Sleeping Beauty
Sleeping Beauty (shqip: Bukuroshja e Fjetur) është një film fantazi muzikor i animuar amerikan i vitit 1959 i prodhuar nga Walt Disney Productions dhe i publikuar nga Buena Vista Distribution. Bazuar në përrallën e Charles Perrault të vitit 1697 me të njëjtin titull, është filmi i 16-të i animuar i Disney-t. Produksioni u mbikëqyr nga Clyde Geronimi, dhe sekuencat e filmit u drejtuan nga Wolfgang Reitherman, Eric Larson dhe Les Clark. Me zërat e Mary Costa, Bill Shirley, Eleanor Audley, Verna Felton, Barbara Luddy, Barbara Jo Allen, Taylor Holmes dhe Bill Thompson, komploti i filmit ndjek një princeshë të re Aurora, e cila u mallkua nga zana e keqe Maleficent për të vdekur nga një shpim në një gisht të rrotës rrotulluese, por u shpëtua nga tre zanat e mira, të cilat ndryshuan mallkimin në mënyrë që princesha ra në një gjumë të thellë për t'u zgjuar nga puthja e dashurisë së vërtetë.
Walt Disney fillimisht mendoi të bënte Bukuroshja e Fjetur në fund të viteve 1930, por ai nuk u vendos në prodhim deri në fillim të viteve 1950. U deshën gati një dekadë dhe 6 milionë dollarë për të prodhuar filmin, gjë që e bëri atë filmin më të shtrenjtë të animuar të Disney në atë kohë. Dizajni i filmit si sixhade u zhvillua nga Eyvind Earle, i cili mori frymëzim nga arti evropian i para-Rilindjes, ndërsa partitura dhe këngët e tij muzikore, të kompozuara nga George Bruns, u bazuan në baletin "Bukuroshja e Fjetur" e 1889 nga Pyotr Tchaikovsky. Bukuroshja e Fjetur ishte filmi i parë i animuar që u fotografua në procesin Super Technirama 70 me ekran të gjerë, si dhe filmi i dytë i animuar me gjatësi të plotë që u filmua në ekran të gjerë anamorfik, pas Zonjës dhe Tramp (1955). Ishte gjithashtu filmi i fundit i animuar me bojë të plotë të Disney-t përpara se studioja të kalonte në procesin e Xerox, duke filluar me Njëqind e një dalmat (1961).
Bukuroshja e Fjetur u shfaq në kinema më 29 janar 1959, me komente të ndryshme nga kritikët, të cilët vlerësuan drejtimin e saj artistik dhe partiturën muzikore, por kritikuan komplotin dhe personazhet. Në daljen e tij fillestare, filmi fitoi 5.3 milionë dollarë kundrejt buxhetit të tij prej 6 milionë dollarësh, duke e bërë atë një bombë në arkë dhe duke bërë që Disney të humbasë interesin për mediumin e animacionit. Megjithatë, rishfaqjet e mëvonshme të filmit rezultuan shumë të suksesshme, dhe që atëherë ai është bërë një nga tiparet më të vlerësuara artistikisht të Disney-t të prodhuara ndonjëherë. Ai u nominua gjithashtu për Çmimin e Akademisë për Shënimin më të Mirë të një filmi muzikor në çmimet e 32-të të Academy Awards.
Një riimagjinim live-action i filmit, i treguar nga perspektiva e Maleficent, u publikua në vitin 2014, e ndjekur nga një vazhdim në 2019. Po atë vit, filmi u zgjodh për t'u ruajtur në Regjistrin Kombëtar të Filmit të Shteteve të Bashkuara nga Biblioteka e Kongresit si "kulturor, historikisht ose estetikisht i rëndësishëm".