Wikipedia

Xhai Shri Ram

Jai Shri Ram [a] ( IAST : Jaya Śrī Rāma ) është një shprehje në gjuhët indike, që përkthehet si "Lavdi Zotit Rama " ose "Fitore Zotit Rama". [6] Shpallja është përdorur nga hinduët si një përshëndetje joformale, [7] si një simbol i respektit ndaj besimit hindu, [8] ose për projeksion të emocioneve të ndryshme të përqendruara te besimi. [9] [10] [11]

Një statujë e Ramës në Ayodhya

Shprehja u përdor nga organizatat indiane nacionaliste hindu Vishva Hindu Parishad (VHP), Partia Bharatiya Janata (BJP) dhe aleatët e tyre, të cilët e përqafuan sloganin në fund të shekullit të 20-të si një mjet për të rritur dukshmërinë e hinduizmit në hapësirat publike, përpara se ta përdornin atë si një thirrje beteje . Slogani që atëherë është përdorur edhe në lidhje me kryerjen e dhunës komunale kundër njerëzve të besimeve të tjera. [12]

Paraardhëset

Redakto

Fetare dhe shoqërore

Redakto

"Jaya Sri Ram", së bashku me "Jaya Sita Ram", "Jaya Ram" dhe "Sita Ram", përdoreshin si përshëndetje e ndërsjellë nga asketët Ramanandi (të quajtur Bairagis ). [13] [14] "Ram Ram", "Jai Ram ji ki" dhe " Jai Siya Ram " janë vërejtur si përshëndetje të zakonshme në zonën hindishtfolëse. ( Sita ose Siya është emri i bashkëshortes së Ramës.) [15] [6] [16]

Fotoreporteri Prashant Panjiar shkroi se si në qytetin e Ajodhjës pelegrinet femra këndojnë gjithmonë " Sita -Ram-Sita-Ram", ndërsa pelegrinët më të vjetër meshkuj preferojnë të mos përdorin fare emrin e Ramës. Përdorimi tradicional i "Jai" në një slogan ishte me " Siyavar Ramchandraji ki jai " ("Fitore për burrin e Sitës Rama"). [16]

Simbolika e Ramës

Redakto

Adhurimi i Ramës u rrit ndjeshëm në shekullin e 12-të, pas pushtimeve të turqve myslimanë. [17] Ramajana u bë gjerësisht e njohur në shekullin e 16-të. Argumentohet se historia e Ramës ofron një "formulim shumë të fuqishëm imagjinativ të mbretit hyjnor si e vetmja qenie e aftë për të luftuar të keqen". [18] Koncepti i Ramraxhjës, "sundimi i Ramës", u përdor nga Gandi për të përshkruar vendin ideal të lirë nga britanikët. [17] [19]

Përdorimi politik më i njohur i Ramës filloi me lëvizjen fshatare të Baba Ram Chandrës në Awadh në vitet 1920. Ai nxiti përdorimin e "Sita-Ram" në krahasim me "Salaam" që përdorej gjerësisht në atë kohë si një përshëndetje, pasi kjo e fundit nënkuptonte inferioritetin shoqëror. "Sita-Ram" shumë shpejt u bë një thirrje tubuese. [20]

1980 e në vazhdim

Redakto

Në fund të viteve 1980, slogani "Jai Shri Ram" u popullarizua nga seriali televiziv Ramayan i Ramanand Sagar, ku u përdor nga Hanuman dhe Vaanar Sena ( ushtria e majmunëve ) si një thirrje lufte kur ata luftuan ushtrinë demonike të Ravanit për të liruar Sitën. [21]

Organizata nacionaliste Vishva Hindu Parishad dhe aleatët e saj Sangh Parivar, duke përfshirë Partinë Bharatiya Janata, e përdorën atë në lëvizjen e tyre Ajodhja Ram Xhanmabhumi . [21] [22] Vullnetarët në Ajodhja në atë kohë shkruanin sloganin në lëkurën e tyre, duke përdorur gjakun e tyre si bojë për të nënkuptuar përkushtimin e tyre. Organizatat gjithashtu shpërndanë një kasetë të quajtur Jai Shri Ram, që përmbante këngë si "Ram ji ki sena chali" ( përkth. ushtria e Ramës është në lëvizje ) dhe "Aya samay jawano jago" ( përkth. ka ardhur koha që të lindë rinia ushtarake ). Të gjitha këngët në kasetë ishin vendosur në meloditë e këngëve të njohura të Bollywood-it . [23] Karsevakët, të udhëhequr nga aleatët Sangh Parivar, kënduan sloganin "Jai Shri Ram" kur hodhën një themel në lindje të xhamisë Babri në gusht 1992. [24] Anëtarët e Vishva Hindu Parishadit kënduan gjithashtu sloganin " Jai Siya Ram " në korridoret e Gjykatës së Lartë në 1992. [25]

