Sofja
Sofja ose Sofje (bullgarisht: София Sofija) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Bullgarisë.
Sofja
София | |
|---|---|
Qytet | |
| Parimet: Расте, но не старее Shton në moshë, por nuk plaket | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | (2.012) 1,241,396 |
| {{{postal_code_type}}} | 1000 |
| Targat | С, СА |
| Faqja zyrtare | www.sofia.bg |
Sofja ndodhet në këmbët e malit Vitosha në pjesën perëndimore të vendit. Ajo zë një pozitë strategjike në qendër të Gadishullit Ballkanik. Historia e Sofjes përfshin 2.400 vjet. Emri i saj i lashtë Serdica rrjedh nga fisi lokal Celtic i Serdëve që themeluan qytetin në shekullin e 5 para Krishtit. Ajo mbeti një vendbanim relativisht i vogël deri më 1879, kur u shpall kryeqytet i Bullgarisë.
Sofja është qyteti i 15 më i madh në Bashkimin Evropian me një popullsi prej rreth 1,3 milion njerëz.
Shumë nga universitetet, institucionet kulturore dhe bizneset më të mëdha të Bullgarisë janë të përqendruara në Sofje.
Ekonomia
RedaktoSofja është zemra ekonomike e Bullgarisë dhe vendi i kompanive më të mëdha bullgare dhe ndërkombëtare që veprojnë në vend, si dhe i Bankës Kombëtare Bullgare dhe bursës bullgare. Në vitin 2008, të ardhurat vjetore mesatare për frymë ishin 4.572 leva (3.479 dollarë).
Pas Luftës së Dytë Botërore dhe periudhës së industrializimit në kohën e socializmit, qyteti dhe rrethinat e tij u zgjeruan shpejt dhe u bë rajoni më i industrializuar i vendit.
Gjithnjë e më shumë, Sofja u bë një destinacion për kompanitë shumëkombëshe, midis tyre IBM, Hewlett Packard, SAP, Siemens, Software AG. Bullgaria Air, PPD, linja ajrore kombëtare e Bullgarisë, e ka zyrën e saj qendrore në Aeroportin e Sofjes. Prej vitit 2007 deri në vitin 2011, qyteti tërhoqi një total kumulativ prej 11,6 miliard dollarësh në investimet e huaja direkte.
Deri deri në vitin 2007 Sofia përjetoi një rritje të shpejtë ekonomike. Në vitin 2008, çmimet e apartamenteve u rritën në mënyrë dramatike, me një rritje prej 30%. Në vitin 2009, çmimet ranë me 26%.
Transporti dhe infrastruktura
RedaktoMe infrastrukturën e saj në zhvillim dhe pozicionin strategjik, Sofja është një qendër e madhe për transportin hekurudhor dhe automobilistik ndërkombëtar. Tre nga dhjetë Korridoret Ndëreuropiane të Transportit kalojnë nëpër qytet: IV , VIII dhe X. Stacioni qendror hekurudhor është qendër kryesore për transportin hekurudhor vendor dhe ndërkombëtare. Sofja ka 186 kilometra të linjave hekurudhore. Aeroporti i Sofjes u frekuentua nga rreth 3.470.000 pasagjerë në vitin 2011.
Transporti publik zhvillohet me autobus (2.380 km), tramvaj (308 km), dhe trolejbus (193 km), linja që kalojnë në të gjitha zonat e qytetit, edhe pse disa nga mjetet janë në një gjendje të keqe. Metroja e Sofjes u vu në punë në vitin 1998, dhe tani ka dy linja dhe 27 stacione. Që nga viti 2012, sistemi ka 31 km metro. Gjashtë stacione të reja u hapën në vitin 2009, dy të tjerë në prill 2012, dhe njëmbëdhjetë më shumë në gusht 2012. Punimet për zgjerimin e linjës së parë janë duke u zhvilluar dhe pritet të arrijë në aeroport deri në vitin 2014. Një linjë e tretë është aktualisht në fazat e fundit të planifikimit dhe pritet që ndërtimi i saj të fillojë në vitin 2014. Kjo linjë do të përfundojë sistemin e propozuar të tre linjave metro prej rreth 65 km. Master plani për Metronë e Sofjes përfshin tre linja me një total prej 63 stacioneve. Në vitet e fundit sistemi i furgonëve privatë të pasagjerëve, filloi shërbimin e linjave të caktuara dhe provoi të jetë një mjet efikas dhe i popullarizuar i transportit, duke qenë më i shpejtë se transportit publik dhe më i lirë se taksia. Që nga 2005 këto numri i furgonëve ishte 368 dhe shërbenin 48 linja nëpër qytet dhe periferi. Ka rreth 13.000 taksi që veprojnë në qytet. Çmimet e ulëta në krahasim me vendet e tjera evropiane, e bëjnë taksinë të përballueshme dhe të popullarizuar për një pjese të madhe të popullsisë së qytetit.
Numri i automobilave privatë është rritur me shpejtësi në vitet 1990. Më shumë se 1.000.000 makina janë regjistruar në Sofje pas vitit 2002. Qyteti ka numrin e 4-t më të madh të automobilave për frymë në Bashkimin Evropian me 546,4 automjete për 1.000 njerëz. Bashkia njihej për riparime të vogla dhe kozmetike dhe shumë rrugë janë në një gjendje të keqe. Kjo ka ndryshuar dukshëm në vitet e fundit. Ka autorrugë dhe rrugë të ndryshme në qytet me një sasi më të lartë të trafikut se të tjerët. Këto përfshijnë Carigradsko Shose, Çerni Vrah, Bullgaria, Slivnica, Todor Aleksandrov dhe unazën rrugore të qytetit, ku radhë të gjata makinash formohen në orët e pikut dhe bllokime të trafikut ndodhin rregullisht. Problemet e trafikut dhe ndotjes së ajrit janë përkeqësuar dhe kritikohen rregullisht në mediat lokale. Zgjerimi i sistemit nëntokësor është shpresuar për të lehtësuar problemet e mëdha të trafikut të qytetit.
Qytete të binjakëzuar
RedaktoSofia është binjakëzuar me qytetet e mëposhtëme.
.svg){kind=small}
Lidhje të jashtme
Redakto
Commons: Sofja – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale- Faqja zyrtare e qytetit (bullgarisht), e kërkuar për herë të fundit më 1 maj 2012
Referime
Redakto- ^ "Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması [via WaybackMachine.com]" (në turqisht). Ankara Büyükşehir Belediyesi - Tüm Hakları Saklıdır. Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2009. Marrë më 27 janar 2014.
- ^ "Twinning Cities: International Relations" (PDF). Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 tetor 2011. Marrë më 2009-06-23.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Twinning Cities: International Relations. Municipality of Tirana". Tirana.gov.al. Arkivuar nga origjinali më 14 prill 2011. Marrë më 25 janar 2008.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Yerevan - Partner Cities". Yerevan Municipality Official Website. © 2005—2013 www.yerevan.am. Arkivuar nga origjinali më 5 nëntor 2013. Marrë më 2013-11-04.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)