Zimbabveanët e bardhë
Zimbabveanët e bardhë janë një popull afrikano-jugor me origjinë evropiane . Në aspektin gjuhësor, kulturor dhe historik, këta njerëz me origjinë etnike evropiane janë kryesisht pasardhës anglishtfolës të kolonëve britanikë. Një pakicë e vogël janë ose pasardhës që flasin afrikaner të afrikanerëve nga Afrika e Jugut ose ata që vijnë nga emigrantë grekë, portugeze, italianë dhe hebrenj .
| Popullsia e përgjithshme | |
|---|---|
| 200,000 | |
| Rajone me popullsi të konsiderueshme | |
 Zimbabwe 24,888[1] | |
 South Africa | 64,261 (2002)[2] |
 Australia | 12,000 (2006)[note 1] |
| Gjuhët | |
| Anglisht (shumica), Afrikaans, Greqisht, Portugalisht, të tjera (pakicë) | |
| Fetë | |
| Mbizotërues Krishtërimi | |
| Grupe etnike të lidhura | |
| Afrikanojugorët e Bardhë, Namibianët e Bardhë, Afrikaners, Të ngjyrosurit, të tjerë Afrikanë të bardhë | |
| Year | Pop. | ±% |
|---|---|---|
| 1891 | 1,500 | — |
| 1895 | 5,000 | +233.3% |
| 1900 | 12,000 | +140.0% |
| 1904 | 12,596 | +5.0% |
| 1911 | 23,606 | +87.4% |
| 1914 | 28,000 | +18.6% |
| 1920 | 32,620 | +16.5% |
| 1924 | 39,174 | +20.1% |
| 1930 | 47,910 | +22.3% |
| 1935 | 55,419 | +15.7% |
| 1940 | 65,000 | +17.3% |
| 1945 | 82,000 | +26.2% |
| 1950 | 125,000 | +52.4% |
| 1953 | 157,000 | +25.6% |
| 1960 | 218,000 | +38.9% |
| 1965 | 208,000 | −4.6% |
| 1970 | 237,000 | +13.9% |
| 1975 | 300,000 | +26.6% |
| 1979 | 242,000 | −19.3% |
| 1985 | 100,000 | −58.7% |
| 1990 | 80,000 | −20.0% |
| 1995 | 70,000 | −12.5% |
| 2002 | 46,743 | −33.2% |
| 2012 | 28,732 | −38.5% |
| 2017 | 16,998 | −40.8% |
| 2022 | 24,888[4] | +46.4% |
Në një referendum të vitit 1922, komuniteti refuzoi anëtarësimin në Bashkimin e Afrikës së Jugut, duke zgjedhur në vend të kësaj të vendosë një qeveri të përgjegjshme . Në referendumin e pavarësisë së Rodezisë në vitin 1964, komuniteti votoi me shumicë dërrmuese në favor të pavarësisë nga Britania, duke çuar në Deklarimin e Njëanshëm të Pavarësisë së Rodezisë nën Kryeministrin, Ian Smith . Komuniteti ishte i përfshirë në Luftën Rodeziane të Bushit (1964-1979), pasi qeveria Smith u përpoq të ruante sundimin e pakicës së bardhë . Burrat e bardhë u rekrutuan në Forcat e Sigurisë Rodeziane dhe në Policinë Britanike të Afrikës së Jugut. Civilët e bardhë u shënjestruan në disa sulme si Air Rhodesia Flight 825 dhe Air Rhodesia Flight 827 . [5] [6] [7] Komuniteti u përball me sfida të reja ekonomike gjatë periudhës së UDI-së pasi Britania vendosi sanksione ekonomike dhe Mozambiku mbylli kufirin e tij në 1976, duke bllokuar hyrjen e Rodezisë në Oqeanin Indian dhe tregtinë botërore. [8] [9] Rodezia u përjashtua nga ngjarjet e mëdha sportive, që do të thoshte se atletët e saj të bardhë nuk ishin në gjendje të merrnin pjesë në Lojërat Olimpike të 1968, 1972 dhe 1976 . [10] [11] [12]
Një numër i vogël emigrantësh britanikë kishin arritur në koloninë britanike të Rodezisë Jugore, më vonë Zimbabve, si kolonë gjatë fundit të shekullit të nëntëmbëdhjetë. Një migrim i vazhdueshëm i popujve evropianë vazhdoi për 75 vitet e ardhshme. Popullsia e bardhë e Rodezisë Jugore, ose Rodezia siç njihej nga viti 1965, arriti një kulm prej rreth 300,000 në 1975-76, duke përfaqësuar rreth 8% të popullsisë. [13]
Emigracioni pasi vendi ndryshoi emër si Zimbabve dhe qeveri në 1980 rezultoi në një rënie të popullsisë së bardhë: e vlerësuar në 220,000 në 1980; 70,000 në vitin 2000; [14] dhe 30,000 në 2012. [15] [16] Sidoqoftë, në vitin 2023, popullsia e bardhë ishte rritur pas lehtësimit të kufizimeve nga qeveria në lidhje me pronësinë e të bardhëve të tokës bujqësore. Shumë fermerë të bardhë të shpronësuar më parë kanë krijuar ndërmarrje të përbashkëta me pronarë tokash me ngjyrë. [17] Aktualisht janë tre ministra në Qeverinë e Zimbabvesë, të cilët janë të bardhë, Kirsty Coventry, Joshua Sacco dhe Vangelis Haritatos, ndërsa në vitin 2023, David Coltart u zgjodh kryetar i bashkisë Bulawayo, duke u bërë kryetari i parë i bardhë që nga viti 1981.
- ^ https://www.zimstat.co.zw/wp-content/uploads/Demography/Census/2022_PHC_Report_27012023_Final.pdf
- ^ Crush, Jonathan. Zimbabwe's Exodus: Crisis, Migration, Survival. fq. 5, 25.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b David Lucas; Monica Jamali; Barbara Edgar (2011). "Zimbabwe's Exodus to Australia" (PDF). 34th AFSAAP Conference, The Australian National University. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 28 janar 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ https://www.zimstat.co.zw/wp-content/uploads/Demography/Census/2022_PHC_Report_27012023_Final.pdf
- ^ All 59 Die on Rhodesia Airliner Shot Down by Missile The New York Times.
- ^ Strong Action Hinted By Rhodesian Forces For Attack on Airliner The New York Times.
- ^ 12 White Teachers and Children Killed by Guerrillas in Rhodesia The New York Times.
- ^ Rhodesia managing despite sanctions The New York Times.
- ^ Britain and Rhodesia The New York Times.
- ^ U.N. Action on Rhodesia Bars Participation in Olympic Games The New York Times.
- ^ Rhodesia Is Outraged The New York Times.
- ^ Olympics Exclude Rhodesia The New York Times.
- ^ Brownwell, Josiah (2011). The Collapse of Rhodesia: Population Demographics and the Politics of Race. London: I.B. Tauris. fq. 3, 51. ISBN 978-1-84885-475-8.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ The New Americans: A Guide to Immigration Since 1965. 2007. fq. 309.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Zimbabwe's only white minster [sic] says insults against whites continue at top government level". Fox News. 2015-03-26.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ United Nations High Commissioner for Refugees. "Refworld - Zimbabwe: Dual citizenship". Refworld.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Farmer, Ben; Thornycroft, Peta (2023-09-04). "Hundreds of white farmers return to Zimbabwe in boost for agriculture". The Telegraph (në anglishte britanike). ISSN 0307-1235. Marrë më 2023-12-15.
Gabim referencash: Etiketat <ref> ekzistojnë për një grup të quajtur "note", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="note"/>