Danimarka-Norvegjia (danisht dhe norvegjisht: Danmark-Norge) ishte një bashkim shumëkombëtar dhe shumëgjuhësh i shekullit të 16-të deri në atë të 19-të, i përbërë nga Mbretëria e Danimarkës, Mbretëria e Norvegjisë (duke përfshirë zotërimet e atëhershme norvegjeze përtejdetit: Ishujt Faroe, Islanda, Grenlanda dhe zotërimet e tjera), Dukati i Schleswig dhe Dukati i Holsteinit. Shteti pretendoi gjithashtu sovranitet mbi tre popuj historikë: Frizianët, Gutët dhe Wendët. Danimarka-Norvegjia kishte disa koloni, përkatësisht Bregun e Artë Daneze, Ishujt Nicobar, Serampore, Tharangambadi dhe Inditë Perëndimore Daneze. Bashkimi njihej gjithashtu si Mbretëria Dano-Norvegjeze (Det dansk-norske rige), Mbretëritë Binjake (Tvillingerigerne) ose Monarkia e Oldenburgut (Oldenburg-monarkiet).[6]

Danimarka-Norvegjia
Danmark–Norge (Danisht)
1524–1533
1537–1814
Flag of Danimarka-Norvegjia
Flamuri
Coat of arms e Danimarka-Norvegjia
Stema
Parimi: Fromhed styrker rigerne
("Devotshmëria forcon mbretëritë")[1]
Përdorur nga 1588-1648
Himni: Kong Christian stod ved højen mast
"Mbreti Kristian qëndroi pranë direkut të lartë"
Përdorur nga 1780–1814[2]
Harta e Danimarkë-Norvegjisë, rr. 1780
Harta e Danimarkë-Norvegjisë, rr. 1780
Gjendja
KryeqytetiKopenhaga
Gjuhët e zakonshmeZyrtarisht:
Danisht, Gjermanisht, Latinishtja e Rilindjes
Gjithashtu u fol: Norvegjisht, Islandishtja, Faroisht, Gjuhët sámi, Greqishtja, Friziane e Veriut
Besimi
1524–1533
Katolik
1537–1814
Luteran
NofkaDano-Norvegjez
Qeveria
Lloji i qeverisjesMonarkia
Mbreti 
• 1524–1533
Frederiku I
• 1537–1559
Kristian III (i pari)
• 1588–1648
Kristian IV (më i gjatë)
• 1648–1670
Frederiku III
• 1808–1814
Frederiku VI (i fundit)
Kuvendi
Epoka historikeEvropa e hershme moderne

6 qershor 1523
• Bashkimi i Kalmarit u shemb
1537
• Riksråd norvegjez
u shfuqizua

1537
13 gusht 1645
26 shkurt 1658
• Rigsråd danez
u shfuqizua

14 tetor 1660
• Lex Regia konfirmon
absolutizmin

14 nëntor 1665
14 janar 1814
shtator 1814 – qershor 1815
Sipërfaqja
18002,655,567 km2 (1,025,320 sq mi)
Popullsia
• 1645
1,315,000
• 1801
1,859,000
Ekonomia
Monedha
Të dhëna të tjera
Paraprirë nga
Pasuar nga
Bashkimi i Kalmarit
Shteti Unitar Danez
Suedi–Norvegji
Norvegjia
County of Larvik (1814–1817)[5]
Sot pjesë e

Banorët e shtetit ishin kryesisht danezë, norvegjezë dhe gjermanë, dhe përfshinin gjithashtu faroezët, islandezët dhe inuitët në zotërimet norvegjeze jashtë shtetit, një pakicë sami në Norvegjinë veriore, si dhe popuj të tjerë indigjenë. Qytetet kryesore të Danimarkës-Norvegjisë ishin Kopenhaga, Christiania (Oslo), Altona, Bergen dhe Trondheim, dhe gjuhët kryesore zyrtare ishin danishtja dhe gjermanishtja, por norvegjishtja, islandishtja, faroishtja, sami dhe grenlandishtja fliteshin gjithashtu në vend.[7][8]

Bashkimi dano-norvegjez zgjati deri në vitin 1814,[9] kur Traktati i Kielit dekretoi që Norvegjia (me përjashtim të Ishujve Faroe, Islandës dhe Grenlandës) t'i jepej Suedisë. Megjithatë, traktati nuk u njoh nga Norvegjia, e cila i rezistoi përpjekjes në Luftën Suedezo-Norvegjeze të vitit 1814. Norvegjia më pas hyri në një bashkim personal shumë më të lirë [[Bashkimi midis Suedisë dhe Norvegjisë|me Suedinë deri në vitin 1905, kur ky bashkim u shpërbë në mënyrë paqësore.

Referime

Redakto
  1. ^ Frederiksborg Palace Church – History Arkivuar 3 mars 2016 tek Wayback Machine (në danisht)
  2. ^ Munk, kaj (2023). An Introduction to a Controversial Danish Priest, Playwright, and Debater in the Inter-Bellum (PDF) (në anglisht). Aalborg University.
  3. ^ Slagstad, Rune (2004), "Shifting Knowledge Regimes: the Metamorphoses of Norwegian Reformism", Thesis Eleven (në anglisht), 77 (1): 65–83, doi:10.1177/0725513604044236, S2CID 145108242
  4. ^ regjeringen.no (5 korrik 2011). "A Forerunner to the Norwegian Council of State". Government.no (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2024. Marrë më 17 prill 2017.
  5. ^ "Unike dokument viser Larviks danske hemmelegheit" (në norvegjisht). 26 qershor 2021. Arkivuar nga origjinali më 2021-06-26. Marrë më 2021-06-26.
  6. ^ Lockhart, Paul Douglas (2007). Denmark, 1513-1660: the rise and decline of a Renaissance monarchy (në anglisht). Oxford (GB) New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927121-4.
  7. ^ Scandinavian Dialect Syntax Arkivuar 2012-01-12 tek Wayback Machine. Network for Scandinavian Dialect Syntax. Retrieved 30 April 2018.
  8. ^ "The Scandinavian Languages: Their Histories and Relationships". www.sjsu.edu (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 14 shtator 2006. Marrë më 30 prill 2018.
  9. ^ Peter Burgess, J.; Hyvik, Jens Johan (tetor 2004). "Ambivalent patriotism: Jacob Aall and Dano-Norwegian identity before 1814" (PDF). Nations and Nationalism (në anglisht). 10 (4): 620. doi:10.1111/j.1354-5078.2004.00185.x. ISSN 1354-5078. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 2024-01-14. Marrë më 2023-06-28.