Wikipedia

Venusi dhe Marsi (Botticelli)

Pikturë nga Sandro Botticelli

Venusi dhe Marsi (ose Marsi dhe Venusi) është një pikturë e panelit rreth vitit 1485 nga piktori italian i rilindjes Sandro Botticelli . [2] Ajo tregon perënditë romake Venus, perëndeshën e dashurisë, dhe Marsi, zot i luftës, në një alegori të bukurisë dhe trimërisë. Rinor dhe argëtues një cift i mbështetur në një mjedis të pyjeve, e rrethuar nga fëmijët e gjallë demonë .

Venus dhe Mars, c 1485. Tempera dhe vaj në panelin e plepit, 69 cm x 173 cm. [1] Galeria Kombëtare, Londër

Piktura ishte menduar ndoshta për të përkujtuar një martesë, i vendosur në veshje me dërrasa ose një pjesë të mobiljeve që të zbukuronin dhomën e gjumit të nuses dhe dhëndërit, [3] ndoshta si pjesë e një sërë veprave. Kjo është sugjeruar nga formati i gjerë dhe nga pikëpamja e ngushtë e shifrave. Ajo shihet gjerësisht si një pamje ideale e dashurisë sensuale. Duket e mundshme që Botticelli të përpunojë konceptin për pikturën, me aluzione të mësuara, me një këshilltar të tillë si Poliziano, poeti i shtëpisë Medici dhe dijetari i Rilindjes Humaniste . [4]

Galeria Kombëtare e vitit 2017 e "1485" është ndjekur këtu. [5] Lightbown daton që "ndoshta rreth 1483", por Etlingers në "gjysmën e dytë të 1480s". [6] Të gjitha datat varen nga analiza e stilit, pasi piktura nuk ka bindshëm një datë të caktuar, si për shembull një martesë. [7] Prandaj vjen pak vite pas Primavera, Pallas dhe Centaur (të dy rreth 1482) dhe rreth kohës së Lindjes së Venusit (rreth vitit 1486). [8] Ajo është e vetmja prej këtyre pikturave jo në Uffizi në Firence, dhe ka qenë në Galerinë Kombëtare në Londër që nga viti 1874.

Përshkrimi

Redakto
 
Satifi i foshnjave dhe peizazhi
 
Mars, me folenë e grykës në të djathtë

Venusi shikon gjumin e Marsit, ndërsa luajnë dy femijë të mitur, [9] duke mbajtur përkrenaren e tij (një sallatë ) dhe heshtën si një tjetër që qëndron brenda pragut të tij nën krahun e tij. Një e katërta rreh një guaskë të vogël në veshin e tij në një përpjekje, deri tani të pasuksesshme, për ta zgjuar atë. Implikimi i qartë është se çifti është duke bërë dashuri dhe sjellja e zakonshëme e burrit e rënies në gjumit pas seksit ishte një subjekt i rregullt për shaka të ashpra në kontekstin e dasmave në Rilindjen e Italisë. [10] Gjuetia dhe guaskat mund të lexohen si simbole seksuale. [11]

Skena është e vendosur në një korije të myrtleve, tradicionalisht të lidhur me Venusin dhe martesën, ndoshta edhe magjinë, e lidhur me Lorenzo de 'Medici ( il Magnifico ), ose ndoshta të dyja bimët. [12] Ekziston një pamje e kufizuar e livadës përtej, duke çuar në një qytet të largët me mure. [3]

