Dukagjinët: Dallime mes rishikimesh

Emri "Dukagjini" ka prejardhjen nga fjala latine ''dux'' dhe emri i përveçëm shqiptar ''Gjin.''<ref name="Hammond76">{{cite book|last=Hammond|first=Nicholas G.|url=https://books.google.com/books?id=O9saAAAAYAAJ|title=Migrations and invasions in Greece and adjacent areas|last=Hammond|first=Nicholas Geoffrey Lemprière|publisher=Noyes Press|accessdate=21 prill 2011|year=1976|isbn=978-0-8155-5047-1|page=56|language=en|quote=The name 'Ducagini' is evidently derived from the Latin 'dux' and the common Albanian name 'Ghin'; indeed an Albanian chieftain in 1281 was referred to as "dux Ginius Tanuschus.|accessdate=21 prill 2011}}</ref> Më 1281 përmendet për herë të parë i quajturi Duka Gjin Tanushi (''ducem Qinium Tanuschum'',<ref name="MAFS-64">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=8m07AAAAIAAJ|title=Memoirs of the American Folk-loreFolklore Society|publisher=American Folk-loreFolklore Society|year=1954|volume=44|page=64 (footnote 1)|language=en|quote=Indeed, it is in 1281 that Gin Tanusio (ducem Qinium Tanuschum) carries this title for the first time}}</ref>, ''dux Ginius Tanuschus''<ref name="Hammond76"/>). Përshkruhet si armik i rendit anzhuin në Arbëri, që u kap dhe arrestua më vonë për bëmat e tij.<ref name="ReferenceA">Historia e Popullit Shqiptar Albanian Academy of Science Tiranë 2002,Toena p. 264</ref>

Një personazh me mbiemrin Dukagjini përmendet më 1377 në një dokument të [[Raguza (kthjellim)|Raguzës]], i quajtur ''Nicolaus Tuderovich Duchaghi''. Shuflaj i përmend në radhën e familjeve që kishin vetëm kancelari sllave (1387), tok me [[Balshajt]] dhe [[Kastriotët]].<ref name=":1">{{Cite book|title=Serbët dhe shqiptarët|last=Shuflaj|first=Milan|title=Serbët dhe shqiptarët|publisher=Toena|year=2004|origyear=1925|isbn=99927-1-854-4|location=Tiranë|pages=170|language=sq|translator=Hasan Çipuri|origyear=1925}}</ref>

Kronistët turq të shek. XV i quanin Dukagjinët "princa me prejardhje gjermane". Muzaka në testamentin e tij flet në mënyrë thuajshe fantastike për prejardhjen e kësaj familjeje: shkruan se rrjedhin nga Troja dhe si pa të keq, shkruan se erdhën nga Franca. Dy vëllezër nga kjo derë emigruan në kohën e Kryqëzatave në Itali, njëri themeloi derën e Estëve dhe tjetri vazhdoi më tej në Zadrimë ku themeloi derën e Dukagjinëve. Sipas një kronisti bizantin të qindvjetit të VIII, në fund të qindvjetit të XII, një aradhe gotësh të prirë nga duka (''herzog'') i tyre i quajtur Gent (apo ''Genusius,'' Gjinushi?) depërtoi deri në viset e Shkodrës dhe u ngulën atje. I vënë përpara trysnisë së ngjarjeve perandori i Bizantit e emëroi Gjinin ''sevastokrator'', apo prefekt, apo ''Magister Militum'' të Ilirisë. Mbështetur kjo nga burime veneciane dhe raguzane, Eqrem bej Vlorës i duket se ia doli të sundojë falë përshtatjes së ligjeve gote me ato të fiseve vendore.<ref name="Vlora562">{{cite book|author=Vlora|first=Eqrem bej|title=Kontribute në historinë e sundimit turk në Shqipëri: një Skicë Historike v. I|author=Vlora|first=Eqrem bej|authorlink=Eqrem bej Vlora|last2=Von Godin|first2=Marie Amelie von Godin|publisher=Shtëpia Botuese "55"|year=2010|origyear=1956|isbn=978-99943-56-83-6|location=Tiranë|pages=58-65|language=sq|translator=[[Afrim Koçi]]|trans-title=Beiträge zur Geschichte der Türkenherrschaft in Albanien: eine historische Skizze|translatorauthorlink=[[AfrimEqrem Koçi]]bej Vlora|origyear=1956}}</ref>