Në dhjetor 2022, udhëheqësi i Kongresit Rahul Gandhi ndërsa mbante një fjalim në Madhja Pradesh sulmoi BJP dhe RSS duke ngritur pyetjen "Pse ata gjithmonë këndojnë "Xhai Shri Ram" dhe jo "Xhai Sija Ram". [26] [27] Duke reaguar ndaj pyetjes së tij, një ministër në Madhja Pradesh dhe një udhëheqës i lartë i BJP-së Narottam Mishra u përgjigj: "Unë mendoj se njohuritë e Rahul Gandhit janë të kufizuara vetëm në rimën e fëmijëve 'Baa Baa Black Sheep', emri i Ramës paraprihet nga 'Shri' që përdoret gjithashtu për gruan e Hyjnisë Vishnu, Lakshmi dhe Sita Xhi". [27] Amit Malviya i BJP-së reagoi gjithashtu ndaj sulmit të Rahul Gandhit duke postuar një video në të cilën kryeministri Narendra Modi filloi fjalimin e tij në ceremoninë Ram Mandir me "Xhai Sija Ram". [26] [28]

Incidente të dhunshme

Redakto
  • Në vitin 1992, gjatë trazirave dhe rrënimit të xhamisë Babri, ushtoi i njëjti slogan. [29] [30] Ish-shefi i Byrosë së BBC, Mark Tully, i cili ishte i pranishëm në vendin e xhamisë më 6 dhjetor, kujton përdorimin e sloganit "Jai Shri Rama!" nga turmat hindu që u dyndën drejt xhamisë. [5]
  • Në janar 1999, slogani u dëgjua përsëri kur mjeku misionar australian Graham Staines u dogj i gjallë me dy fëmijët e tij në Manoharpur, Orissa . [31]
  • Në ngjarjet që çuan në djegien e trenit Godhra të shkurtit 2002, mbështetësit e VHP të Guxharatit dhe organizatat e lidhura me të si Bajrang Dal i detyruan muslimanët të këndonin "Jai Shri Ram" në udhëtimin e tyre për në Ajodhja, dhe në udhëtimin e tyre të kthimit., ata bënë të njëjtën gjë në "çdo stacion tjetër", duke përfshirë në Godhra . Të dy udhëtimet u kryen në Sabarmati Express për ceremoninë në Ram Janmabhoomi. [32] [33] Gjatë trazirave të vitit 2002 në Gujarat që pasuan, slogani u përdor në një fletëpalosje të shpërndarë nga VHP për të inkurajuar hindutë të bojkotojnë bizneset myslimane. [34]
  • "Jai Shri Ram" u brohorit gjithashtu nga turma që sulmoi dhe vrau Ehsan Jafri në 2002, një ish-deputet i Parlamentit nga Ahmedabadi. Ai gjithashtu u detyrua të thërriste parullën para se të vritej brutalisht. [35]
  • Slogani u dëgjua edhe nga turma gjatë masakrës së Naroda Patiyas . [36] Njerëzit që jetonin në lagjet me fe të përziera u detyruan të vendosnin postera të Jai Shri Ram dhe të mbanin shirita për të shmangur rebelët. [37]
  • Viktima në linçimin e turmës në Jharkhand në vitin 2019 u detyrua nga turma të këndonte "Jai Shree Ram" dhe "Jai Hanuman". [4]
  • Shoqata e Grave Demokratike të së Gjithë Indisë, krahu i grave i CPI(M), pretendoi se autorët e ngacmimeve të Kolegjit Gargi 2020 po brohorisnin sloganin. [38]
  • Gjatë trazirave të Delhi-t të vitit 2020, rebelët raportohet se kanë vazhduar të këndojnë "Jai Shri Ram" ndërsa rrihnin viktimat e tyre dhe sa herë që një ndërtesë digjej nga flakët. [39] U zbulua gjithashtu se policia u bashkua me këngën ndërsa ishte në anën e turmave hindu. Muslimanëve iu tha Hindustan me rehna hoga, Jai Shri Ram kehna hoga ( përkth. "Nëse doni të qëndroni në Indi, do t'ju duhet të këndoni Jai Shri Ram" ). Gazetarja indiane Rana Ayyub, duke shkruar në Time, komentoi se slogani ishte bërë një " bilbil qeni racist" kundër muslimanëve gjatë trazirave. [40]
  • Pas fitores së BJP-së në zgjedhjet e Asamblesë Legjislative të Uttar Pradesh 2022, një 25 vjeçar musliman, Babar Ali nga rrethi Kushinagar i Uttar Pradeshit u linçua dhe u vra nga anëtarët e komunitetit të tij për mbështetjen e BJP-së. Anëtarët e familjes së tij thanë se Babar ishte duke u kthyer nga dyqani i tij kur ai këndoi 'Jai Shri Ram' dhe u sulmua nga disa myslimanë vendas. [41] [42]
  • Më 15 prill 2023, ndërsa Atiq Ahmed po shoqërohej për një kontroll mjekësor të mandatuar nga gjykata në Prajagraxh, një pistoletë u qëllua në kokën e Ahmedit dhe vëllait të tij. Të dy Atiq dhe vëllai i tij Ashraf Ahmed u vranë në shkëmbim zjarri, i cili u filmua dhe u transmetua drejtpërdrejt. Pasi qëlluan, sulmuesit filluan të thërrisnin 'Jai Shri Ram' ndërsa po kapeshin. [43] [44]