Në plan të parë, një tufë e grerëzave rri pezull rreth kokës së Marsit, ndoshta si një simbol që dashuria shpesh shoqërohet me dhimbje. [13] Një shpjegim tjetër, sugjeruar së pari nga Ernst Gombrich, [14] është se Grerëzat përfaqësojnë familjen Vespucci që mund të ketë porositur pikturë. [15] Ata kishin qenë fqinjë të Botticellit që nga fëmijëria e tij dhe kishin porositur <i id="mwNw">Shën Agustinën në Studimin e Tij</i> për kishën Ognissanti në vitin 1480, ndoshta përveç komisioneve të tjera. Shtresa e tyre e armëve përfshinte gërmadhat, pasi emri i tyre do të thotë "grushta të vogla" në italisht [16] dhe foleja e gërmave, në një gropë në pemën në këndin e sipërm të djathtë, është pikërisht në vendin e panelit ku veshja e armëve të një mbrojtësi u pikturua shpesh. [17]

Piktura mendohet fillimisht të jetë vendosur në panelizim si një spalliera, ose pjesë e mobiljeve të tilla si një shtrat, mbrapa një krevati, një divan prej druri ose një copë të ngjashme. [18]

Ronald Lightboun e përshkruan Marsin si "lakuriqin më të përsosur të meshkujve të Botticellit", megjithëse nuk ka një numër të madh të këtyre; ai ishte më pak i interesuar në përsosjen e anatomisë së figurave të tij sesa shumë prej bashkëkohësve të tij fiorentin, por duket se i ka kushtuar vëmendje të veçantë këtu. [19] Venusi këtu, ndryshe nga lindja e artistit Venusi , është veshur plotësisht, pasi ajo është në një mënyrë martesore. Kjo pavarësisht se Venusi ishte bashkëshortja e Vulcanit, duke e bërë marrëdhënien e shkelur me normat normale njerëzore. [20] Në Neoplatonizmin grek, Harmonia ishte vajza e bashkimit të tyre. [21] Burime të tjera të vonshme klasike e konsideronin Cupidin si një fëmijë të bashkimit.

Interpretimi

Redakto
 
Venusi

Pikëpamja e zakonshme e dijetarëve është se piktura është porositur të kremtojë një martesë dhe është një përfaqësim relativisht i pakompletuar i kënaqësisë sensuale, me një kuptim të shtuar të dashurisë që pushton ose e tejkalon luftën. [22] Kjo ishte një vend i zakonshëm në të menduarit e Rilindjes, e cila mund të përpunohej në aspektin e Neoplatonizmit të Rilindjes . [23] Ashtu si me mitologjitë e tjera, Ernst Gombrich dhe Edgar Uind ishin të parët për të analizuar pikturën në këto kushte. Marrëdhënia e çiftit mund të konsiderohet gjithashtu në aspektin e astrologjisë, në të cilën MarsI është, sipas Marsilio Ficino, "i shquar në forcë midis planetit, sepse i bën njerëzit më të fortë, por Veneri e zotëron ... duket se e zotëron Marsi, por Marsi kurrë nuk e zotëron Venusin ". [24]

Kritiku viktorian John Addington Symonds, pa u pajtuar me këtë interpretimin, mendoi se sapo veshësi i modes Botticelli u mbivlerësua ai "mbajti një dashuri të paarsyeshme për pamjen", duke shkruar se "Fytyra dhe qëndrimi i atij Venusi josptikues ... përballë dashnores së tij të gërhollë, për të simbolizuar indinjatitë që gratë duhet të durojnë nga djemtë e çuditshëm dhe nënçmues me vetëm të rinjtë për t'i rekomanduar ato ". [25]

Një interpretim i pandershëm është nga Charles Dempsey, i cili gjen një domethënie më të keqe në figurë, me satirët e vegjël si <i id="mwUQ">incubi</i> që mundojnë gjumëin, duke provokuar "tmerret seksuale në ëndrrat e atyre që janë të lidhur në një gjendje gabimi dhe konfuzioni sensual". Ai përfundon se "Ideja e dashurisë këtu të investuar në Venus duket të zbulohet, jo në një festim pozitiv të shpirtit që ngjall jetën natyrore të shfaqur në Primavera dhe Lindjen e Venusit, por si një fantazi bosh sensuale që çarmatos dhe torturon shpirtin e gjumit një guxim ushtarak dikur virile. [26]

