Wikipedia

Popullsia botërore

Në demografi, popullsia e botës është numri i përgjithshëm i qenieve njerëzore që jetojnë aktualisht. Është vlerësuar të ketë tejkaluar 8 miliardë në nëntor 2022. U deshën mbi dyqind mijë vjet të parahistorisë dhe historisë njerëzore që popullsia njerëzore të arrinte një miliard dhe vetëm 219 vjet më shumë për t'u rritur në 8 miliardë.[1]

Dendësia e popullsisë (njerëz për km2) harta e botës në vitin 1994. Zonat vjollcë dhe rozë tregojnë rajone me dendësi më të madhe të popullsisë.

Popullsia njerëzore ka përjetuar rritje të vazhdueshme pas Urisë së Madhe të viteve 1315-1317 dhe përfundimit të Vdekjes së Zezë në vitin 1350, kur ishte afër 370,000,000.[2] Normat më të larta të rritjes së popullsisë globale, me rritje mbi 1.8% në vit, ndodhën midis viteve 1955 dhe 1975, duke arritur kulmin në 2.1% midis viteve 1965 dhe 1970.[3] Norma e rritjes ra në 1.1% midis viteve 2015 dhe 2020 dhe parashikohet të bjerë më tej në shekullin e 21-të.[4][5] Popullsia globale është ende në rritje, por ka pasiguri të konsiderueshme në lidhje me trajektoren e saj afatgjatë për shkak të ndryshimit të normave të lindshmërisë dhe vdekshmërisë.[6] Departamenti i Kombeve të Bashkuara për Çështjet Ekonomike dhe Sociale projekton midis 9 dhe 10 miliardë njerëz deri në vitin 2050 dhe jep një interval besimi prej 80% prej 10-12 miliardë deri në fund të shekullit të 21-të, me një normë rritjeje deri atëherë zero.[5] Demografë të tjerë parashikojnë se popullsia njerëzore do të fillojë të bjerë në gjysmën e dytë të shekullit të 21-të.[7]

Numri i përgjithshëm i lindjeve në nivel global është aktualisht (2015-2020) 140 milionë/vit, parashikohet të arrijë kulmin gjatë periudhës 2040-2045 në 141 milionë/vit dhe më pas të bjerë ngadalë në 126 milionë/vit deri në vitin 2100. Numri i përgjithshëm i vdekjeve është aktualisht 57 milionë/vit dhe parashikohet të rritet në mënyrë të qëndrueshme në 121 milionë/vit deri në vitin 2100.

Mosha mesatare e qenieve njerëzore në vitin 2020 është 31 vjeç.[8]

Struktura për Moshës Redakto

nga 0-14 vjet: 27% (meshkuj 944987919 / 884268378 femra)

15-64 vjet: 65,3% (meshkuj 2234860865 / 2187838153 femra)

65 e më tepër: 7.6% (meshkuj 227,164,176/femra 289,048,221) (2009 )[9].

Mosha Mesatare Redakto

e përgjithshme.: 28,4 vite

meshkuj: 27,7 vjet

femra: 29 vite (2009 )[10].

Shkalla e rritjes së popullsisë Redakto

1.133% (2009 ).[9].

Shkalla e lindjes Redakto

19,86 lindje / 1000 popullsia (2009 ).[9].

Shkalla e vdekjes Redakto

8,37 vdekje / 1000 popullsia (2009 ).[9].

Dhjetë qytetet më të mëdha Redakto

Tokio (Japoni) - 36.669.000;

Delhi (Indi) - 22.157.000;

Sao Paulo (Brazil) - 20.262.000;

Mumbai (Indi) - 20.041.000;

Mexico City (Meksiko) - 19.460.000;

New York (SHBA) - 19425000;

Shanghai (Kinë) - 16.575.000;

Kolkata (Indi) - 15552000,

Daka (Bangladeshi ) - 14.648.000;

Karaçi (Pakistan) - 13125000 (2009)[9].

Struktura gjinore Redakto

në lindje: 1,07 mashkull (a) / femra

nën 15 vjeç: 1,06 mashkull (a) / femra

15-64 vjet: 1,02 mashkull (a) / femra

65 vjeç e lart: 0,78 mashkull (a) / femra

total population: 1.01 male(s)/female (2009 )[9].

Shkalla e vdekshmërisë foshnjeve Redakto

i përgjithshëm: 44,13 vdekje / 1000 lindje të gjalla

mashkull: 46,19 vdekje / 1000 lindje të gjalla

femra: 41,92 vdekje / 1000 lindje të gjalla (2009 )[9].

Jetëgjatësia mesatare Redakto

Gjithë popullsia: 66,12 vjet

meshkujt: 64,29 vjet

femrat: 68.07 vjet (2009 )[9].

Struktura fetare Redakto

Krishterët 33,32% (nga të cilat 16,99% katolikë, protestantë 5,78%,

3,53% ortodoksë, Anglicans 1,25%),

muslimanët 21,01%, 13,26%

Hindus, Budistët 5,84%, 0,35% Sikhs,

hebrenjtë 0,23%, 0,12% Baha'is, fe të tjera 11,78%, jo-fetare 11,77%, ateistë 2,32% (2007 )[9].

Struktura gjuhësore Redakto

Kineze13.22%,

Spanjole 4.88%,

Angleze 4.68%,

Arabe 3.12%,

Hinduse 2.74%,

Portugueze 2.69%,

Bengali 2.59%,

Ruse 2.2%,

Japoneze 1.85%,

Standard Gjermane 1.44%,

Frenge 1.2% (2005 )[11].

Burimi i të dhënave Redakto

  1. ^ Kight, Stef W.; Lysik, Tory (14 nëntor 2022). "The human race at 8 billion". Axios (në anglisht). Marrë më 15 nëntor 2022.
  2. ^ Jean-Noël Biraben (1980), "An Essay Concerning Mankind's Evolution". Population, Selected Papers. Vol. 4. pp. 1–13. Original paper in French:(b) Jean-Noël Biraben (1979)."Essai sur l'évolution du nombre des hommes". Population. Vol. 34 (no. 1). pp. 13–25.
  3. ^ "World Population Prospects" (në anglisht). United Nations. Arkivuar nga origjinali më 19 shtator 2016. Marrë më 15 shtator 2016.
  4. ^ "World Population Prospects 2019, Population Growth Rate file, estimates tab". United Nations Department of Economic and Social Affairs (në anglisht). 2019.
  5. ^ a b "World Population Prospects 2019, Population Growth Rate file, medium variant tab". United Nations Department of Economic and Social Affairs (në anglisht). 2019.
  6. ^ Ortiz-Ospina, Esteban; Roser, Max (9 maj 2013). "World Population Growth". Our World in Data (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 13 tetor 2016. Marrë më 13 tetor 2016.
  7. ^ Cave, Damien; Bubola, Emma; Sang-Hun, Choe (22 maj 2021). "Long Slide Looms for World Population, With Sweeping Ramifications". The New York Times (në anglisht). ISSN 0362-4331. Arkivuar nga origjinali më 28 dhjetor 2021. Marrë më 23 maj 2021.
  8. ^ "World", The World Factbook (në anglisht), Central Intelligence Agency, 19 tetor 2021, marrë më 1 nëntor 2021
  9. ^ a b c d e f g h i Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura CIA-stat
  10. ^ CIA.gov - Ekuador Arkivuar 24 prill 2010 tek Wayback Machine - Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.
  11. ^ CIA.gov - Worldr Arkivuar 24 prill 2010 tek Wayback Machine - Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.

Lidhje të jashtme Redakto

Population clocks
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Popullsia_botërore&oldid=2597052"