Prejardhja e degëzimeve të familjes është e paqartë. Sipas Gibb, historia e familjes shkon mbrapa deri në kohën e [[Kryqëzatat|Kryqëzatave]], emri Dukagjini vjen nga Duka Gjin,<ref>{{citation| url=https://books.google.com/books?id=jID6Z1l0IfEC&pg=PP15&dq=yahya+bey+duke+jean&hl=en&sa=X&ved=0CCYQ6AEwAGoVChMIk9Cela-myAIVwo8-Ch23WwTI#v=onepage&q=yahya%20bey%20duke%20jean&f=false| title=The age of beloveds : love and the beloved in early-modern Ottoman and European culture and society| page=xiii| author= Walter G. Andrews, Mehmet Kalpakli| publisher=Duke University Press| year=2005 | isbn=9780822334507 |oclc=56356148| quote= Dukaginzade [from the family of Duke Jean]|language=en}}</ref> emërtimi i fisi të Dukagjinit vjen nga themeluesi i vet, një fisnik [[Normandia (rajon)|norman]] i cili i la kryqëzatat dhe me njerëzit e tij u vendos në hapësirën gjeografike të Dukagjinit, duke u përzier me arbërorët.<ref name="Kaya">{{Cite web |urllast=http://turkishstudies.net/sayilar/sayi20/kayaidrisguven1297%28Hakem-1%29.pdf Kaya|titlefirst=İdris Güven Kaya, '''|date=2009|title=Dukagin-zade Taşlıcalı Yahya Bey'in Eserleridne Mevlana Celaleddin''', Turkish Studies, Cilt 4, Sayı 7, Erzincan, 2009.|url=http://turkishstudies.net/sayilar/sayi20/kayaidrisguven1297%28Hakem-1%29.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170111005616/http://turkishstudies.net/sayilar/sayi20/kayaidrisguven1297%28Hakem-1%29.pdf|archive-date=11 <br>''janar 2017|access-date=13 prill 2018|website=turkishstudies.net|language=tr|quote="Gibbe göre, sülalenin tarihçesi Haçlı Seferlerine kadar dayanmaktadır. Bu seferler sırasında Normanlardan Le Duc Jean tarafından kurulmuş ve İşkodra yöresine yerleşen halk, daha sonra yerli halkla karışarak Arnavutlaşmış. Ancak atalarını unutmamışlar Le Duc Jeana izafeten, kendilerine Duke Jean ya da Dukagin demişlerdir." '' |accessdate=13 prill 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170111005616/http://turkishstudies.net/sayilar/sayi20/kayaidrisguven1297%28Hakem-1%29.pdf |archivedate=11 janar 2017 |url-status=dead |access-date=13 prill 2018 |archive-date=11 janar 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170111005616/http://turkishstudies.net/sayilar/sayi20/kayaidrisguven1297%28Hakem-1%29.pdf }}</ref><ref>{{citation| url=https://books.google.com/books?id=cGosAQAAIAAJ&q=Dukaginzade+duke+jean&dq=Dukaginzade+duke+jean&hl=en&sa=X&ved=0CDwQ6AEwAmoVChMIydSf97CmyAIVAlk-Ch32_QWb|page=275| author=Arthur Stratton| publisher=Scribner| year=1972|oclc=313334932| title=Sinan : the biography of one of the world's greatest architects and a portrait of the golden age of the Ottoman Empire|language=en}}</ref>