Shumëzimi (shpesh i shënuar nga simboli kryq apo iksi " × ", nga pika " ", ose, në kompjuterë, nga një yll " * ") është një nga katër operacionet elementare matematikore të aritmetikës, krahas me mbledhjen, zbritjen dhe pjesëtimin.

Katër çanta me nga tre mermere për qese jep dymbëdhjetë mermere (4 × 3 = 12).

Përmbledhje

Redakto

Shumëzimi i numrave natyralë mund të mendohet si një shumëzim i përsëritur; domethënë, shumëzimi i dy numrave është i barabartë me shtimin e sa më shumë kopjeve të njërit prej tyre, shumëfishit, si vlera e tjetrit, shumëzuesit. Shumëzuesi mund të shkruhet i pari dhe shumëfishi i dyti (megjithëse zakoni mund të ndryshojë sipas kulturës [1] ); të dy mund të quhen faktorë .

 

Për shembull, 4 shumëzuar me 3 (shpesh shkruhet si   dhe flitet si "3 herë 4") mund të llogaritet duke shtuar 3 kopje të numrit 4 së bashku:

 

Këtu numërat 3 dhe 4 janë faktorët ndërsa 12 është produkti .

Një nga vetitë kryesore të shumëzimit është pronë komutative : 3 kopjet e 4-shit na jep të njëjtin rezultat si 4 kopjet e 3-shit:

 

Kështu që emërtimi i shumëzuesit dhe shumëfishit nuk ndikon në rezultatin e shumëzimit [2] .

Shumëzimi i numraveplotë (përfshirë numrat negativë), numrat racional (thyesat) dhe numrat real përcaktohet me një përgjithësim sistematik të këtij përkufizimi themelor.

Funksionimi i kundërt i shumëzimit është pjestimi. Për shembull, pasi që 4 shumëzohen me 3 barazohen me 12, atëherë 12 pjesëtuar me 3 barabartë me 4. Shumëzimi me 3, i ndjekur nga pjestimi me 3, jep numrin origjinal (pasi pjestimi i një numri tjetër përveç 0 në vetvete është e barabartë me 1).

 
Shenja e shumëzimit ×

aritmetikë, shumëzimi shpesh shkruhet duke përdorur shenjën "×" midis numrave. [3] Për shembull,

  ( "dy herë tre është i barabartë me gjashtë")
 
 
 
  • Shumëzimi shënohet gjithashtu nga shenjat e pikës, [4] zakonisht një pikë e pozicionit të mesëm (rrallë pikë ):

5 ⋅ 2

ose edhe me iks (x) si p.sh. kështu:

13 × 21 = (1 + 4 + 8) × 21 = (1 × 21) + (4 × 21) + (8 × 21) = 21 + 84 + 168 = 273.

Shiko gjithashtu

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ "小学校の掛け算の授業では、順序に意味があるらしい。" [In elementary school multiplication lessons, the order would appear to be meaningful] (në japonisht). 30 shtator 2009. Marrë më 14 maj 2017.
  2. ^ Devlin, Keith (janar 2011). "What Exactly is Multiplication?" (në anglisht). Mathematical Association of America. Marrë më 14 maj 2017. With multiplication you have a multiplicand (written second) multiplied by a multiplier (written first)
  3. ^ Intro to multiplication | Multiplication and division | Arithmetic | Khan Academy (në anglisht)
  4. ^ Why aren't we using the multiplication sign? | Introduction to algebra | Algebra I | Khan Academy (në anglisht)