Politike

Redakto

Në qershor 2019, slogani u përdor për të sulmuar deputetët myslimanë ndërsa ata bënin betimin e tyre në Lok Sabha të 17-të . [45] Në korrik të atij viti, laureati i Nobelit Amartya Sen deklaroi në një fjalim se slogani "nuk ishte i lidhur me kulturën bengali", [46] duke çuar në disa grupe të panjohura që publikonin deklaratën e tij në billborde në Kalkuta . [47] Slogani është përdorur gjithashtu për të sulmuar kryeministren e Bengalit Perëndimor Mamata Banerjee në shumë raste, duke shkaktuar zemërim tek ajo. [47] [48]

Kultura popullore

Redakto

Në vitin 2022, Jujaru Nagaraju, një endës i tezgjahut në Andhra Pradesh, thuri një sari mëndafshi 60 metra të gjatë me "Jai Sri Ram" të shkruar mbi 30 000 herë në 13 gjuhë indiane. [49]

  1. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Engineer 1992
  2. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Nussbaum 2008
  3. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Staples 2019
  4. ^ a b "The Hindu chant that became a murder cry". BBC News. 10 korrik 2019. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2019. Marrë më 4 shkurt 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ a b Tully, Mark (2017-11-22). "The Reinvention of Rama". India In Slow Motion. Penguin Random House India Private Limited. ISBN 978-93-5118-097-5. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 13 gusht 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ a b "The Hindu chant that became a murder cry". BBC News. 10 korrik 2019. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2019. Marrë më 4 shkurt 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "BBCMurderCry19" defined multiple times with different content
  7. ^ Menon, Kalyani Devaki (6 korrik 2011). "Notes". Everyday Nationalism: Women of the Hindu Right in India (në anglisht). University of Pennsylvania Press. fq. 190. doi:10.9783/9780812202793. ISBN 978-0-8122-0279-3. JSTOR j.ctt3fj1wh.
  8. ^ Poonam, Snigdha (13 shkurt 2020). "The 3 Most Polarizing Words in India". Foreign Policy. Arkivuar nga origjinali më 4 gusht 2020. Marrë më 1 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Ramachandran, Tanisha (1 mars 2014). "A call to multiple arms! protesting the commoditization of hindu imagery in western society". Material Religion. 10 (1): 54–75. doi:10.2752/175183414X13909887177547. ISSN 1743-2200. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "Modi's party will grow stronger in West Bengal". Emerald Expert Briefings (në anglisht). 20 gusht 2019. doi:10.1108/OXAN-DB245910. ISSN 2633-304X.
  11. ^ Dasgupta, Amlan (2006). Bakhle, Janaki (red.). "Rhythm and Rivalry". Economic and Political Weekly. 41 (36): 3861–3863. ISSN 0012-9976. JSTOR 4418675. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ "In India, hate-filled songs are a weapon to target Muslims". AP News (në anglisht). 22 prill 2022. Similar songs that called for Hindus to kill those who do not chant "Jai Shri Ram!" or "Hail Lord Ram," a slogan that has become a battle cry for Hindu nationalists...
  13. ^ Wilson, H. H. (1958), Religious sects of the Hindus (bot. Second), Calcutta: Susil Gupta (India) Private Ltd. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ MOLESWORTH, James T. (1857). A Dictionary English and Maráthí ... commenced by J. T. Molesworth ... completed by T. Candy (në anglisht).
  15. ^ Onial, Devyani (2020-08-06). "From assertive 'Jai Shri Ram', a reason to move to gentler 'Jai Siya Ram'". The Indian Express. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2020. Marrë më 6 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ a b Panjiar, Prashant (19 tetor 2019). "From Jai Siya Ram to Jai Shri Ram: How Ayodhya erased Sita". ThePrint. Arkivuar nga origjinali më 8 gusht 2020. Marrë më 1 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "PrintErasedSita19" defined multiple times with different content
