Wikipedia

Egjipti: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
(View all pending changes)
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
No edit summary
Rreshti 1:
{{coord|26|N|30|E|source:wikidata|display=title}}
{{KUTIAEgjipti }}
'''Egjipti''' ose '''Misiri''' ([[Arabishtja|arabisht]]: مصر '' Miṣr)''), zyrtarisht i njohur si '''Republika Arabe e Egjiptit '''ose '''e Misirit''', është vend kryesisht në [[Afrika veriore|Afrikën e Veriut]], ndërsa Gadishulli i Sinait, si pjesë e tij, gjendet në [[Azia|Azi]]. Në këtë mënyrë, Egjipti është vend transkontinental, dhe konsiderohet të jetë një fuqi e madhe në [[Afrika veriore|Afrikën e Veriut]], rajonin [[Mesdheu|Mesdhetar]], [[Afrika|kontinentit afrikan]], pellgun e [[Lumi Nil|Nilit]], [[Ummeti|botën Islame]] dhe [[Deti i Kuq|Det të Kuq]]. Duke mbuluar një sipërfaqe prej 1.010.407&nbsp;km<sup>2</sup>, Egjipti kufizohet me [[Deti Mesdhe|Detin Mesdhe]] në veri, Rripin e Gazës dhe [[Izraeli]]n në verilindje, [[Deti i Kuq|Detin e Kuq]] në lindje, [[SudanSudani|Sudanin]]in në jug dhe me [[LibiLibia|Libinë]]në në perëndim.▼
|SIPËRFAQJA = 1.010.407,87
|SIPËRFAQJA: VENDI = 30
|SIPËRFAQJA: UJË = 0,632
|POPULLSIA = 89.145.000
|POPULLSIA: VITI = 2015
|POPULLSIA: VENDI = 15
|POPULLSIA: DENDËSIA = 84
}}
 
▲'''Egjipti''' ose '''Misiri''' ([[Arabishtja|arabisht]]: مصر'' Miṣr)'', zyrtarisht i njohur si '''Republika Arabe e Egjiptit '''ose '''e Misirit''', është vend kryesisht në [[Afrika veriore|Afrikën e Veriut]], ndërsa Gadishulli i Sinait, si pjesë e tij, gjendet në [[Azia|Azi]]. Në këtë mënyrë, Egjipti është vend transkontinental, dhe konsiderohet të jetë një fuqi e madhe në [[Afrika veriore|Afrikën e Veriut]], rajonin [[Mesdheu|Mesdhetar]], [[Afrika|kontinentit afrikan]], pellgun e [[Lumi Nil|Nilit]], [[Ummeti|botën Islame]] dhe [[Deti i Kuq|Det të Kuq]]. Duke mbuluar një sipërfaqe prej 1.010.407&nbsp;km<sup>2</sup>, Egjipti kufizohet me [[Deti Mesdhe|Detin Mesdhe]] në veri, Rripin e Gazës dhe [[Izraeli]]n në verilindje, [[Deti i Kuq|Detin e Kuq]] në lindje, [[Sudan]]in në jug dhe me [[Libi]]në në perëndim.
 
Egjipti është një nga vendet më të populluara në [[Afrikë]] dhe [[Lindja e Mesme|Lindje të Mesme]]. Pjesa më e madhe e popullsisë, e vlerësuar rreth 77.400.000 jetojnë pranë bregut të lumit [[Nil]], në një sipërfaqe rreth 40.000&nbsp;km<sup>2</sup>, ku gjendet e vetmja tokë e punueshme bujqësore. Fushat e mëdha të shkretëtirës [[Sahara]] janë rrallë banuara. Gati gjysma e banorëve të Egjiptit jeton në zonat urbane, me më të përhapur në të gjithë qendrat e shumë të populluar të [[Kajro]] më të madhe, [[Aleksandri]] dhe qytete të tjerë të mëdhenj në deltën e Nilit.
Line 26 ⟶ 17:
 
== Historia ==
: '''''Artikulli kryesor [[{{Kryesor|Historia e Egjiptit]]'''''}}
 
=== Egjipti para-historike ===
Line 35 ⟶ 26:
 
=== Egjipti i lashtë ===
{{MainKryesor|Egjipti i lashtë}}
[[Skeda:Saqqara BW 5.jpg|thumbparapamje|leftmajtas|[[Piramidat nga Djoser]]]]
[[Skeda:Egypt.Giza.Sphinx.02.jpg|thumbparapamje|leftmajtas|TheSfinksi [[Greati SphinxMadh ofdhe Giza|GreatPiramidat Sphinx]]e andGizës, thetë ndërtuara gjatë [[GizaMbretëria pyramide complexVjetër e Egjiptit|PyramidsMbretërisë ofsë GizaVjetër]], builtjanë during the [[Old Kingdom]],ikona aremoderne modernkombëtare nationalqë iconsjanë thatnë arezemër attë theindustrisë heartsë oflulëzuar Egypt'stë thrivingturizmit tourismtë industryEgjiptit.]]
 
