Komunat e Lituanisë
Lituania është e ndarë në tre shtresa të ndarjeve administrative. Divizioni i nivelit të parë përbëhet nga 10 qarqe (lituanisht: njëjës – apskritis, shumës – apskritys). Këto janë të nënndara në 60 komuna (lituanisht: shumësi - savivaldybės, njëjës - savivaldybė), të cilat nga ana e tyre ndahen më tej në mbi 500 grupe më të vogla, të njohura si pleqësi (lituanisht: shumësi - seniūnijos, njëjës - seniūnija).
Në fund të mandatit të saj si Republikë Socialiste Sovjetike, ndarjet administrative të Lituanisë përbëheshin nga 44 rajone, 12 qytete, 80 qyteza, 19 vendbanime dhe 426 rrethe rurale.[1] Reforma e këtij sistemi ishte një shqetësim i menjëhershëm për qeverinë e re.[2] Kushtetuta e Lituanisë, e ratifikuar më 1992, delegoi pushtetin e krijimit të njësive administrative të ardhshme në parlamentin lituanez (Seimas). Prandaj, Seimas miratoi dy ligje themelore: një ligj të vitit 1993 për përfaqësimin e qeverisë dhe një ligj të vitit 1994 që specifikonte njësitë territoriale-administrative dhe kufijtë e tyre.[2] Sistemi aktual i një grupi bashkish nën 10 qarqe u kodifikua në vitin 1995.[2] Në vitin 2000 u bënë disa ndryshime, duke rezultuar në 60 komuna.[3]
Këshilltarët e zakonshëm komunal zgjidhen çdo katër vjet nga listat zgjedhore me përfaqësim proporcional. Kryetari, i cili është anëtar i këshillit, zgjidhet drejtpërdrejt nga banorët me shumicë votash në balotazh.[4] Para vitit 2015 kryetarët zgjidheshin nga këshillat komunale.
Komuna më e madhe për nga popullsia në Lituani është Komuna e Qytetit të Vilnius me 593,436 banorë, shtëpia e një të pestës (20.7%) të popullsisë së vendit. Komuna më e vogël për nga popullsia është Komuna Neringa me 4,173 (0.1%) banorë.[5]
Komuna më e madhe për nga sipërfaqja tokësore është Komuna e Distriktit Varėna, e cila shtrihet në 2,216 km2 (856 mi katrorë), ndërsa më e vogla është Komuna e Qytetit Alytus me 40 km2 (15 mi katrorë).
Komunat
RedaktoReferime
Redakto- ^ Conference on Local and Regional Authority Co-operation in the Baltic Sea Area: proceedings, Kaunas, Lithuania, 21-23, April 1999 (në anglisht). Council of Europe. janar 2000. fq. 9. ISBN 978-92-871-4538-3. Marrë më 16 shkurt 2011.
- ^ a b c Jolanta Vaičiūnienė (2008-11-14). "The Administrative–Territorial Reform in Lithuania: History and Today" (PDF) (në anglisht). Council of Europe. Marrë më 16 shkurt 2011.
- ^ Local Economic and Employment Development (Program); Organisation for Economic Co-operation and Development (prill 2007). Baltic partnerships: integration, growth and local governance in the Baltic Sea Region (në anglisht). OECD Publishing. fq. 75. ISBN 978-92-64-02928-6. Marrë më 23 shkurt 2011.
- ^ "Law on elections to municipal councils" (në anglisht). The Seimas of the Republic of Lithuania. Marrë më 31 korrik 2015.
- ^ "Resident population on 1 July". osp.stat.gov.lt. 2023-08-07.
- ^ a b c "Area (land) at the beginning of the year, Population density at the beginning of the year, Resident population at the beginning of the year" (në anglisht). Statistics Lithuania. Marrë më 1 gusht 2023.