Muhamed ibn Musa el-Kuarizmi: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
vNo edit summary
Etiketa: Disambiguation links
Rreshti 1:
[[Skeda:Muhamed Bin Musa Al-Khuarizmi (Algorizmi).jpg|200px|rightparapamje|Muhamed Bin Musa al-Khuarizmi]]
'''Abu Abdullah Muhamed Ibn Musa Al-Khuarizmi''' ([[Gjuha perse|Persisht]]: محمد بن موسی خوارزمی‎, romanizuar: ''Moḥammad ben Musā Khwārazmi''; rreth  780 – 850) ishte një dijetar [[Persët|persian]] i cili prodhoi vepra shumë me ndikim në [[matematikë]], [[astronomi]] dhe [[gjeografi}}]]. Ai lindi në Kuarizm (Kheva), nje qytet ne jug te lumit Oksus ne [[Uzbekistani]]n e sotëm në vitin [[770]]. Rreth vitit 820 të es ai u emërua si astronom dhe drejtues i librarisë së [[Shtëpia e Urtësisë|Shtëpisë së Urtësisë]] në [[Bagdad]].
 
Traktati popullarizues i Al-Khuarizmit mbi algjebrën (''[[Libri i Përmbledhur mbi Llogaritjen me Përfundim dhe Balancim]]'', rreth 813–833<ref name=" Oaks">Oaks, J. (2009), "Polynomials and Equations in Arabic Algebra", ''Archive for History of Exact Sciences'', 63(2), 169–203.</ref>{{rp|171}}) paraqiti zgjidhjen e parë sistematike të [[Ekuacioni linear|ekuacioneve lineare]] dhe [[Ekuacionet kuadratike|kuadratike]]. Një nga arritjet e tij kryesore në algjebër ishte demonstrimi i tij se si të zgjidheshin ekuacionet kuadratike duke plotësuar katrorin, për të cilin ai dha arsyetime gjeometrike. Sepse ai ishte i pari që e trajtoi algjebrën si një disiplinë të pavarur dhe prezantoi metodat e "reduktimit" dhe "balancimit" (transpozimi i termave të zbritur në anën tjetër të një ekuacioni, domethënë, anulimi i termave të ngjashëm në anët e kundërta të ekuacioni), ai është përshkruar si babai ose themeluesi i [[Algjebra|algjebrës]]. Vetë termi algjebër vjen nga titulli i librit të tij (fjala ''al-jabr'' që do të thotë "përfundim" ose "ribashkim"). Emri i tij shkaktoi termat [[Algorizmi|algorizëm]] dhe [[Algoritmi|algoritëm]], si dhe termat spanjollë dhe portugez ''algoritmo'', dhe spanjisht ''guarismo'' dhe ''algarismo'' portugeze që do të thotë "shifër".
Rreshti 7:
 
Përveç veprave të tij më të njohura, ai rishikoi ''[[Gjeografia (Ptolemeu)|Gjeografinë]]'' e [[Ptolemeu]]t, duke renditur gjatësinë dhe gjerësinë gjeografike të qyteteve dhe vendodhjeve të ndryshme. orën diellore. Ai dha gjithashtu një kontribut të rëndësishëm në [[Trigonometria|trigonometri]], duke prodhuar tabela të sakta [[Sinusi|sinus]] dhe [[Funksionet trigonometrike#Kosinusi|kosinus]], dhe tabelën e parë të [[Tangjenti|tangjenteve]].
 
== Referimet ==
{{Reflist}}
 
== Lidhje të jashtme ==
Line 15 ⟶ 12:
* [http://members.tripod.com/~wzzz/KHAWARIZ.html Muhamed Bin Musa Al-Hvarizmi]
* [https://web.archive.org/web/20100401085254/http://www-gap.dcs.st-and.ac.uk/~history/Mathematicians/Al-Khwarizmi.html Biografia]
 
== Referimet ==
{{Reflist}}
 
[[Kategoria:Lindje - Vitet 780]]