Wikipedia

Bateria: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
(View all pending changes)
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
v Cleaning up redundant parameters added by prior faulty versions.) #IABot (v2.0.8.8
Etiketa: Reverted
Rreshti 8:
Bateritë konvertojnë [[Energjia kimike|energji kimike]] direkt në energji elektrike. Një bateri përbëhet nga disa qeliza voltaike. Secila qelizë përbëhet nga dy gjysma të lidhura në seri nga një përçues elektrolit që përmban anione dhe katione. Njëra gjysmë përfshinë elektrolitën dhe elektrodën negative, elektronda në të cilën [[Anioni|anionet]] (jonet negative) migrojnë; gjysma tjetër përfshinë elektrolitën dhe elektrodën pozitive në të cilën [[Kationi|kationet]] (jonet pozitive) migrojnë. Kationet redukohen (elektronet janë pjesëmarrëse) në katodë gjatë ngarkimit, derisa anionet oksidohen (elektronet fshihen) në anodë gjatë shkarkimit.<ref>Dingrando 665.</ref> Elektrodat nuk e prekin njëra-tjetrën, por janë elektrikisht të lidhura nga elektrolita. Disa qeliza përdorin elektrolita të ndryshme për secilën gjysmë. Ndarësi i lejon jonët të rrjedhin midis gjysmave të qelizës, por parandalon përzierjen e elektrolitës.
 
Secila gjysmë qelize ka një [[Forca elektromotore|forcë elektromotore]], të përcaktuar nga aftësia e saj për të lëvizur rrymën elektrike nga brendësia në jashtësi të qelizës. Forca përfundimtare e qelizës është ndryshimi në mes të dy gjysmave të saj. Kështu, nëse elektroda ka FEM <math>\mathcal{E}_1mathcal__L_CURLY__E__R_CURLY___1</math> dhe <math>\mathcal{E}_2mathcal__L_CURLY__E__R_CURLY___2</math>, atëherë FEM përfundimtare <math>\mathcal{E}_{2}mathcal__L_CURLY__E__R_CURLY_____L_CURLY__2__R_CURLY__-\mathcal{E}_{1}mathcal__L_CURLY__E__R_CURLY_____L_CURLY__1__R_CURLY__</math>; me fjalë të tjera, FEM përfundimtare është ndryshimi në mes të potencialeve të reduktuara dhe gjysmë reaksioneve.<ref>Dingrando 666.</ref>
 
Forca elektrike lëvizës ose <math>\displaystyle{displaystyle__L_CURLY__\Delta V_{batV___L_CURLY__bat}}</math> rreth terminalit të një qelize njihet si ''tension terminal (ndryshim) '' dhe matet në volt.<ref name="pse943">Knight 943.</ref> Tensioni terminal i qelizës që nuk është as i ngarkuar as i shkarkuar quhet tension i qarkut të hapur dhe është i barabartë me FEM të qelizës. Për shkak të rezistencës së brendshme,<ref name="pse976">Knight 976.</ref> tensioni terminal i qelizës që është e shkarkuar është më e vogël në madhësi sesa tensioni i qarkut të hapur dhe tensioni terminal i një qelize që është e nagkuar e tejkalon tensionin e qarkut të hapur. <ref>[http://www.tiscali.co.uk/reference/encyclopaedia/hutchinson/m0030399.html Terminal Voltage – Tiscali Reference] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080411120602/http://www.tiscali.co.uk/reference/encyclopaedia/hutchinson/m0030399.html |date=11 prill 2008 }}. Originally from ''Hutchinson Encyclopaedia''. Retrieved 7 April 2007.</ref>
 
Një qelizë ideale ka rezistencën e brendshme të papërfillshme, kështu që do të vazhdojë ta mbajë tensionin terminal konstant të <math>\mathcal{E}mathcal__L_CURLY__E__R_CURLY__</math> derisa të dobësohet, pastaj bjen të zero. Nëse qeliza e tillë mban tensionin prej 1.5 volt dhe ka një ngarkesë prej 1 kulon, në shkarkimin e plotë do të paraqet 1.5 xhaul pune.<ref name=pse943 /> Në qelizat aktuale, rezistenca e brendshme rritet nën shkarkim, dhe tensioni i qarkut të hapur bien nën shkarkim. Nëse tensioni dhe rezistenca janë të kurdisuar kundër kohës, grafi rezultues është një kurbë; forma e kurbes ndryshon bazuar në marrëveshjet kimike dhe internale.
 
Tensioni i zhvilluar përreth terminaleve të qelizës varet nga lidhja e energjisë në reaksionet kimike të elektrodave dhe elektroliteve të tij. Qelizat [[Alkalinet|alkaline]] dhe zink-karbonike kanë kimi të ndryshme, por përafërsisht të njëjtën FEM të 1.5 voltësh; ashtu edhe qelizat e NiCd dhe NiMH kanë kimi të ndryshme, por afërsisht të njëjtën FEM prej 1.2 voltësh.<ref>Dingrando 674.</ref> Potenciai i lartë elektrokimik ndryshon në reaksionet e përbërësve të litiumit jep qeliva të litiumit me FEM prej 3 voltësh ose më shumë. <ref>Dingrando 677.</ref>
Rreshti 74:
Sa më i lartë vlerësimi i shkarkimit, aq më i ulët kapaciteti.<ref name="techlib">[http://www.techlib.com/reference/batteries.html Battery Capacity&nbsp;– Techlib. Retrieved 10 April 2007]</ref> Marrëdhënia në mes të rrymës, kohës së shkarkimit dhe kapacitetit për bateritë plumb-acidike është përfarësisht nga ligji i Peukertit:
 
<math> t = \frac{Q_p}{Ifrac__L_CURLY__Q_p__R_CURLY____L_CURLY__I^k}k__R_CURLY__</math>
 
ku
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Bateria"