Moisi Golemi
Moisi Golemi i njohur edhe si Moisi Dibrani ( - 1464) ka qenë fisnik arbër dhe komandant i Lidhjes së Lezhës. Më 1443-44 shtiu në dorë zotërimet osmane në viset e Dibrës. Për një periudhë të shkurtër, iu bashkua osmanëve pas humbjes së Beratit, por së shpejti dezertoi dhe iu bashkua sërishmi Lidhjes.
Prejardhja
RedaktoLindur në rajonin e Dibrës së sotme, ishte djali i vetëm i Muzakë Arianitit, të birit të Arianit Komnenit dhe vëllait të Gjergj Arianitit.[1]
Kur Skënderbeu erdhi në Arbëri, Moisiu shpejt u bë aleat me të dhe u bë komandant i rojeve kufitare. Në këtë funksion ai mbikëqyri pushtimin e kështjellës rëndësishme të Svetigradit në ditët e sotme Maqedonia.
Ai ishte një komandant i pashëm i kalorësisë, dhe ngarkohej në pikën më të vështirë, shpesh ndryshonte kahun e betejave në të mirë të shqiptarëve.
Pas shpartallimit në Rrethimit të Beratit, dhe rritja ziliqare ndaj famës së Skënderbeut ishte akumuluar gjatë viteve, ai tradhtoi komandanti i tij të përgjithshëm dhe shkoi me osmanëve.
Një vit më vonë ai u kthye në krye të një ushtrie pesëmbëdhjetë mijë burra të fortë, por u mund menjëherë nga Skënderbeu. Ai u tërhoq në fillim në Maqedoni dhe më pas në Stamboll, ku ai është lënë i injoruar nga autoritetet osmane. Shumë shpejt pas kësaj, ai u kthye te Skënderbeu, i cili e fali dhe e rivendosi atë.
Moisi ja përkushtoi pjesën tjetër të jetës së tij luftërave shqiptare, por në 1464 ai ra rob i Ballaban Pasha, një shqiptar në rolin e gjeneralit osman në betejën e Vaikal. Dërgohet me ngut në Stamboll së bashku me princat e tjerë shqiptarë dhe komandantët, ai është lënë zhveshur publikisht në Konstandinopojë në atë që u bë i njohur si Masakra e Konstandinopojës.
Kujtimi i tij ishte kapur në letërsi si Kënga e Moisi Golemit në mesin e komunitetit shqiptaro-italiane në Italinë e Jugut i njohur si Arbëreshë.
Referime
Redakto- ^ Shuteriqi 2012, pp. 58-60
Bibliografia
Redakto- Shuteriqi, Dhimitër (2012). Zana Prela (red.). Aranitët: Historia-Gjenealogjia-Zotërimet. Toena. ISBN 978-99943-1-729-5.