Nikola Koperniku: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
v Undid edits by 185.200.213.146 (talk) to last version by Niegodzisie: reverting vandalism Etiketat: Undo SWViewer [1.3] |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Infobox shkencëtar
| name = Nikola Koperniku
'''Nikolaus Kopernikus (Koperniku)''', {{Lang-pl|Mikołaj Kopernik}} (lindi me [[19 shkurt]] [[1473]] ne [[Thorn]] ''([[sqt.]]: [[Torn]])'' [[Polonia|Poloni]] dhe vdiq me [[24 maj]] [[1543]] në [[Frauenburg]]) u bë njëri nga [[Astronomi|astronomët]] më të shquar evropianë me [[Teoria|teorinë]] e tij të lëvizjës së [[planet]]ëve nëpër [[orbita]] rreth [[Dielli|diellit]]. Me zbulimet e tij ai krijoi një botëkuptim të ri pas [[Mesjeta|mesjetar]]. Përveç kësaj ai ishte [[Astrologu|astrolog]], [[Astronomi|astronom]], [[Juristi|jurist]], [[Fizikanti|fizikant]], [[Diplomati|diplomat]], [[Ekonomisti|ekonomist]] [[Matematikani|matematikan]], [[Mjeku|mjek]], [[Qeveritari|qeveritar]] dhe [[Ushtari|ushtar]].▼
| image = Copernicus.jpg
| birth_date = 19 shkurt 1473
| birth_place = [[Toruń|Thorn]], [[Prussia Mbretërore]], [[Mbretëria e Polonisë (1385–1569)|Polonia]]<br>{{small|(tani [[Toruń]], [[Polonia|Poloni]])}}
| death_date = 24 maj 1543
| death_place = [[Frombork|Frauenburg]], [[Dukati i Peshkopit i Warmia|Warmia]], Poloni<br>{{small|(tani [[Frombork]], Poland)}}
| field = {{unbulleted list| [[Astronomia]]| [[Ligji kanonik]]| [[Ekonomia]]| [[Matematika]]| [[Mjekësia]]| [[Politika]]}}
| education = {{ublist|class=nowrap |[[Universiteti Jagiellonian|Universiteti i Krakovit]] (1491–95) |[[Universiti i Bolonjës]] (1496–1500) |[[Universiteti i Padovës]] (1501–03) |[[Universiteti i Ferrarës]] ([[Doktor i ligjit kanonik|DCanL]], 1503)}}
| known_for = [[Heliocentrizmi]]<br />[[Teoria e sasisë së parave]]<br />[[Ligji i Greshamit|Ligji Gresham–Koperniku]]
| signature = Nicolaus Copernicus signature (podpis Mikołaja Kopernika).svg
| academic_advisors = [[Domenico Maria Novara da Ferrara]]
| influences = [[Aristakrus i Samosës]]<br />[[Martianus Capella]]
| influenced = [[Johannes Kepler]]
}}
▲'''Nikolaus Kopernikus (Koperniku)''', ([[Gjuha polake|Polonisht]]: Mikołaj Kopernik {{
Kombësia e Kopernikut që nga
▲Kombësia e Kopernikut që nga [[Shekulli XIX|shekulli i 19]] u bë shkak për shumë kundërshtime të ashpra. Një gje por është e qartë se ai ishte ose polak, ose gjerman. Kjo gjë pasqyrohet në emrin e tij. Në gjermanisht ai quhet përgjithsisht ''Nikolaus Kopernikus'', për shkak të versionit të latinizuar ''Copernicus'' nga mbiemri ''Koppernigk''. Polonisht ai quhet ''Mikołaj Kopernik''. Koperniku ishte biri i një gruaje gjermane, kombësia e të atit është e paqartë. Qyteti i tij i lindjes Torn pak kohë pas lindjes së tij kaloi nën sundimin e mbretit polak, kështu që ai formalisht njihet si polak.
== Jeta ==
Koperniku lindi më 19 shkurt 1473 në qytetin [[Toruń|Thorn]] (tani [[Toruń]],
Koperniku ishte më shumë teoricien se vrojtues. Ndihmesa e tij në astronomi, që është një ndihmesë mjaft e madhe, qëndron në një teori:në kundërshtim me idetë e pranuara deri atëherë, nuk është kupa qiellore që bën një rrotullim të përditshëm përreth tokës, por është toka që rrotullohet rreth boshtit të saj imagjinar, dhe përshkon në të njëjtën kohë një rrotullim rreth diellit. Koperniku arriti në këtë përfundim pasi studioi astronomët grekë e arabë, por edhe nga vrojtimet vetjake. Toka nuk është qendra e universit, por një nga planetet që rrotullohen rreth diellit. Kjo frazë e thjeshtë e thjeshtë është parimi themelor i "pikëpamjes kopernikiane për një nga miliona trupat e tjerë qiellorë. Koperniku në përfundimet e tij arriti pas shumë fakteve shkencore, por do të duhej të vinte gjysma e shekullit XIX për ta provuar atë përfundimisht.
Line 10 ⟶ 25:
Sot ende, anipse Koperniku vërtetoi që kjo nuk ishte e vërtetë, ne themi "ngritja", apo "ulja" e diellit në fillim dhe në fund të ditës.
[[Kategoria:Astronomë polakë]]
[[Kategoria:Fizikantë polakë]]
[[Kategoria:Matematikanë polakë]]
[[Kategoria:Mjekë polakë]]
[[Kategoria:
▲[[Kategoria:Vdekje 1543]]
▲[[Kategoria:Astronomë]]
|