Hidivllëku i Egjiptit
Hidivllëku i Egjiptit (arabisht: الخديوية المصرية, turqishtja osmane: خدیویت مصر Hıdiviyet-i Mısır) ishte një shtet autonom tribut i Perandorisë Osmane, i themeluar dhe i sunduar nga Dinastia e shqiptarit Muhamed Ali pas disfatës dhe dëbimit të forcave të Napoleon Bonapartit që i dha fund pushtimit jetëshkurtër francez të Egjiptit të Poshtëm.
Hidivllëku i Egjiptit الخديوية المصرية (arabisht) خدیویت مصر (turqisht) | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1867–1914 | |||||||||||||||
| Himni: (1871–1914) Salam Affandina | |||||||||||||||
 Egjipti më 1875 | |||||||||||||||
| Gjendja | Vasali autonom (1867–1914) i Perandorisë Osmane (nën pushtimin ushtarak britanik nga 1882) | ||||||||||||||
| Kryeqyteti | Kajro | ||||||||||||||
| Gjuhët e zakonshme | Arabisht, Anglisht[a] | ||||||||||||||
| Besimi | Islami Synit, Krishterimi Kopt | ||||||||||||||
| Qeveria | |||||||||||||||
| Lloji i qeverisjes | Monarkia kushtetuese | ||||||||||||||
| Hidivi | |||||||||||||||
• 1867–1879 | Ismail Pasha | ||||||||||||||
• 1879–1892 | Teufik Pasha | ||||||||||||||
• 1892–1914 | Abbas II | ||||||||||||||
| Konsulli i Përgjithshëm Britanik | |||||||||||||||
• 1883–1907 | Evelyn Baring | ||||||||||||||
• 1907–1911 | Eldon Gorst | ||||||||||||||
• 1911–1914 | Herbert Kitchener | ||||||||||||||
| Kryeministër | |||||||||||||||
• 1878–1879 (i pari) | Nubar Pasha | ||||||||||||||
• 1914 (i fundit) | Husein Rushdi Pasha | ||||||||||||||
| Epoka historike | Ndarja e Afrikës | ||||||||||||||
• Themeluar | 8 qershor 1867 | ||||||||||||||
• Hapja e Kanalit të Suezit | 17 nëntor 1869 | ||||||||||||||
| 1881–1882 | |||||||||||||||
• Pushtimi britanikë në Luftën anglo-egjiptiane 1882 | korrik – shtator 1882 | ||||||||||||||
| 18 janar 1899 | |||||||||||||||
• Shpërbërë | 19 dhjetor 1914 | ||||||||||||||
| Popullsia | |||||||||||||||
• 1882[b] | 6,805,000 | ||||||||||||||
• 1897[b] | 9,715,000 | ||||||||||||||
• 1907[b] | 11,287,000 | ||||||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||||||
| Monedha | Paundi egjiptian | ||||||||||||||
| Të dhëna të tjera | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
.svg)
Hidivllëku i Egjiptit ishte zgjeruar gjithashtu për të kontrolluar Sudanin e sotëm, Sudanin Jugor, Eritrenë, Xhibutin, Somalinë veriore, Izraelin, Libanin, Jordaninë, Sirinë, Greqinë, Qipron, Turqinë jugore dhe qendrore, përveç pjesëve nga Libia, Çadi, Republika e Afrikës Qendrore dhe Republika Demokratike e Kongos, si dhe Arabia Saudite veriperëndimore, pjesë të Jemenit dhe Mbretëria e Hixhazit.[4][5]
Mbretëria e Bashkuar pushtoi dhe mori kontrollin në vitin 1882. Në vitin 1914 lidhja me Perandorinë Osmane u ndërpre dhe Britania krijoi një protektorat të quajtur Sulltanati i Egjiptit.
Referime
Redakto- ^ Holes, Clive (2004). Modern Arabic: Structures, Functions, and Varieties. Georgetown Classics in Arabic Language and Linguistics (në anglisht) (bot. 2nd). Washington, D.C.: Georgetown University Press. fq. 44. ISBN 978-1-58901-022-2. OCLC 54677538. Marrë më 14 korrik 2010.
- ^ Bonné, Alfred (2003) [First published 1945]. The Economic Development of the Middle East: An Outline of Planned Reconstruction after the War. The International Library of Sociology (në anglisht). London: Routledge. fq. 24. ISBN 978-0-415-17525-8. OCLC 39915162. Marrë më 9 korrik 2010.
- ^ Tanada, Hirofumi (mars 1998), "Demographic Change in Rural Egypt, 1882–1917: Population of Mudiriya, Markaz and Madina", Discussion Paper No. D97–22 (në anglisht), Hitotsubashi University: Institute of Economic Research, hdl:10086/14678
- ^ "حدود مصر في عهد الخديوي إسماعيل - خرائط". elnabaa (në arabisht).
- ^ "خرائط نادرة لحدود مصر الخديوية". toraseyat (në arabisht). Arkivuar nga origjinali më 21 shkurt 2022. Marrë më 26 mars 2022.