Xhamia shqiptare,[1][2] gjithashtu i njohur si Xhamia Shepparton,[3] është një xhami rurale sunite e vendosur në një zonë banimi të Shepparton, një qytet rajonal në Viktoria, Australi.[4][5][6] E lidhur me komunitetin australian shqiptar,[6][7] xhamia është në pronësi dhe qendra e Shoqatës Muslimane Shqiptare Shepparton. E ndërtuar në fund të viteve 1950, xhamia është e para[8][2][9] dhe më e vjetra në Viktoria.[10][11][12]

Xhamia shqiptare në Shepparton

Historia

Redakto

Shumica e shqiptarëve në Shepparton e kanë prejardhjen nga rajoni i KorçësShqipërinë juglindore. Komuniteti shqiptar në Shepparton filloi me emigrantët që mbërrinin në Fremantle, Australia Perëndimore (1924), më vonë u zhvendosën në Queensland për punësim bujqësor dhe përfundimisht u zhvendosën në Shepparton (mesi i viteve 1920) duke u bërë një nga komunitetet më të hershme myslimane që u vendosën atje.[1][13][14] Shqiptarët e Sheppartonit u bënë një komunitet i suksesshëm i integruar mirë, me shumë të punësuar si kopshtarë tregu dhe pemëtari.[1][15]

Në periudhën ndërluftërash deri në vitet 1950, shqiptarët e Sheppartonit e konsideronin të qenit myslyman si të lidhur ngushtë me të qenit shqiptar, elementë domethënës që kontribuan në vendin e tyre në vend dhe krijuan ndjenja të komunitetit midis anëtarëve të tij. Para ekzistencës së xhamisë, shqiptarët që dëshironin të falnin namazin e së premtes vizitonin njëri-tjetrin në shtëpi, por me kalimin e kohës me rritjen e komunitetit kjo u bë e pamundur. Pas luftës, në pamundësi për t'u kthyer në Shqipëri, komuniteti dëshironte të krijonte një strukturë të përhershme. Ndryshe nga shqiptarët e krishterë, shqiptarët myslimanë nuk kishin infrastrukturë myslimane në të cilën mund të hynin në zonë dhe lindi nevoja për një ndërtesë të madhe që mund të shërbente si një vend për të mbledhur dhe mbajtur ngjarje komunitare. Xhamia simbolizonte synimin e komunitetit shqiptar për të qëndruar në atdheun e ri.

Në vitin 1953, komuniteti lokal shqiptar themeloi një organizatë të quajtur Shoqëria Myslimane Shqiptare Shepparton.[16][12][17] Krijimi i Shoqërisë Shqiptare ishte pjesërisht për shkak të Luftës së Ftohtë, anëtarët e saj mendonin se individët me simpati komuniste do të hezitonin të anëtarësoheshin në një xhami, ndryshe nga një organizatë me bazë etnike.[18] Komuniteti shqiptar i perceptoi veprimet e tij në përputhje me etikën e tij për të qenë australianë besnikë të pranuar nga qeveria australiane.[18]

 
Pllakë nga xhamia që përkujton themelimin e saj

Financat për ndërtimin e xhamisë u mblodhën nga shqiptarët nga komuniteti i tyre, dhe donacionet për projektin erdhën nga anëtarët e saj të punësuar në fermat lokale.[15] Guri i themelit të xhamisë u vendos nga shqiptarët shepparton në vitin 1956, ndërtimi filloi më pas dhe përfundoi në vitin 1960.[8] and finished in 1960.[10][5][11] Përveç shqiptarëve, njerëzit e përfshirë në ndërtimin e xhamisë ishin australianë vendas dhe emigrantë të tjerë joshqiptarë që jetonin në atë zonë.

Në atë kohë, vendndodhja e xhamisë ishte në periferi të Sheppartonit, në një rrugë të pistë dhe nganjëherë me baltë. Këshilli i Sheppartonit hodhi zhavorr në rrugë në përgatitje për ceremoninë e hapjes dhe për të siguruar aksesin në xhami për personalitetet e ardhur dhe anëtarët e komunitetit shqiptar.[19] Në ceremoni, xhamia u hap nga ambasadori indonezian Dr. A.Y Helmi dhe fjalimet u mbajtën nga personalitete jomuslimane.[15] Shumë jomuslimanë vendas morën pjesë gjithashtu në ceremoni dhe u transmetua dhe u raportua nga rrjeti kombëtar mediatik ABC.

