Tigri Kaspik
Tigri Kaspik (Panthera tigris tigris) është nenlloji i zhdukur i tigrave. Deri në fund të shekullit të 20-të, banoi pyje të rralla dhe korridore lumore në rajon nga Turqia lindore, Mesopotamia, Kaukazi, perëndimi dhe jugu i detit Kaspik në Iran përmes Azisë Qendrore në Xinjiang në Kinën Perëndimore. Rezultatet e analizave filogeografike tregojnë se popullatat e tigrit të Kaspikut dhe Siberisë ndanë një shpërndarje gjeografike të përbashkët të vazhdueshme deri në fillim të shekullit të 19-të, që u fragmentua për shkak të ndikimit njerëzor.
| Tigri Kaspik | |
|---|---|
| |
| Tigri nga kaukazi ne kopeshtin zoologjik te Berlinit | |
| Statusi i ruajtjes | |
Klasifikimi shkencor 
| |
| Mbretëria: | Animalia |
| Filumi: | Chordata |
| Klasa: | Mammalia |
| Rendi: | Carnivora |
| Nënrendi: | Feliformia |
| Familja: | Felidae |
| Nënfamija: | Pantherinae |
| Gjinia: | Panthera |
| Lloji: | |
| Nënlloji: | P. t. tigris
|
| Emri trinomial | |
| Panthera tigris tigris (Linnaeus, 1758)
| |
| |
| Përhapja | |
| Sinonimet | |
|
më parë Panthera tigris virginata (Illiger, 1815) | |
Tigri Kaspik u përshkrua si i ndërmjetëm në madhësi mes tigrave siberian dhe bengal. Ai u quajt gjithashtu si: tigri Ikandian, tigri Turanian dhe tigri Babre Mazandaran në varësi të rajonit të vendodhjes se tij.[2]
Karakteristikat
RedaktoGezofi
Redakto
Fotot e lëkurave të tigrave të Kaspikut dhe tigrave te Amurit tregojnë se ngjyra kryesore e sfondit të gezofit së Kaspikut ka ndryshuar dhe në përgjithësi ishte më e ndritshme dhe më e hapur se ajo e tigrit siberian. Vargjet ishin më të ngushta, më të plota dhe më të vendosura se ato të tigrave të Mançurisë. Ngjyra e vijave të saj ishte një përzierje e nuancave ngjyrë kafe ose kanellë. Modele të pastra të zeza u gjetën padyshim vetëm në kokë, qafë, në mes të shpinës dhe në majë të bishtit. Modelet këndore në bazën e bishtit ishin më pak të zhvilluara sesa ato të popullatave të Lindjes së Largët. Kontrasti midis veshjeve të verës dhe dimrit ishte i mprehtë, megjithëse jo në të njëjtën masë si në popullatat e Lindjes së Largët. Shtresa e dimrit ishte më e zbehtë, me modele më pak të dallueshme. Shtresa e verës kishte një dendësi të ngjashme dhe gjatësia e flokëve me atë të Tigrit të Bengalit ishte me e madhe, megjithëse shiritat e tij zakonisht ishin më te ngushta e me te gjata. Ajo kishte leshin më të trashë në mesin e tigrave, ndoshta për shkak të ndodhjes së saj në pjesët e butë të Euroazisë.
Permasat
RedaktoTigri Kaspik renditet ndër macet më të mëdha që kanë ekzistuar ndonjëherë. Kishte një gjatësi prej 270-295 cm dhe peshonte 170-240 kg; femrat ishin rreth 240-260 cm në kokë-trup dhe peshonin 85-135 kg. Gjatësia maksimale e kafkës në meshkuj ishte 297-365 mm, ndërsa ajo e femrave ishte 195-255 mm Veshja e saj ishte më e gjerë se sa tigri i Bengalit.
