[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e George Kokkinidis-GR (diskutimet) në versionin e fundit nga Resnjari.
Etiketa: Rollback
No edit summary
Rreshti 48:
| ANETAR =
}}
'''Greqia''', ([[gjuha turke|turqisht]]: ''Yunanistan''; [[Gjuha maqedonase|maqedonisht]]: ''Грција'' (''Grcija''); [[Vllahishtja|vllahisht]]: ''Gârția''; [[Gjuha greke|greqisht]]: ''Ελλάδα''<ref>Shqiptohet: Eladha.</ref>, apo ''Ελλάς''<ref>Shqiptohet: Elas, apo Helas (në greqishten e lashtë).</ref>), eshte vend në pjesën juglindore të [[Evropë]]s, në jug të [[Ballkani]]t. Shteti i krijuar në tokën e [[Greqia Antike|Greqisë antike]] kufizohet në veriperëndim me [[Shqipëri]]në, në veri me [[Republika e Maqedonisë|Republikën e Maqedonisë]] dhe [[Bullgari]]në, në verilindje ndan kufirin tokësor me [[Turqi]]në, ndërsa në pjesën lindore edhe kufirin detar.
 
[[Deti Egje]] që ndan Greqinë nga Turqia përshkon bregdetin dhe ishujt e Greqisë në pjesën lindore deri në pikën ku bregdeti i saj fillon të laget nga ujërat e [[Deti Jon|Detit Jon]] dhe [[Deti Mesdhe|Detit Mesdhe]]. Në ndryshim nga Greqia antike, shteti i tanishëm nuk ka shkëlqimin e qendrës kulturore botërore ndikimi i së cilës shtrihej nga Evropa, në Afrikën veriore e deri në Lindjen e mesme.
Rreshti 57:
{{Kryesor|Sistemi shtetror në Greqi}}
 
Sipas kushtetutës të shpallur më [[11 qershor]] [[1975]], Greqia është republikë parlamentare. Kreu i shtetit është Presidenti i Republikës, i cili zgjidhet nga Kuvendi për një mandat pesë-vjeçar. Kushtetuta aktuale hyri në fuqi në vitin 1975 pas rënies së juntës ushtarake të 1967-19741967–1974. Që nga ajo kohë ajo është rishikuar tri herë, në vitin 1986, 2001 dhe në vitin 2008. Kushtetuta, e cila përbëhet nga 120 nene, parashikon një ndarjes së pushteteve në ekzekutiv, legjislativ, dhe gjyqësor, si dhe jep garanci të gjera specifike (më tej përforcuar në vitin 2001) të lirive civile dhe të drejtat sociale. E drejta e votës së grave është e garantuar me një amendament kushtetues të vitit 1952.
 
Sipas Kushtetutës, pushteti ekzekutiv ushtrohet nga Presidenti i Republikës dhe Qeveria. Ai thërret parlamentin për mbledhje në periudha të zakonshme apo të jashtëzakonshme dhe pas dëgjimit të Këshillit të Republikës mund të shpërndajë parlamentin. Anëtarë të Këshillit të Republikës ndër tjerë janë dhe ish-presidenti, ministri i presidentit dhe ish-ministri i presidentit, si dhe ministra të presidentëve të mëparshëm. Një amendament kushtetues i vitit 1986 i kufizoi në një masë të konsiderueshme detyrat e presidentit, dhe ato tani janë kryesisht ceremoniale. Shumica e pushtetit politik qëndron kështu në duart e Kryeministrit. Vendi i Kryeministrit i përket drejtuesit të partisë politike që merr një votëbesim nga Parlamenti. Presidenti i Republikës formalisht emëron Kryeministrin dhe, me rekomandimin e tij, emëron dhe shkarkon anëtarët e tjerë të kabinetit qeveritar.
Rreshti 71:
[[Skeda:GreeceRegionsEnglish.png|thumb|left|220px| Regjionet në Greqi]]
 
Greqia ka 13 [[Njësia territoriale|njësi administrative]] të quajtura ''[[Periferitë e Greqisë|periferi]]'' dhe një ''regjion autonom'', ''Mali i shenjët'' (org.: ''Agio Oros'') - një shtet klerik nën sovranitetin e Greqisë.
 
;Regjionet
Rreshti 82:
== Gjeografia ==
{{Kryesor|Gjeografia e Greqisë}}
Sipërfaqja e përgjithshme e Greqisë është 131.957 km2km<sup>2</sup>, shtrihet rreth koordinatave gjeografike 39° 00' '''V''', 22° 00' '''L''' dhe 130.800&nbsp;km <sup>2</sup> të kësaj sipërfaqeje janë tokë ndërsa 1.140&nbsp;km <sup>2</sup> ujë. Vija bregdetare e Greqisë është 13.676&nbsp;km e gjatë.Greqia ka dalje në tri dete dhe e ka vijën bregdetare shumë të përthyer.
 
Greqia ka klimë të ngrohtë mesdhetare.
 
Greqia gjithashtu është e varfër me lumenjë,
ata janë të shkurtër dhe ka pak ujë, përpos: Vardarit, Maricës, Strumës dhe Mestës.
 
Pjesa më e madhe e relievit është male dhe shkëmbinj që zbresin në bregdet duke formuar ishuj dhe ujdhesa. Pika më e ulët e relievit gjendet në bregdetin e Mesdheut (0m0 m) dhe ajo më e larta në lartësi prej 2.917 metra mbi nivelin e detit në majë të maleve të Olimpit.
 
== Ekonomia ==
{{Kryesor|Ekonomia e Greqisë}}
Pozita e mirë gjeografike në Detin Mesdhe që në kohët e lashta i përcaktoi Greqisë ekonominë detare. Kjo ka qenë e influencuar me sipërfaqe të kufizuara të tokës punuese, me peizazh të pakët për kullota dhe me mungesën e lëndëve të para për industri. Deri vonë ishte shtet bujqësor me detari të zhvilluar. Në strukturën industriale vend më të rëndësishëm ka pasur ajo ushqimore dhe e tekstilit. Deficitin ekonomik e plotëson me veprimtari të tjera si në tregti dhe në turizëm. Për ekonominë e Greqisë ka rëndësi edhe FLOTAflota Ee MADHEmadhe TREGTAREtregtare.
 
== Demografia ==
Rreshti 103:
 
Pjesa dërmuese e popullsisë emigron në qytet, dhe për këtë arsye shkalla e urbanizimit është në rritje.
 
Gati e tërë popullsia e flet gjuhën greke. Në zonat kufitare me Turqinë, [[turqishtja]] dhe në [[Çamëri]] flitet gjuha [[shqip]]e. Greqia është bërë porta kryesore në [[Evropë]] për imigrantët ilegalë dhe azilkërkuesit.