Puna është pajtuar nga të gjithë në përshkrimin nga Lucian, një poet në greqi i shekullit të dytë të Krishtit, një pikturë e famshme, e humbur tashmë, nga Echioni i ceremonisë së dasmës së Aleksandrit të Madh dhe Roxan-ës . Pikturë e lashtë ndoshta e përshtatur në ikonografi lidhur me Venusin dhe Marsin e historikut të Alexandrit dhe nuses së tij. Ekphrasis ose përshkrimi Lucian përmend dashurira ose putti duke luajtur me forca të blinduara të Aleksandrit gjatë ceremonisë, dy që mbanin heshtën e tij dhe njëri që ka zvarritur brenda parzmorrizës së tij. [27]

Kjo është marrë si dëshmi e bashkëpunimit të Botticellit me këshilltarët humanistë me arsimin e plotë klasik që i mungonte, dhe gatishmërinë e tij për të rikrijuar mrekullitë e humbura të pikturës së lashtë, një temë në interpretimin e disa prej veprave të tij sekulare, më qartë në gënjeshtër e Apelles, i cili gjithashtu përdor Lucian. [28] Një sarkofag romak në Vatikan është gdhendur me një Mars dhe Venus të ngjashëm, të shoqëruar nga putti . [29]

 
Detaj nga e djathta poshtë

Në vitin 2010, fabrika e mbajtur nga satiri në këndin e poshtëm të djathtë të pikturës u identifikua hipotetikisht si fryt i stormonit Datura nga historiani i artit David Bellingham. Kjo bimë, e cila shpesh quhet "acid i njeriut të varfër", ka prona të krahasuara me një përzierje të opiumit dhe alkoolit dhe mund të shkaktojë zbehje ose përgjumje, pasi efektet e saj vdesin. [30] Të tjerë pyesin se si kjo bimë, e cila normalisht konsiderohej vetëm një amtare e Amerikës së Veriut, mund të kishte arritur në Itali deri në vitin 1480, dhe e hodhi poshtë idenë. [31] Sidoqoftë, në vitin 2017, në uebsajtin e Galerisë Kombëtare miratoi identifikimin si një "mollë gjërash". [32]

Bellingham sugjeron që uzina në rritje në këndin e poshtëm të djathtë është një specie e Aloe, e vlerësuar nga grekët me fuqi medicinale, si dhe duke ofruar mbrojtje kundër shpirtrave të këqij dhe duke rritur eksitim seksual. [33] Bellingam propozon disa shtresa identifikimi për figurat, duke krijuar kuptime të ndryshme. Këto përfshijnë çiftin si Adami dhe Eva . [34]

Modele të mundshme

Redakto

Ashtu si me shumë të tjera të pikturave laike të Boticelit, figura të para nga shoqëria e lartë fiorentine janë propozuar si modele për figurat. Giuliano di Piero de 'Medici është propozuar si modeli atletik për Marsin dhe, pothuajse në mënyrë të pashmangshme, është sugjeruar që Venusi të ketë fytyrën e Simoneta Vespucci, një bukuri e madhe e kohës, e martuar me kushëririn e Amerigo Vespucci . Kandidatura e Giuliano di Piero de 'Medici si një model për Marsin është disi problematike pasi ai u vra në vitin 1478, që është 5 vjet përpara datës më të hershme të krijimit të pikturës (1483). Simoneta Vespucci është sugjeruar si model ose frymëzim për një numër të madh të bukurive të Botticellit, karakteristikat e të cilit nuk kanë të ngjarë të kenë ngjashmëri të ngushtë me njëri-tjetrin. [35]

