11-15.
  57. ^ "Ministerul de Externe al R. Moldova își exprimă solidaritatea cu Polonia, după explozia unui proiectil care a luat viața a doi oameni". Ziarul de Gardă (në rumanisht). 16 nëntor 2022.
  58. ^ "O rachetă rusească a căzut pe teritoriul R. Moldova. Mai multe case din Naslavcea, avariate". Radio Europa Liberă Moldova (në rumanisht). 31 tetor 2022.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Shpërthimi_në_Poloni_(2022)&oldid=2671735"