Familja Vorpsi
Vorpsi janë një familje shqiptare[1][2][3][4][5] me origjinë nga Tirana dhe kanë të dhënat e tyre të para të një mbiemri të regjistruar në vitin 1650 (Islam Vorpsi i pari që u regjistrua) nga regjistrat osmanë në Tiranë dhe prania e familjes është regjistruar që atëherë. Një familje myslimane me origjinë. Familje shumë e njohur, e vjetër dhe e respektuar nga Tirana.
Anëtarë të njohur të familjes përfshijnë, Ornela Vorpsi (3 gusht 1968, Tiranë), është një shkrimtare dhe fotografe shqiptare nga familja e famshme Vorpsi në Tiranë. Ornela ka studiuar në Akademinë e Arteve të Bukura të Brerës në Milano, dhe jeton dhe punon në Paris që nga viti 1997. Në vitin 2012 ajo u emërua një nga 35 shkrimtarët më të mirë të Evropës në Fiksionin më të mirë evropian nga Aleksander Hemon dhe Zadie Smith.[6][7][8][9][10][11] Artiola Toska[12] një këngëtare e njohur shqiptare është gjithashtu nga kjo familje. Ismail Kadare[13] ka përmendur mbiemrin në literaturën e tij. Familja ka edhe rrugë me mbiemrin në Tiranë. Rruga Vorpset me emrin e familjes konkretisht.
Origins and History
RedaktoFamilja Vorpsi është regjistruar në fshatrat e Tiranës përpara se të themelohej si qytet në vitin 1614 nga sundimtari shqiptar osman Sulejman Bargjini.[14] Etimologjia e mbiemrit është e diskutueshme, por ka disa teori. Njëra që vjen nga fjala shqipe "Vorbull" që sugjeron origjinën në biznesin e prodhimit të qeramikës për familjen, pasi mbiemri thuhet se ka ardhur nga fjala Vorb. Që do të sugjeronte një mbiemër profesional. Një tjetër teori është mbiemri që rrjedh nga fjala Vorbatine që i referohet malit të Vorbatinëve në Shqipërinë Veriore dhe prej nga i ka rrënjët e lashta familja. Megjithatë, ka shumë të ngjarë të ketë lidhje me teorinë e mbiemrit profesional. Mbiemri gjatë vitit 1650 duhet të jetë kthyer në një P që zëvendëson B-në e mëparshme. Familja u kthye myslimane në fund të viteve 1500-fillim të viteve 1600 gjatë islamizimit të Shqipërisë në Perandorinë Osmane.[15] Familja ishte përfshirë në gjakmarrje shqiptare dhe kjo bëri që një pjesëtar i familjes të shpërngulej në Kosovë dhe një tjetër në Shkodër. Për shkak të familjes që merr pjesë në Kanun.[16] Një tjetër teori e origjinës së familjes është nga Malësia por nuk është vërtetuar për momentin. Në vitet 1800 pati edhe një shpërngulje në Stamboll nga një anëtar i vetëm i familjes. Në vitin 1912 Ramazan Vorpsi vrau 12 ushtarë serbë gjatë luftërave ballkanike kur Shqipëria po pushtohej nga Serbia. Atij i zunë pritë dhe e vranë serbët në Lezhë. Ai luftonte që shteti shqiptar të ishte i pavarur dhe i krijuar.[17][18]
Referime
Redakto- ^ "PressReader.com - Digital Newspaper & Magazine Subscriptions". www.pressreader.com (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Vorpsi Surname Origin, Meaning & Last Name History". forebears.io (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Vorpsi family name". namesdir.com (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ Pandi Skaka. ""Genealogical Tree of Vorpsi Family" promoted at National History Museum | Albanian Telegraphic Agency" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 10 janar 2022. Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Druri Gjenealogjik i familjes Vorpsi, deputeti socialist tregon detaje rreth librit për familjen e tij". 2018-09-30. Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Ornela Vorpsi – Writer, photographer, painter" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 3 tetor 2022. Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Ornela Vorpsi". www.goodreads.com (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Ornela Vorpsi". Words Without Borders (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Ornela Vorpsi in conversation | Italian Studies at Oxford". www.italianstudies.ox.ac.uk (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "A Conversation with Ornela Vorpsi on Eroticism, Sexual Abuse and Harassment, and Selfhood". Epiphany Magazine (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ Maistrello, Mary. "Ornela Vorpsi: me, Albania and the 'whoring of the human race'". Cafébabel (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Artiola Toska's Tracks, Videos and Upcoming Events". www.viberate.com (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Ismail Kadare | Books | The Guardian". the Guardian (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ Harald Heppner; Heppner, Harald (1994). Hauptstädte in Südosteuropa: Geschichte, Funktion, nationale Symbolkraft (në gjermanisht). Böhlau Verlag Wien. ISBN 978-3-205-98255-5.
- ^ Jacques, Edwin Everett (1941). "The Islamization of Albania under the Turks" (në anglisht).
- ^ "The Law of Kanun". Varsity Online (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Balkan Wars | Facts, Causes, Map, & Significance | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.
- ^ "Vlorë proclamation | Balkan history | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). Marrë më 2022-01-10.