Wilhelm von Bode (viti 1929) së pari propozoi palë si modele në këtë pikturë; në interpretimin e tij, Marsi është i lodhur pas rrotullimit, dhe Venusi i duket atij në një ëndërr, si çmimi i tij. [36] Giuliano kishte zgjedhur Simonetta si "zonjën" e tij në një kthesë të famshme në vitin 1475, organizuar nga vëllai i tij më i madh Lorenzo de 'Medici ("Lorenzo il Magnifico"), sundimtari efektiv i Firences për të festuar një traktat në Venedik dhe Milan . Kjo shfaqje bujare për publikun u përkujtua në poemë nga Poliziano, poeti gjykatës Medici, i njohur si STANZE ose la Giostra ( "Vargjet" ose "bëj dyluftim"), [37] duke i dhënë një përshkrim të hollësishëm, duke përfshirë një përshkrim të Giuliano baner në një imazh të Pallas Athene, i cili u pikturua nga Botticelli. [38]

Shumë komentatorë të mëvonshëm kanë marrë ndoshta këtë shfaqje të shkruar të dashurisë në oborrin e Petrarchanit duke përdorur gruan e bukur të re të një aleati politik mbi-fjalë për fjalë, duke gjeneruar një legjendë për një marrëdhënie të vërtetë mes të dyve. Nuk ka gjasa që ndonjë çështje e tillë të ketë ndodhur; Mësuesi aktual i Giuliano, Fioretta Gorini, ishte i njohur (dhe djali i tyre u bë Papa Klementi VII ). Të dy Giuliano dhe Simoneta kishin qenë të vdekur për disa vite kur kjo pikturë u bë: Simoneta vdiq në 1476 në 22, dhe Giuliano u vra në vitin 1478 në konspiracionin Pazzi . [39]

 
Hollësi e Marsit

Stanze 122 përshkruan se si heroi e gjeti Venusin "të ulur në buzë të shtratit të saj, vetëm ,atëherë i lëshuar nga përqafimi i Marsiut, i cili mbështetej në shpinë në prehër, duke ushqyer ende sytë në fytyrë". Megjithatë, përshkrimi, i Marsit në xhiron e Venusit, duke vështruar në të, është një përshtatje e dobët për pikturën. Poliziano ishte një nga studiuesit humanistë në oborrin e Lorenzo de 'Medici, dhe dhomat e tij rrëfejnë aftësinë e Giuliano di Piero de' Medici në një turne dyluftimi. Burimi i fundit për poezinë e Polizianos është Lucretius I.32-34.

Prejardhja

Redakto

Edhe pse sot Boticelli është piktori më i famshëm fiorentin në gjysmën e dytë të shekullit të 15-të, reputacioni i tij arriti këtë nivel vetëm në fund të shekullit të 19-të, kur theksimi i tij në linjën dhe konturin e tij u nda me ndjeshmërinë bashkëkohore. Midis 1857 dhe 1878, Galeria Kombëtare, Londër, mori pesë nga veprat e tij, duke përfshirë Venus dhe Mars . [13]

 
Piero di Cosimo, Venus, Marsi dhe Cupid, Gemäldegalerie, Berlin, c. 1505

Kjo pikturë u ble në Firence nga koleksionisti dhe tregtari anglez, Alexander Barker, midis 1864 dhe 1869 dhe më pas u ble nga Galeria Kombëtare në ankandin e koleksionit të Barker në Christie më 6-8 qershor 1874, për 1,050 (Lot 88). [40] Kjo është shitja e vetme e regjistruar në tregun e hapur të një prej pikturave mitologjike të Boticelit, të tjerët që mbërritën në mbledhjen e Grand Dukëve të Medicieve të Firences në një datë të hershme dhe më pas kaluan në Uffizi . Galeria Kombëtare bleu 13 vepra në shitje, ku drejtori, Sir William Boxall, u shoqërua nga Benjamin Disraeli, atëherë Kancelari i Departamentit, i cili dëshironte të blinte. Priftëria e papërfunduar nga Piero della Francesca u ble për 2.415 funte, dhe një afresk Kthimi i Ulises nga Pinturicchio për £ 2,152. [41]

