Përmendorja e UÇPMB-së (Preshevë)

Përmendorja e UÇPMB-së (Përmendorja e Ushtrisë Çlirimtare për Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc) apo Lapidari i UÇPMB-së (serbisht: Споменик припадницима ОВПБМ) është një monument i ndërtuar gjatë mesit të muajit nëntor 2012 në qëndër të Preshevës në përkujtim të të rënëve të UÇPMB-së. Përmendorja u hoq me forcë nga xhandarmëria serbe në 20 janar 2013.

Historia

UÇPMB, ka qenë formacion ushtarak i përbërë nga shqiptarët, që në fillim të viteve të 2000-ta ka hyrë në konflikt me forcat serbe të sigurisë, në përpjekje për të siguruar më shumë të drejta për shqiptarët në Luginën e Preshevës. Në vitin 2002 parlamenti i atëhershëm jugosllav miratoi ligjin për amnistinë e pjestarëve të ish UÇPMB-se prej 1 janarit 1999 deri në 31 maj 2001. Marrëveshja për ndaljen e konfliktit qe arritur me ndërmjetësimin e NATO-s, dhe parashihte amnisti dhe çarmatim të luftëtarëve të UÇPMB-së.

Përmendorja u ngrit në përkujtim të 27 luftëtarëve të rënë gjatë luftës së viteve 2000-2001.

Lista e dëshmorëve të luftës të rënë në luftën te Lugina e Preshevës

Lufta e UÇPMB-së 2000-2002[1] Arkivuar 12 mars 2016 tek Wayback Machine “Në luftë për liri bien disa trima, por fiton një popull, ndërsa në robëri vuan një popull e fiton një tirani” M. Kuteli. Falë sakrificës së këtyre bijve të kombit u zgjua edhe vetëdia kombëtare, iu shtuan historisë më të re këta emra të skalitur me medalje të artë të atdheut. Në këto nëntëmbëdhjetë muaj qëndrese e sakrifice të bijve tanë në nëpër mote e stinë të ndryshme u bënë ballë stuhive të egra që koha popullit tonë me mote të shumta ua imponoi, e këta trima u bënë rezistencë korbzinjve të pangopur kurrë duke u bërë lulëkuqe lirie. Liria tani u skuq me gjakun e tyre, por shumë çka ndryshoi dhe emrat e tyre u bënë legjendë përjetësie. Nga Kosova në Luginë e Preshevës të gjithë këta dëshmorë të rënë në mbrojtje të atdheut anëkënd Kosovës Lindore i bëri bashkë për t’ia kujtuar brezave të rinj biografitë dhe trimëritë e tyre që i treguan gjatë luftës së lavdishme nën ombrellën e UÇPMBsë. Dhe jo vetëm kaq në mesin e luftëtarëve të rënë në altarin e lirisë kishte dëshmorë që kishin ardhur për të luftuar edhe nga Kosova e cila më herët i kishte pasur ata trima në mbrojtje të Kosovës e këta janë: Nën emblemën UÇPMB U mblodhëm bijtë më të mirë të kombit për t’i dalur ballë për ballë një ushtrie e policie e cila atëbotë pas kurorëzimit të lirisë në Kosovë ata në këtë pjesë të shkëputur të Kosovës shtonin dhunë e zullum të madh sidomos nëpër fshtëra që gravitojnë në tri komunat tona.Si rezultat i kësaj dhune këta bij më të mirë të kombit u rreshtuan për të hapur front lufte dhe për t’i mbrojtur fshatrat nga dhuna që ata ushtronin nëpër këto vende. UÇPMB doli në sipërfaqe në mortin e vëllezërve Saqipi nga Dobrosinidhe mu aty u lexuan pesë shkronja që ngjallnin shpresë për mbrojtje të popullatës së Malësisë Karadakutdhe Bujanocit më gjërë. Përveq luftëtarëve që i përmendëm më lart duhet medoemos të përmenden edhe këta dëshmorë të kombit të cilët dhanë jetën nën këtë emblemë të betuar për çlirim të tokave të robëruara e këta janë: Edhe disa luftëtarë nga Kosova Lindore më parë qenë pjesë përbërëse e luftës së Kosovës si p.sh. tashmë dëshmorë:

• |Ibrahim Fejzullahu- Gosponicë, Preshevë
• |Bardhyl Osmani - Komandant Delta, Preshevë
• |Arben Ramadani - Kokaj,Gjilan, Republika e Kosovës...
• Fatmir Ibishi i lindur në fshatin Uglar të Gjilanit,

Dke iu bashkuar edhe aradhat e Brigadat e UÇPMB-së:

• Ismet Aliu (Gremë) i lindur në Greme të Ferizajt, [
• Betim Berisha i lindur në Prizren,
• Eqrem Hoxha i lindur në Randobravë të Prizrenit,
• Shkëlzen Krasniqi i lindur në Apterushë të Rahovecit,
• Nijazi Azemi (Komandant Mjekrra) i lindur në Mogillë të Vitisë,
• Agim Elshani i lindur në Ngucat të Malishevës,
• Besim Mazreku i lindur në Gjilan,
• Hysen Salihu i lindur në Kumanovë,
• Sami Ukshini i lindur në Kurexhaj komuna e Gjilanit dhe
• Shaban Ukshini (Terri) i lindur në Kurexhaj të Gjilanit,
• Artan Abazi (Komandant Miratoca),
• Florim Rushiti,
• Enver Bajrami-E.B,
• Sherif Jonuzi,
• Besim Faiku,
• Daut Sylejmani,
• Qenan Rahimi.

