Automatizimi
Automatizimi përshkruan një gamë të gjerë teknologjish që zvogëlojnë ndërhyrjen njerëzore në procese, domethënë duke paracaktuar kriteret e vendimit, marrëdhëniet e nënproceseve dhe veprimet e lidhura me to, si dhe duke mishëruar ato paracaktime në makina. [1] [2] Automatizimi është arritur me mjete të ndryshme duke përfshirë pajisjet mekanike, hidraulike, pneumatike, elektrike, elektronike dhe kompjuterët, zakonisht në kombinim. Sistemet e ndërlikuara, të tilla si fabrikat moderne, aeroplanët dhe anijet zakonisht përdorin kombinime të të gjitha këtyre teknikave. Përfitimi i automatizimit përfshin kursimet e forcës punëtore, zvogëlimin e mbetjeve, kursimet në kostot e energjisë elektrike, kursimet në shpenzimet materiale dhe përmirësimet e cilësisë, saktësisë dhe saktësisë.
Automatizimi përfshin përdorimin e pajisjeve dhe sistemeve të ndryshme të kontrollit si makineri, procese në fabrika, kaldaja, [3] dhe furra të trajtimit të nxehtësisë, ndezjen e rrjeteve telefonike, drejtimin dhe stabilizimin e anijeve, avionëve dhe aplikacioneve të tjera dhe automjeteve me zvogëlimin e ndërhyrjes njerëzore. [4] Shembujt variojnë nga një termostat shtëpiak që kontrollon një bolier në një sistem të madh kontrolli industrial me dhjetëra mijëra matje hyrëse dhe sinjale kontrolli në dalje. Automatizimi ka gjetur vend edhe në industrinë bankare. Mund të variojë nga kontrolli i thjeshtë i ndezjes-fikjes deri tek algoritmet me shumë ndryshore të nivelit të lartë për sa i përket kompleksitetit të kontrollit.
Në llojin më të thjeshtë të një cikli kontrolli automatik, një kontrollues krahason një vlerë të matur gjatë një procesi me një vlerë të caktuar të dëshiruar dhe përpunon sinjalin e gabimit që rezulton për të ndryshuar një pjesë të hyrjes në proces, në mënyrë të tillë që procesi të qëndrojë në pikën e tij të caktuar. pavarësisht shqetësimeve. Ky kontroll me qark të mbyllur është një aplikim i reagimeve negative në një sistem. Baza matematikore e teorisë së kontrollit filloi në shekullin e 18-të dhe përparoi me shpejtësi në shekullin e 20-të. Termi automatizim, i frymëzuar nga fjala e mëparshme automatike (që vjen nga automaton ), nuk u përdor gjerësisht përpara vitit 1947, kur Fordi krijoi një departament automatizimi. [5] Ishte gjatë kësaj kohe që industria po adoptonte me shpejtësi kontrollorët e reagimit, të cilët u prezantuan në vitet 1930. [6]
Përparësitë kryesore të automatizimit janë:
- Rritja e xhiros ose produktivitetit
- Përmirësimi i cilësisë
- Rritja e parashikueshmërisë
- Fortësia (konsistenca) e përmirësuar e proceseve ose e produktit
- Vijueshmëria e rritur e prodhimit
- Ulja e kostove dhe shpenzimeve të drejtpërdrejta të punës njerëzore
- Koha e reduktuar e ciklit
- Saktësia e rritur
- Lirimi i njerëzve nga puna monotone e përsëritur [7]
- Puna e kërkuar në zhvillimin, vendosjen, mirëmbajtjen dhe funksionimin e proceseve të automatizuara - shpesh të strukturuara si "punë"
- Rritja e lirisë së njeriut për të bërë gjëra të tjera
- ^ Groover, Mikell (2014). Fundamentals of Modern Manufacturing: Materials, Processes, and Systems.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Agrawal, Ajay; Gans, Joshua S.; Goldfarb, Avi (2023). "Do we want less automation?". Science. 381 (6654): 155–158. Bibcode:2023Sci...381..155A. doi:10.1126/science.adh9429. PMID 37440634.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Lyshevski, S.E. Electromechanical Systems and Devices 1st Edition. CRC Press, 2008. ISBN 1420069721.
- ^ Lamb, Frank. Industrial Automation: Hands On (English Edition). NC, McGraw-Hill Education, 2013. ISBN 978-0071816458
- ^ Rifkin, Jeremy (1995). The End of Work: The Decline of the Global Labor Force and the Dawn of the Post-Market Era. Putnam Publishing Group. fq. 66, 75. ISBN 978-0-87477-779-6.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bennett 1993.
- ^ "Process automation, retrieved on 20.02.2010". Arkivuar nga origjinali më 17 maj 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)