Çmimi i arritur në vitin 1874 është një nga shembujt e përdorur nga Gerald Reitlinger për të demonstruar ndryshimin në periudhën e Viktorias midis çmimeve shumë të larta të realizuara nga arti bashkëkohor dhe atyre modestë për mjeshtrat e vjetër ; një pabarazi po aq e shënuar në fillim të shekullit 21. Në vitin 1873, duket se The Hunt Otter nga Edwin Landseer, i cili vdiq atë vit, ishte shitur privatisht për £ 10,000. [42]

Piero di Cosimo

Redakto

Megjithëse ka piktura të tjera të Venusit dhe Marsit, puna e Boticelit shpesh krahasohet me Venusin, Marsin dhe Cupidin nga Piero di Cosimo ( Gemäldegalerie, Berlin, 1505), një piktor më i ri fiorentin që e kishte parë ndoshta Boticelin. Piktura ndoshta daton në rreth 1500-05, dhe më vonë i përkiste Giorgio Vasari . Ngjashmëritë përfshijnë dy shifrat që mbështeten, me Marsin në gjumë dhe Venusin zgjuar, dhe një grup të shërbyesve të mitur që luajnë me armaturën e Marsit, në një mjedis të shkurreve që hapen në një peizazh. Ata dallojnë në atmosferë dhe aspekte të tjera, dhe Piero ka përfshirë një Cupid të mitur, një peizazh të gjerë dhe disa kafshë që ai donte të pikturohej. [43] Për Erwin Panofsky, Piero është një "pastorale magjepsëse primitiviste" ku versioni i Boticelit është një "alegori solemnisht klasifikuese". [44]

Referimet

Redakto
  • Avery-Quash, Susanna, në Gordon, Dillian, Katalogu i Galerisë Kombëtare (seri e re): Pikturat italiane të shekullit të pesëmbëdhjetë, Volumi 1, 2003, ISBN 1857092937
  • Bellingham, David, "Afërditë dekonstruohej:" Venus dhe Mars "i Botticellit në Galerinë Kombëtare në Londër, në Brill's Companion për Afërditë, Eds Amy C. Smith, Sadie Pickup, 2010, BRILL,   , 9789047444503, libra google
  • Davies, Martin, Katalog i Shkollave të Mëhershme Italiane, Katalogu i Galerisë Kombëtare, 1961, rishtypur në vitin 1986,  
  • Dempsey, Charles, "Botticelli, Sandro", Grove Art Online, Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 15 maj. 2017. kërkohet abonimi
  • "Ettlingers": Leopold Ettlinger me Helen S. Ettlinger, Botticelli, 1976, Thames dhe Hudson (World of Art),  
  • Fermor, Sharon, Piero Di Cosimo: Fiction, shpikje, dhe Fantasìa, 1993, Reaktion Books,   , 9780948462368, libra google
  • Legouix, Susan, Botticelli, 2004 (revd edn), Chaucer Press,  
  • Hartt, Frederick, Historia e Artit Rilindjes Italiane, (2 edn.) 1987, Thames & Hudson (US Harry N Abrams),  
  • Langmuir, Erica, Udhëzuesi shoqërues i Galerisë Kombëtare, edicioni i rishikuar i vitit 1997, Galeria Kombëtare, Londra,  
  • Lightbown, Ronald, Sandro Botticelli: Jeta dhe Puna, 1989, Thames dhe Hudson
  • Potterton, Homan. Galeria Kombëtare . Londër: Thames dhe Hudson, 1977
  • Reitlinger, Gerald ; Ekonomia e Shijes, Vol I: Rritja dhe Rënia e Çmimeve të Imazhit 1760-1960, 1961, Barrie dhe Rockliffe, Londër
  • Wind, Edgar, Misteret Pagane në Rilindje, 1967 edn., Librat Peregrine