Një mbretëri e unifikuar u krijua rreth 3150 para Krishtit nga mbreti Menes, duke çuar në një seri të dinastive që sundoi Egjiptin për tre mijëvjeçarëve të ardhshëm. Egjiptianët më pas referuar në vendin e tyre të bashkuar si tawy [𓇾 𓇾], do të thotë "dy tokave", dhe më vonë kemet [𓆎 𓅓 𓏏 𓊖] (Koptike : Kimi), "tokë e zezë", një referencë në tokë pjellore e zezë depozituar nga ana e lumit Nil. kulturës egjiptiane lulëzoi gjatë kësaj periudhe të gjatë dhe mbeti distinctively egjiptian në fenë e saj, artet, gjuhën dhe zakonet. E para dy dinastive në pushtet të një Egjiptit të unifikuar të përgatisë terrenin për periudhën e Mbretërisë së Vjetër, c.2700-2200 para Krishtit., i famshëm për piramidat e shumta të saj, më së shumti e tretë dinastia piramida e Djoser dhe të katërt dinastisë Giza piramidave.
Line 51 ⟶ 41:
 
== Politika ==
: '''''Artikulli kryesor [[{{Kryesor|Sistemi shtetëror në Egjipt|Sistemi shtetëror]]'''''}}
Në tetor të vitit 1981 Hosni Mubarak u bë president dhe mandati i tij zgjati deri me 2011 kur ai jepi dorëheqje pas protestave te dhunshme qe kërkonin largimin.
 
== Njësit administrative ==
: '''''Artikulli kryesor [[{{Kryesor|Njësit administrative (Egjipti)|Njësit administrative]]'''''}}
 
== Gjeografia ==
Line 76 ⟶ 66:
 
== Ekonomia ==
: '''''Artikulli kryesor [[{{Kryesor|Ekonomia e Egjiptit]]'''''}}
'''Egjipti''' në vitin [[2007]] konsiderohej ekonomia e katërt më e madhe në [[Afrika|Afrikë]]. [[Egjipti]] konsiderohej një vend në zhvillim. Aktiviteti ekonomik është i vendosur kryesisht përgjatë [[Nili]]t. Burimet kryesore ekonomike të [[Egjipti]]t janë: nafta, metalet, turizmi dhe bujqësia. Për 30 vjet qeveria ka ndërmarrë reforma për të ulur shkallën e lartë të centralizimit të trashëguar nga Presidenti [[Gamal Abdel Nasser]].
pklj in klnklkl'ojp] p]p]o [ojpo [j[io [j[p p]
 
== Demografia ==
: '''''Artikulli kryesor [[{{Kryesor|Demografia e Egjiptit]]'''''}}
Vlerësohet se Egjipti në korrik të viti 2009 ka pasur 83.082.869, i cili radhitet në vendin e 16 për nga numri i popullsisë në botë, dhe i shteti i tretë në Afrikë (pas Nigerisë dhe Etiopisë). Kryeqyteti i tij është Kajro, i cili me rrethinë ka 17,8 milionë banorë.
 
Line 102 ⟶ 91:
 
== Kultura ==
: '''''Artikulli kryesor [[{{Kryesor|Kultura e Egjiptit]]'''''}}
Egjipti është një përcaktues i njohur i kulturës në botën arabe-folëse. Kultura bashkëkohore arabe dhe e Lindjes së Mesme ndikohet shumë nga letërsia, muzika, filmi dhe televizioni egjiptian. Egjipti fitoi një rol drejtues rajonal gjatë viteve 1950 dhe 1960, duke i dhënë një hov të mëtejshëm të qëndrueshëm pozitës së kulturës egjiptiane në botën arabe-folëse.
 
:* [[Telekomunikacioni ({{PAGENAME}})|Telekomunikacioni]]
:* [[Transporti ({{PAGENAME}})|Transporti]]
:* [[Ushtria ({{PAGENAME}})|Ushtria]]
:* [[Pushime ({{PAGENAME}})|Pushime]]
 
== Lidhje të jashtme ==
{{Commonskat|Egypt|{{PAGENAME}}}}
{{Commonsart|Egypt|{{PAGENAME}}}}
 
* Qeveria :
* Kryetari :
* Parlamenti :
* Ministria :
* [http://www.lib.utexas.edu/maps/africa/egypt_pol97.jpg Map]
* [http://www.mein-altaegypten.de Egjipti i vjetër]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Egjipti"