Wikipedia

Rexh Xhakli

Biznesmen, veprimtar dhe filantrop shqiptaro-amerikan

Rexh Xhakli (8 gusht 1938 – 05 prill 2020) ishte një biznesmen, aktivist politik, misionar i çështjes kombëtare dhe filantrop shqiptaro-amerikan. Ai ishte në figurë e rëndësishme e komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës i cili ka pasur një rol të spikatur personal në lobimin historik për luftën e Kosovës për pavarësi. [1] Në vitin 2021 iu dha dekorata "Nderi i Kombit" (pas vdekjes) nga Presidenti i Shqipërisë e cila është dekorata më e lartë që jepet në Shqipëri.[2]

Rexh Xhakli
Kombësiashqiptaro-amerikan
ProfesioniBusinessman, Philanthropist
Njohur përLobimin e pavarësisë së Kosovës dhe demokratizimin e Shqipërisë

Jeta

Redakto

Rexh Xhakli lindi në vitin 1939 në Fier, Shqipëri në një familje kosovare.[3] Në rininë e tij, ai ishte një agjitator politik. Ai e përfundoi arsimin e tij të hershëm në Ferizaj dhe Prishtinë, ndërsa në Zagreb, Kroaci ai studioi në fakultetin teknik, por u detyrua të ndërpresë studimet për t'i shpëtuar persekutimit të qeverisë së Aleksandër Rankoviqit në Jugosllavi.[4] Në mesin e viteve '60 ai emigroi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku punoi pa u lodhur drejt rrëzimit të komunizmit në Shqipëri dhe ndihmoi Kosovën në rrugën drejt pavarsisë. Kontributi i tij brenda Këshillit Shqiptaro-Amerikano Amerikan (NAAC), the Lidhjes Qytetare Shqiptaro-Amerikane (AACL), dhe shumë organizata të tjera të komunitetit, si dhe për kauza humanitare bamirëse janë të pallogaritshme.[5] Ai ishte ndër figurat më pasuese të përfshira në luftën historike të Kosovës për pavarësi dhe kampion për të drejtat e refugjatëve, shpesh duke ftuar shumë në shtëpinë e tij si familje. [6]

Aktivizmi

Redakto

Në mesin e viteve 1980, Xhakli së bashku me biznesmenët e tjerë shqiptaro-amerikanë të prirur nga kongresmeni i ardhshëm Joseph J. DioGuardi themeluan lobin shqiptar, duke arritur kulmin me krijimin e Lidhjes Qytetare Shqiptaro-Amerikane (AACL) në janar 1989.[7] Lobi ngriti çështjen e të drejtave të shqiptarëve në Jugosllavi në vëmendjen e politikëbërësve amerikanë në Uashington .[8]

Për më shumë se njëzet vjet, organizata ka punuar me drejtuesit e politikës së jashtme në Kongresin Amerikan, përfshirë kongresmenët Ben Gilman, Henry Hyde, Tom Lantos, Dana Rohrabacher, dhe Ileana Ros-Lehtinen, senatorët Charles Schumer dhe John McCain, dhe ish -senatorët Joe Biden, Bob Dole, dhe Claiborne Pell, për të sjellë pavarësinë në Kosovë, të drejtat e barabarta të Shqiptarëve në Maqedoni, Malin e Zi, Luginën e Preshevës dhe Çamërisë, gjithashtu dhe zhvillimin ekonomik të mirëfilltë në Shqipëri. [9] [10] [11]

Në vitin 1990, ai ishte ndër organizatorët e vizitës së parë të kongresmenit amerikan Tom Lantos në Shqipëri, vizita e parë e ndonjë kongresmeni amerikan që nga viti 1939. [12] [13]

Gjatë luftës së Kosovës në 1999, ai dhuroi $150,000 mijë dollarë për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK)[14] duke mbështetur luftëtarët e lirisë së Kosovës që luftuan së bashku me NATO-n për t'i dhënë fund dhunës dhe krimeve të luftës nga qeveria e Sllobodan Millosheviçit në Jugosllavi. Xhakli ka patur takime me shumë udhëheqës amerikan ndër ta veçohen Xhorxh H. Bush, Bill Klinton, Hillary Clinton dhe Madeleine Albright. [15] [16] [17] [18]

Filantropi

Redakto

Xhakli është njohur si një filantrop i palodhur për kauza të ndryshme humanitare. Në vitin 2015, ai dhe gruaja e tij Shpresa Xhakli dhuruan 150,000 € për organizaten jo-qeveritare "Autizmi" në Prishtinë për të ndihmuar në ngritjen e vetëdijes për autizmin në Kosovë dhe për të ndihmuar familjet e prekura.[19] Nidhma u frymëzua nga djali i Xhaklit i cili është gjithashtu autik. Çifti gjithashtu organizoi ngjarje të shumta ndërgjegjësimi dhe ngritje fondesh disa herë në Nju Jork dhe Prishtinë për të ndihmuar kauzën më tej.[20]