  17. ^ a b Daniyal, Shoaib (28 qershor 2019). "'Jai Shri Ram' might be a new slogan – but the use of Ram as a political symbol is 800 years old". Scroll.in. Arkivuar nga origjinali më 25 korrik 2020. Marrë më 1 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Pollock, Sheldon (1993). "Ramayana and Political Imagination in India". The Journal of Asian Studies. 52 (2): 261–297. doi:10.2307/2059648. ISSN 0021-9118. JSTOR 2059648. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ Menon, Dilip M. (16 janar 2018). "Not just indentured labourers: Why India needs to revisit its pre-1947 history of migration". Scroll.in. Arkivuar nga origjinali më 29 gusht 2020. Marrë më 1 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ Lutgendorf, Philip (1991). "The Text in a Changing Society". The Life of a Text: Performing the Rāmcaritmānas of Tulsidas. University of California Press. fq. 376. ISBN 978-0-520-06690-8. Arkivuar nga origjinali më 6 gusht 2020. Marrë më 22 gusht 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ a b Dutta, Prabash K. (13 korrik 2019). "Jai Shri Ram: A slogan that changed political contours of India". India Today. Arkivuar nga origjinali më 18 dhjetor 2019. Marrë më 10 janar 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "India Today" defined multiple times with different content
  22. ^ Naqvi, Saba (30 qershor 2019). "From Siya Ram to Jai Shri Ram". The Tribune. India. Arkivuar nga origjinali më 14 shkurt 2021. Marrë më 2 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  23. ^ Mazumdar, Sucheta (1995). "Women on the March: Right-Wing Mobilization in Contemporary India". Feminist Review (49): 10, 14, 26. doi:10.2307/1395323. ISSN 0141-7789. JSTOR 1395323. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ Ghimire, Yubaraj; Awasthi, Dilip (15 gusht 1992). "Ayodhya controversy becames [sic] BJP's most effective battering ram during two successive polls". India Today. Arkivuar nga origjinali më 4 gusht 2021. Marrë më 8 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  25. ^ Gehlot, N. S. (1993). Politics of Communalism and Secularism: Keeping Indians Divided (në anglisht). Deep & Deep Publications. fq. 216. ISBN 978-81-7100-497-3.
  26. ^ a b "Rahul Gandhi says BJP's slogan is 'Jai Shri Ram' and not 'Jai Siya Ram' because…". Hindustan Times (në anglisht). 2022-12-03. Arkivuar nga origjinali më 18 mars 2023. Marrë më 2023-03-18.
  27. ^ a b "Rahul Gandhi attacks BJP over 'Jai Shri Ram', party takes dig at his 'limited knowledge'". The Times of India. 2022-12-05. ISSN 0971-8257. Arkivuar nga origjinali më 18 mars 2023. Marrë më 2023-03-18. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  28. ^ "'Jai Siyaram' call resonating throughout the world: PM Narendra Modi". The Times of India. 2020-08-05. ISSN 0971-8257. Arkivuar nga origjinali më 18 mars 2023. Marrë më 2023-03-18. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  29. ^ Shankar, Ravi (31 dhjetor 1992). "Babri Masjid demolition: When men in saffron bandanas struck screaming the name of Ram". India Today. Arkivuar nga origjinali më 22 shkurt 2020. Marrë më 11 shkurt 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  30. ^ D'Costa, Jasmine (2017). Matter of Geography. Mosaic Press. fq. 41. ISBN 978-1-77161-247-0. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 9 maj 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  31. ^ Sarkar, Sumit (26 qershor – 2 korrik 1999). "Conversions and Politics of Hindu Right". Economic and Political Weekly. 34 (26): 1691–1700. ISSN 0012-9976. JSTOR 4408131. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 16 shkurt 2021 – nëpërmjet JSTOR. And then in the last week of January 1999 came the burning alive at Monoharpur, Orissa, once again amidst slogans of 'Jai Shri Ram', of the Australian missionary doctor Staines and two of his children. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  32. ^ Bose, Raja (6 mars 2002). "Lord Ram has given me new lease of life". The Times of India. Ahmedabad. