|
[[FileSkeda:Yugo3.jpg|parapamje|345x345px|Harta e tre shteteve që kanë mbajtur emrin ''Jugosllavi'', mes viteve 1918 dhe 2003.]]
'''Jugosllavia''' ([[Gjuha serbokroate|serbokroatisht]], dhe [[Gjuha sllovene|sllovenisht]]: ''Jugoslavija'', [[Gjuha maqedonase|maqedonisht]]: ''Југославија'') është emërtimi për tre shtete në [[Evropa juglindore|Evropën juglindore]], që kanë ekzistuar nga viti 1918 deri në vitin 2003, që u krijuan si prirje e popujve jugosllavë ([[Serbët|serbëve]], [[Kroatët|kroatëve]], [[Sllovenët|sllovenëve]], [[Boshnjakët|boshnjakëve]], [[Maqedonët (etni sllave)|sllavomaqedonëve]] dhe [[Shqipetar]], kombësive tjera.
[[File:Breakup of Yugoslavia-TRY2.gif|thumb|right|250px|Shpërbërja e Jugosllavisë]] ▼
== Historia ==
[[ FileSkeda:Flag of SFR Yugoslavia.svg| thumbparapamje|Flamuri i [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë]]]] ▼U krijua më 1918 si '''Mbretëria e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve''', më 1929 u emërua '''[[Mbretëria e Jugosllavisë']]''. Gjatë [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] u pushtua nga fuqitë e Boshtit. Më 1943 partizanët shpallën '''[[Jugosllavia Federale Demokratike|Jugosllavinë Federative Demokratike']]'', për tu riemëruar më 1945 si '''Republika Popullore Federative e Jugosllavisë''', e pastaj më 1963 si ''[[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë|]]'''Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë''']]. Pas shpërbërjes, më 1992, [[Republika e Serbisë (1992–2006)|Serbia]] dhe [[Republika e Malit të Zi (1992–2006)|Mali i Zi]] themeluan '''Republikën Federative të Jugosllavisë''', që në vitin 2003 do të emërohet [[Serbia dhe Mali i Zi|Bashkimi Shtetëror i Serbisë dhe Malit të Zi]], që simolizon fundin e Jugosllavise.
▲[[File:Flag of SFR Yugoslavia.svg|thumb|Flamuri i [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë]]]]
== Shpërbërja ==
Me vdekjen e Titos[[Josip Broz Tito]]s (4 maj 1980) dhe me [[Demonstratat e `81-shit|demonstratat e mars-prillit të vitit 1981 ]] në [[Krahina Socialiste Autonome e Kosovës|Kosovë ]] u shfaqen shenjat e para të fillimit të shthurjes së federatës jugosllave. [[Republika Socialiste e Serbisë|Serbia ]] me ndihmën e organeve federale shtypi me zjarr e hekur çdo dëshirë të shqiptarëve dhe të Kosovës për pavarësi. Republikat e tjera të Jugosllavisë në fillim nuk e kuptuan qëllimin e Serbisë për krijimin e një shteti unitar, ku do të sundonin serbët në emër të Jugosllavisë. Në një situatë ku gjithnjë e më shumë acaroheshin raportet mes republikës së Serbisë, në njërën anë, dhe të republikave jugosllave, në anën tjetër , këto të fundit vendosën të shkëputen nga Federata dhe të shpallin pavarsinë e tyre. Më 1990, Kosova, edhe pse e okupuar, shpalli '' '[[Deklarata Kushtetuese e Kosovës (1990)|Deklaratën e Pavarsisë ']]''. Më 1991, u shkëputën [[Republika Socialiste e Sllovenisë|Sllovenia ]] dhe [[Republika Socialiste e Kroacisë|Kroacia ]], ndërsa, më 1992, [[Republika Socialiste e Maqedonisë|Maqedonia ]] dhe [[Republika Socialiste e Bosnjës dhe Hercegovinës|Bosnja e Hercegovina ]]. Më 1992, Serbia dhe Mali i Zi shpallën krijimin e Republikës Federale të Jugosllavisë. Kështu, midis Serbisë dhe republikave të tjera shpërtheu lufta. [[Luftërat në Jugosllavi|Luftime ]] veçanërisht të dhunshme u zhvilluan në Kroaci, në Bosnjë e Hercegovinë dhe në Kosovë. Kështu, u shpërbë Federata jugosllave.<ref>{{cite book|last1=Rexhepi|first1=Fehmi|title=Historia 9|publisher=Libri Shkollor|location=Prishtinë|isbn=978-9951-07-850-4|edition=1}}</ref> ▼
▲[[ FileSkeda:Breakup of Yugoslavia-TRY2.gif| thumb|rightparapamje|250px| [[Shpërbërja e Jugosllavisë ]]]]
▲Me vdekjen e Titos(4 maj 1980) dhe me demonstratat e mars-prillit të vitit 1981 në Kosovë u shfaqen shenjat e para të fillimit të shthurjes së federatës jugosllave. Serbia me ndihmën e organeve federale shtypi me zjarr e hekur çdo dëshirë të shqiptarëve dhe të Kosovës për pavarësi.Republikat e tjera të Jugosllavisë në fillim nuk e kuptuan qëllimin e Serbisë për krijimin e një shteti unitar, ku do të sundonin serbët në emër të Jugosllavisë.Në një situatë ku gjithnjë e më shumë acaroheshin raportet mes republikës së Serbisë,në njërën anë, dhe të republikave jugosllave, në anën tjetër , këto të fundit vendosën të shkëputen nga Federata dhe të shpallin pavarsinë e tyre.Më 1990, Kosova, edhe pse e okupuar, shpalli '''Deklaratën e Pavarsisë'''.Më 1991, u shkëputën Sllovenia dhe Kroacia,ndërsa,më 1992,Maqedonia dhe Bosnja e Hercegovina.Më 1992,Serbia dhe Mali i Zi shpallën krijimin e Republikës Federale të Jugosllavisë.Kështu, midis Serbisë dhe republikave të tjera shpërtheu lufta.Luftime veçanërisht të dhunshme u zhvilluan në Kroaci,në Bosnjë e Hercegovinë dhe në Kosovë.Kështu,u shpërbë Federata jugosllave.<ref>{{cite book|last1=Rexhepi|first1=Fehmi|title=Historia 9|publisher=Libri Shkollor|location=Prishtinë|isbn=978-9951-07-850-4|edition=1}}</ref>
Shtetet e sotme që ishin pjesë e [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë|RSFJ]]:
== Shiko dhe ==
* [[Çekosllovakia]]
* [[Bashkimi Sovjetik]]
* [[Gjermania Lindore]]
== Referime ==
{{Reflist}}
{{authority control}}
[[Kategoria:Shtete të shuara]] ▼[[Kategoria:Jugosllavi| ]]
▲[[Kategoria:Shtete të shuara në Evropë]]
▲[[Kategoria: SerbiHistoria e Serbisë]]
[[Kategoria:Historia e Kroacisë]]
[[Kategoria:Historia e Maqedonisë së Veriut]]
[[Kategoria:Historia e Bosnjës dhe Hercegovinës]]
[[Kategoria:Historia e Sllovenisë]]
[[Kategoria:Historia e Kosovës]]
[[Kategoria:Historia e Malit të Zi]]
| 