Disa individë arritën madhësi të jashtëzakonshme. Në vitin 1954, një tigër qe u vra pranë lumit Sumbar në Kopet-Dag, lëkura e mbushur e të cilit u vendos në një muze në Ashgabat. Gjatësia e kokës në trup ishte 225 cm. Kafka e saj kishte një gjatësi prej rreth 305 mm, dhe gjerësi zigomatike prej 205 mm. Gjatësia e kafkës ishte 385 mm, pra më shumë se maksimumi i njohur prej 365 mm për këtë popullate dhe pak më shumë se gjatësia e kafkës së tigrave siberiane. Në Prishibinske, një tigër u vra në shkurt 1899. Matjet zbuluan një gjatësi prej 270 cm midis kunjve, plus një bisht të gjatë 90 cm, duke i dhënë asaj një gjatësi totale prej rreth 360 cm. Matjet në mes të kunjve deri në 295 cm ( janë të njohura. Sipas Satunin ishte "një tigër i përmasave të pafundme" dhe "jo më i vogël se kalimi i përbashkët i Tuzemnës". Ai kishte lesh mjaft të gjatë.
Gjuetia dhe dieta
RedaktoNe zonat ku shtriheshin keta nenlloje kafshet e medha i pakesuan me 64.9%. Shpesh preferonin kafshe te medha qe peshonin rreth 300 kg, kafshe te tilla si: Kali i eger kaokaz, Bualli i ujit dhe gomeret e eger (Perbenin rreth 78% e ushqimit te tij). Nuk perjashtonin derrin e eger, drerin kaokaze, drerin brilopate, arinjt e zinj te vegjel dhe majmunet (Perbenin rreth 22% e ushqimit te tij).
Perhapja dhe habitati
RedaktoDeri në fund të shekullit të XX, banoi ne pyje të rralla dhe korridore lumore në rajonin nga Turqia lindore, Mesopotamine, Kaukazin, perëndimin dhe jugun e Detit Kaspik në Iran përmes Azisë Qendrore në Xinjiang në Kinën Perëndimore. Rezultatet e analizave filogeografike tregojnë se popullatat e tigrit të Kaspikut dhe Siberisë ndanë një shpërndarje gjeografike të përbashkët të vazhdueshme deri në fillim të shekullit të 19-të, që u fragmentua për shkak të ndikimit njerëzor.
Zhdukja
Redakto
Në vitin 1938, zona e parë e mbrojtur ne Tigrovaya Balka "kanali i lumit tigër", u themelua në Taxhikistan. Emri i është dhënë kësaj pasi një tigër kishte sulmuar dy oficerë të ushtrisë ruse hipur mbi kalë përgjatë një kanali të tharë të lumit të quajtur balka. Tigrovja Balka ishte me sa duket bastioni i fundit i tigrave Kaspik në Bashkimin Sovjetik dhe ndodhet në rrafshin e poshtëm të lumit Vakhsh midis lumenjve Piandj dhe Kofarnihon pranë kufirit të Afganistanit. Një tigër u pa atje në vitin 1958.
Pas vitit 1947, tigrat u mbrojtën ligjërisht në Bashkimin e Republikës Socialiste Sovjetike.
Në Iran, tigrat kaspikë ishin mbrojtur që nga viti 1957, me gjoba të rënda për të shtënat. Në fillim të viteve 1970, biologët e Departamentit të Mjedisit kërkonin disa vite për tigrat kaspikë në zonat e pabanuara të pyjeve Kaspike, por nuk gjetën ndonjë dëshmi për praninë e tyre. Qe ne ate kohe u raportua si i zhdukur.
Shikoni edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Jackson, P.; Nowell, K. (2011). "Panthera tigris ssp. virgata". IUCN Red List of Threatened Species. 2011.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Driscoll, C. A.; Yamaguchi, N.; Bar-Gal, G. K.; Roca, A. L.; Luo, S.; Macdonald, D. W.; O'Brien, S. J. (2009). "Mitochondrial Phylogeography Illuminates the Origin of the Extinct Caspian Tiger and Its Relationship to the Amur Tiger". PLoS ONE. 4 (1): e4125. doi:10.1371/journal.pone.0004125. PMC 2624500. PMID 19142238. Arkivuar nga origjinali më 12 nëntor 2014. Marrë më 27 korrik 2018.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
Lidhje te jashtme
Redakto- IUCN Cat Specialist Group Species Account: Caspian tiger (Panthera tigris virgata) Arkivuar 31 mars 2023 tek Wayback Machine
- The Great Cats of Asia at wildtiger.org : Caspian Tiger
- lairweb.org.nz: The Caspian Tiger Arkivuar 12 tetor 2018 tek Wayback Machine