Vlerësime dhe Dekorata

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ "Kush ishte veprimtari i çështjes shqiptare Rexhë Xhakli?". KALLXO.com. 2020-04-09. Marrë më 2021-08-05.
  2. ^ "Presidenti Meta vlerëson veprimtarë të shquar shqiptaro-amerikanë: Kontribute të spikatura në shërbim të kauzës shqiptare dhe forcimit të marrëdhënieve të Shqipërisë dhe Kosovës me SHBA". Presidenti i Republikës së Shqipërisë. 2021-07-28. Arkivuar nga origjinali më 24 shtator 2021. Marrë më 2021-08-07.
  3. ^ "Ka vdekur në New York veprimtari i çështjes kombëtare, Rexhë Xhakli". KOHA.net. 2020-04-06. Marrë më 2021-08-07.
  4. ^ "Kush ishte Rexhë Xhakli, veprimtari i çështjes kombëtare ndërroi jetë në Nju Jork". Zgjohu Shqiptar. 2020-04-10. Marrë më 2021-08-07.
  5. ^ "Dekorime që çmojnë rolin e shqiptaro-amerikanëve në shërbim të kombit". KultPlus. 2021-07-28. Marrë më 2021-08-07.
  6. ^ "Rexhë Xhakli, Misionari i Çështjes Kombëtare". Epoka e Re. Marrë më 2021-08-07.
  7. ^ Hockenos, Paul (2003). Homeland calling : exile patriotism and the Balkan wars. Ithaca, N.Y: Cornell University Press. fq. 203. ISBN 0-8014-4158-7. OCLC 606993935.
  8. ^ Luljeta Pula (2020-04-07). "Rexh Xhakli i dha shumë Kosovës, në këmbim nuk morri as një të vetmen mirënjohje". KultPlus. Marrë më 2021-08-07.
  9. ^ Bajrami, Vehbi (2003). Shqiptarët e Amerikës. New York, N.Y: Albanian Pub. ISBN 0-9729923-0-8. OCLC 58600760.
  10. ^ "About Us". Albanian American Civic League (në anglisht). 2020-04-07. Marrë më 2021-08-07.
  11. ^ "Çfarë ndodhi përpara nisjes së Senatorit Bob Dole për në Kosovë". Njekomb.org. 2020-09-02. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2021. Marrë më 2021-08-07.
  12. ^ "SHAQIR GASHI SHKOI TE PUSHOJE-NE VEND TE LAMTUMIRES – Dielli". The Sun. 2021-02-18. Marrë më 2021-08-07.
  13. ^ "ALBANIA SEEKS FULL U.S. DIPLOMATIC LINKS". Washington Post (në anglisht). 1990-05-31. Marrë më 2021-08-31.
  14. ^ "Shqiptari nga Amerika që dhuroi 150 mijë dollarë "cash" për UÇK-në (FOTO)". Iliria News Agency. 2020-04-10. Arkivuar nga origjinali më 31 gusht 2021. Marrë më 2021-08-31.
  15. ^ Perritt 2008, p. 95.
  16. ^ "Histori e Kontributit të Shqiptarëve të Amerikës dhe Administratës Amerikane për çështjen Shqiptare". Fakte Press. 2020-10-21. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2021. Marrë më 2021-08-07.
  17. ^ "Ka vdekur në Nju Jork veprimtari i çështjes kombëtare, Rexhë Xhakli". Gazeta Fakti. 2020-04-07. Marrë më 2021-08-07.
  18. ^ "U nda nga jeta veprimtari i çështjes kombëtare Rexhë Xhakli – RTV21". rtv21.tv. 2020-04-22. Arkivuar nga origjinali më 2020-04-22. Marrë më 2021-08-07.
  19. ^ "Mbi 200 mijë euro të grumbulluara për "Down Syndrome Kosova" dhe "Autizmi"". Arbresh.info. 2015-04-22. Marrë më 2021-08-07.
  20. ^ "Kosovo couple raises awareness about Autism". Kosovo Diaspora (në anglisht). Marrë më 2021-08-07.
  21. ^ "Presidenti Meta vlerëson veprimtarë të shquar shqiptaro-amerikanë: Kontribute të spikatura në shërbim të kauzës shqiptare dhe forcimit të marrëdhënieve të Shqipërisë dhe Kosovës me SHBA". Presidenti i Republikës së Shqipërisë. 2021-07-28. Arkivuar nga origjinali më 24 shtator 2021. Marrë më 2021-08-07.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Rexh_Xhakli&oldid=2712149"