Heqja e përmendores

Me 20 janar 2013 200 forca të xhandarmeria serbe së bashku me trupat speciale të mbështetur me mjete hoqën përmendoren. Zoran Stanković, shef i Trupit Koordinues për jugun e Serbisë, e cila përfshin zonën e Preshevës, tha se monumenti hequr nuk do të shkatërrohet, por fati i tij do të diskutohet më tej, me zhvendosjen në një vend më të përshtatshëm si një opsion.

Reagime

Per pasojë ditën e nesërme të heqjes së përmendores pati nje tubim madheshtor të njëjtin vend ku qytetarët kanë vendosur lule dhe qirinj ku ndodhej përmendorja . Në shumë qytete të banuara nga shqiptarë u organizuan protesta dhe demostrata. Partitë politike në Shqipëri dhe Kosovë reaguan njëzëri kundër aktit të Serbisë, ndërsa faktori ndërkombëtar kritikoi qeverinë e Serbisë për moszgjidhjen e çështjes përmes negociatave.

Për shkak të heqjes së përmendores pati një protestë të dhunshme kundër varrezave, manastirëve dhe shtëpive serbe. Po ashtu në Viti u hoq edhe një monument që përkujton të rënët serbë gjatë rezistencës antifashiste në Luftën e Dytë Botërore. Ky akt i dhunshëm u dënua nga Qeveria e Kosovës.

Njëri prej ish-komandantëve të UÇK-së, Xhezair Shaqiri ka akuzuar politikanët në Prishtinë dhe në Tiranë, se i kanë lënë në harresë shqiptarët e Luginës së Preshevës.

Reagimet institucionale

Ky veprim i qeverisë së Serbisë është një dëshmi tjetër se urrejtja kundër shqiptarëve, që jetojnë në Luginën e Preshevës është ende gjallë dhe se ajo po ushqehet me veprime të tilla të pasardhësve të politikës gjenocidale të Millosheviçit. Qeveria e quan heqjen e lapidarit akt të shëmtuar, i cili rrezikon seriozisht procesin e dialogut dhe përgjegjësia direkte bie mbi Serbinë.

—  Qeveria e Kosovës

Ministria e Punëve të Jashtme ka ndjekur me shqetësim zhvillimet në Luginën e Preshevës. Lajmi i sotëm për heqjen e monumentit të dëshmorëve nga xhandarmëria serbe, në mënyrë të njëanshme, dhe duke injoruar dialogun e nisur mes autoriteteve lokale dhe qendrore nën kujdesin e faktorit ndërkombetar është një tjetër dëshmi e një politike diskriminuese dhe agressive e autoriteteve të Beogradit kundrejt pakiceës shqiptare në Serbinë e Jugut. MPJ e dënon ashpër këtë akt dhe i bën thirrje faktorit ndërkombëtar, të reagojë menjëherë në mbrojtje të të drejtave të pakicës shqiptare në Serbinë e Jugut. MPJ u bën dhe një herë thirrje autoriteteve lokale në Luginën e Preshevës dhe popullsisë atje të përmbahen kundrejt këtyre provokimeve në vazhdimësi, duke i mbështetur plotësisht ata në kauzën e tyre, se askush nuk do të mund të mohojë a tjetërsojë luftën e drejtë për lirinë dhe të drejtat njerëzore që u bë ndaj regjimit antishqiptar serb.

—  Ministria e Punëve të Jashtme e Shqipërisë

Ne i mirëpresim përpjekjet e bëra nga OSBE-ja për të mbështetur një proces të negociatave ndërmjet Qeverisë së Serbisë dhe përfaqësuesve të bashkësisë shqiptare në jug të Serbisë lidhur me monumentin e paautorizuar të ndërtuar në Preshevë. Është për të ardhur keq që qeveria mori vendim për të njëanshëm të hequr përmendoren pa u angazhuar në negociata të mëtejshme, duke mos arritur një rezolutë reciprokisht të pranueshme nga dy palët. Ne i bëjmë thirrje të gjitha palëve të tregojnë vetëpërmbajtje dhe të shmangin ndonjë veprim apo retorikë që mund të provokojë edhe më tej tensionet.

—  Reagimi nga Ambasada e Britanisë së Madhe në Serbi, 20 janar 2012

Lidhje të jashtme

• |Kosova lindore
• [undefined] Error: {{Lang-xx}}: no text (help) Preshevë, serbët heqin përmendoren nga top-channel.tv
• Stampa:De Deutsche Welle per heqjen e permendores
• Stampa:Sr Përcjellja e heqjes së përmendores nga media serbe www.rts.rs.