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 8 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  33. ^ Punwani, Jyoti (2002). "The Carnage at Godhra". përmbledhur nga Varadarajan, Siddharth (red.). Gujarat: The Making of a Tragedy. Penguin (India). fq. 46–50. ISBN 978-0-14-302901-4. Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2022. Marrë më 4 gusht 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  34. ^ "The Hindu call to arms". The Telegraph. 2002-06-17. ISSN 0307-1235. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 4 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  35. ^ Bunsha, Dionne (2006). Scarred: Experiments with Violence in Gujarat. Penguin Books India. fq. 38–39. ISBN 978-0-14-400076-0. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 4 gusht 2020. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  36. ^ Sharma, Radha; Pandey, Sanjay (1 mars 2002). "Mob burns to death 65 at Naroda-Patia". The Times of India. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 8 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  37. ^ Mukherjee, Amit (17 mars 2002). "Shops in Gujarat wear religion on their sleeve". The Times of India. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 8 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  38. ^ "'They shouted Jai Shri Slogans': CPI's women's association on thugs involved in Gargi College 'mass molestation' case". Free Press Journal. 10 shkurt 2020. Arkivuar nga origjinali më 11 shkurt 2020. Marrë më 11 shkurt 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  39. ^ "Death Toll Rises to 24 From Delhi Riots During Trump Trip". The New York Times. Associated Press. 25 shkurt 2020. Arkivuar nga origjinali më 29 shkurt 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  40. ^ Ayyub, Rana (28 shkurt 2020). "Narendra Modi Looks the Other Way as New Delhi Burns". Time. Arkivuar nga origjinali më 28 shkurt 2020. Marrë më 29 shkurt 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  41. ^ Time, Pratidin. "UP: Muslim Man Killed For Chanting 'Jai Shree Ram', Celebrating BJP's Victory". Pratidin Time (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 17 mars 2023. Marrë më 2023-03-17.
  42. ^ "Muslim Man Lynched In Uttar Pradesh For Celebrating BJP's Victory, Chanting 'Jai Shri Ram'". IndiaTimes (në Indian English). 2022-03-28. Arkivuar nga origjinali më 17 mars 2023. Marrë më 2023-03-17.
  43. ^ "Atiq Ahmad, his brother Ashraf shot dead in Prayagraj, 3 attackers arrested". Hindustan Times (në anglisht). 2023-04-15. Marrë më 2023-04-15.
  44. ^ "'Main baat Guddu Muslim...': Atiq Ahmad, brother shot dead as they were speaking". Hindustan Times (në anglisht). 2023-04-15. Marrë më 2023-04-15.
  45. ^ "'Jai Shri Ram' to 'Allahu Akbar': Frenzied slogans in LS as MPs take oath". The Week. Press Trust of India. 18 qershor 2019. Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2021. Marrë më 1 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  46. ^ Kundu, Indrajit (6 korrik 2019). "Jai Shri Ram is not associated with Bengali culture: Nobel laureate Amartya Sen". India Today. Kolkata. Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2020. Marrë më 2 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  47. ^ a b "Posters With Amartya Sen's Remarks On "Jai Shri Ram" Slogan In Kolkata". NDTV.com. Indo-Asian News Service. 12 korrik 2019. Arkivuar nga origjinali më 7 nëntor 2020. Marrë më 2 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  48. ^ "People chant 'Jai Shri Ram', Mamata calls them criminals". Deccan Chronicle. ANI. 30 maj 2019. Arkivuar nga origjinali më 7 nëntor 2020. Marrë më 2 gusht 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  49. ^ "Andhra loomsman weaves 60-metre silk sari with Jai Shri Ram written in 13 dialects". India Today (në anglisht). Marrë më 2023-03-31.
  1. ^ Also known as Jai Sri Ram,[1][2][3] Jai Shree Ram,[4] or Jai Shri Rama.[5]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Xhai_Shri_Ram&oldid=2642300"