Xhamia Shepparton ishte një nga anëtarët e parë të Federatës Australiane të Shoqërive Islame.[1] Në fund të viteve 1960, shqiptarët nga Melburni udhëtuan larg për në xhaminë Shepparton për festimet e Bajramit (Fitër Bajrami dhe Kurban Bajrami) dhe shërbimet e varrimit mysliman (xhenaze). Vështirësitë mbi distancat gjeografike me Shepparton i motivuan melburnasit shqiptarë të ndërtonin një xhami brenda qytetit të tyre. Xhamia u përdor gjithashtu nga australianë turq të Sheppartonit deri në vitin 1988 kur ata ndërtuan xhaminë e tyre në një periferi të qytetit.[20] Që nga themelimi i saj, xhamia ka qenë një vend i rëndësishëm për aktivitetet e komunitetit shqiptar Shepparton, duke u kujdesur për nevojat e tij, si për shembull për ruajtjen e identitetit fetar[1][2][3] dhe adhurimit.[9]

Struktura

Redakto

Xhamia është një strukturë e madhe dhe pasqyron një stil ndërtimi që përfshin pjesë të arkitekturës tradicionale me elemente arkitekturore të njohura në Shepparton të viteve 1960.[9] Punimet e tullave janë me ngjyrë të bardhë kremi.[9] Në krye nga të gjitha anët është një parapet me krenel që përmban disa tulla dekorative mbushëse kafe dhe çatia ka 4 kupola të vogla.[9] Në njërën anë ka dritare me majë vertikale dhe në anën tjetër dritare drejtkëndëshe, të gjitha me korniza të bardha.[9] Hyrja është një panel i centralizuar me ngjyrë të bardhë dhe pjesa e sipërme ka një hark me majë me xham me ngjyrë.[9] Mbi të shkruhet me shkronja të praruara “Xhamia Muslimane”.[9] Gjysma e dytë e panelit të centralizuar përbëhet nga dy dyer me korniza të bardha me xhama drejtkëndëshe me xham, dhe përpara tenda ka dy kolona tullash në katror.[9] Në ambiente ka kopshte të rregulluara.[9]

Shih gjithashtu

Redakto

Lidhjet e jashtme

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ a b c d e Cleland, Bilal (2001). "The History of Muslims in Australia". përmbledhur nga Akbarzadeh, Shahram; Saeed, Abdullah (red.). Muslim communities in Australia (në anglisht). UNSW Press. fq. 24. ISBN 9780868405803.
  2. ^ a b c Amath, Nora (2017). ""We're serving the community, in whichever form it may be" Muslim Community Building in Australia". përmbledhur nga Peucker, Mario; Ceylan, Rauf (red.). Muslim Community Organizations in the West: History, Developments and Future Perspectives (në anglisht). Springer. fq. 100. ISBN 9783658138899.
  3. ^ a b Jupp 2001, p. 166.
  4. ^ Haveric 2019, pp. 81, 85.
  5. ^ a b Donohoue Clyne, Irene (1997). "Seeking Education for Muslim Children in Australia". Muslim Education Quarterly (në anglisht). 14 (3): 6. "the Albanian Muslim community has established two mosques, a rural mosque at Shepparton opened in 1960 and another in an inner city area of Melbourne in 1969."
  6. ^ a b Barry & Yilmaz 2019, pp. 1171-1172.
  7. ^ Feldman, Susan; Radermacher, Harriet (2011). Understanding ageing well in culturally diverse older males living in Greater Shepparton (PDF) (në anglisht). Monash University. fq. 8.
  8. ^ a b Haveric 2019, p. 81.
  9. ^ a b c d e f g h i j Greater Shepparton City Council (2017). Greater Shepparton Heritage Study Stage IIC 2017 (PDF) (në anglisht). fq. 439–440.
  10. ^ a b Saeed, Abdullah; Prentice, Patricia (2020). Living in Australia: A Guide for Muslims New to Australia (PDF) (në anglisht). National Centre for Contemporary Islamic Studies - University of Melbourne. fq. 11.
  11. ^ a b Rudner, Julie; Shahani, Fatemeh; Hogan, Trevor (2020). "Islamic Architectures of Self-Inclusion and Assurance in a Multicultural Society". Fabrications (në anglisht). 30 (2): 160. doi:10.1080/10331867.2020.1749220. S2CID 221065239.
  12. ^ a b Moran, Anthony; Mallman, Mark (2015). Understanding Social Cohesion in Shepparton and Mildura (PDF) (në anglisht). La Trobe University. fq. 123. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 16 mars 2019. Marrë më 7 prill 2022.
  13. ^ Haveric 2019, p. 80.
  14. ^ Barry & Yilmaz 2019, pp. 1169, 1172.
  15. ^ a b c Haveric 2019, p. 85.
  16. ^ Haveric, Dzavid (2019). Muslims making Australia home: Immigration and Community Building (në anglisht). Melbourne University Publishing. fq. 80–81. ISBN 9780522875829.
  17. ^ Jupp, James (2001). The Australian People: An Encyclopedia of the Nation, its People and their Origins (në anglisht). Cambridge: Cambridge University Press. fq. 167. ISBN 9780521807890.
  18. ^ a b Barry, James; Yilmaz, Ihsan (2019). "Liminality and Racial Hazing of Muslim Migrants: Media Framing of Albanians in Shepparton, Australia, 1930-1955". Ethnic and Racial Studies (në anglisht). 42 (7): 1180. doi:10.1080/01419870.2018.1484504. S2CID 149907029.
  19. ^ Slattery, Claire (25 qershor 2014). "Rural mosques" (në anglisht). ABC. Marrë më 8 gusht 2020.
  20. ^ Greater Shepparton City Council 2017, p. 321.