Burime letrare

  • Ficino, Marsilio, Komentari mbi Simpoziumin: De Amore, nga Oration V, kapitulli 8
  • Fowler, HW dhe FG (eds. ) Punimet e Lucian of Samosata, Oxford, 1905.
  • Quint, David. (tr). (1979) Stanze e Angelo Poliziano . Amherst: Universiteti i Massachusetts Press

Shënime

Redakto
  1. ^ NG page
  2. ^ The NG has used "V&M" since at least Davies' catalogue; Lightbown, the Ettlingers and Dempsey use "M&V". See below for dating
  3. ^ a b Lightbown, 164
  4. ^ Hartt, 331; Lightbown, 163–164; Davies, 99
  5. ^ NG page; Dempsey also uses this.
  6. ^ Lightbown, 164, 166; Ettlingers, 138
  7. ^ For a complicated but inconclusive argument suggesting a date after about 1482, see Lightbown, 170
  8. ^ Ettlingers, 138, and pages on the other paintings
  9. ^ Usually so called, but possibly infant Pans or fauns, Bellingham, 367
  10. ^ Langmuir, 26; Lightbown, 164–168
  11. ^ Fermor, 46; Bellingham, 362
  12. ^ Bellingham, 361–362; Lightbown, 164
  13. ^ a b Potterton, 36
  14. ^ Davies, 100
  15. ^ Lightbown, 165–168
  16. ^ Lightbown, 18–19, 77; Hartt, 331
  17. ^ Ettlingers, 138–139
  18. ^ Ettlingers, 138; The Secret Life of Paintings, p.43, Richard Foater & Pamela Tudor-Craig; Davies, 101
  19. ^ Lightbown, 165
  20. ^ Hartt, 331; Lightbown, 164
  21. ^ Wind, 86
  22. ^ Legouix, 108; Davies, 99–100; Lightbown, 164, 170
  23. ^ Wind, 87–96
  24. ^ Davies, 100; Dempsey; Wind, Chapter V; Hartt, 331, quoted
  25. ^ Legouix, 108
  26. ^ Dempsey; Lightbown, 169–170 covers the same ground, reaching a different conclusion. Bellingham, 368–369, is more supportive, though favouring a multiplicity of meanings. Dempsey's original suggestion was in his Inventing the Renaissance Putto, 119–121
  27. ^ Ettlingers, 141–144; Lightbown, 168; Bellingham, 365–366. The passage in Lucian is given in translation by Bellingham, 364–365
  28. ^ Ettlingers, 141–144; Lightbown, 168; Bellingham, 365–366
  29. ^ Bellingham, 365; but see Ettlingers, 141
  30. ^ Bellingham, 369–372; Botticelli's Venus and Mars 'high on drugs', Telegraph, Nick Collins, 27 May 2010
  31. ^ "High Art: Were Botticelli's Venus And Mars Stoned?", National Public Radio, June 12, 2010
  32. ^ Picture of the month, June 2017, NG Arkivuar 5 gusht 2018 tek Wayback Machine (will archive)
  33. ^ Bellingham, 372–373
  34. ^ Bellingham, 368–369, 373–374
  35. ^ Ettlingers, 163–164
  36. ^ Bellingham, 363–364
  37. ^ Or other versions of the full title Stanze de messer Angelo Poliziano cominciate per la giostra del magnifico Giuliano di Pietro de Medici.
  38. ^ Lightbown, 61–65; La Giosta, Metropolitan Museum of Art
  39. ^ Ettlingers, 118–119, 164–168; Lightbown, 61–65; Hartt, 331; Bellingham, 359–362
  40. ^ Bellingham, 255; Legouix, 108; Davies, 100–101; Reitlinger, 99, 127
  41. ^ Avery-Quash, xxxiii; Reitlinger, 127
  42. ^ Reitlinger, Chapter 4 generally and specifically 99, 358
  43. ^ Fermor, 44–48
  44. ^ Fermor, 46
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Venusi_dhe_Marsi_(Botticelli)&oldid=2226369"