Wikipedia

Bashkëpunimi Ekonomik Azi-Paqësor

Bashkëpunimi Ekonomik Azi-Paqësor (APEC) është një forum ndërqeveritar i përbërë nga 21 vende anëtare të Shteteve të Paqësorit,[1] i cili promovon tregtinë e lirë në të gjithë rajonin e Azi-Paqësorit. Frymëzuar nga suksesi i serisë së konferencave post-ministrore të Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN) që filluan në mesin e viteve 1980, APEC u krijua në vitin 1989 në përgjigje të ndërvarësisë në rritje të ekonomive të Azi-Paqësorit dhe formimit të blloqeve tregtare rajonale në pjesë të tjera të botës. Qëllimi ishte gjithashtu krijimi i tregjeve të reja për prodhimet bujqësore dhe lëndët e para jashtë Evropës.[2] Me seli në Singapori, APEC njihet si një nga koalicionet kryesore shumëpalëshe dhe një nga forumet më të vjetra në rajonin e Azi-Paqësorit, duke ushtruar ndikim të rëndësishëm global.

Vendet e treguara në të gjelbër në hartën botërore janë pjesë e Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor.

Historia Redakto

APEC u frymëzua për herë të parë nga seria e konferencave pas-ministrore të ASEAN-it, të nisura në mes të viteve 1980, kur tregoi realizueshmërinë dhe vlerën e konferencave të rregullta midis përfaqësuesve të nivelit ministror si të ekonomive të zhvilluara, ashtu edhe të atyre në zhvillim. Deri në vitin 1996, konferencat pas-ministrore u zgjeruan për të përfshirë 12 anëtarë (gjashtë anëtarë të ASEAN-it dhe gjashtë partnerë dialogu). Zhvillimet kanë bërë që kryeministri Australian Bob Hawke të besojë se bashkëpunimi në çështjet ekonomike është i nevojshëm në të gjithë rajonin. Në janar të vitit 1989, Bob Hawke bëri thirrje për bashkëpunim më të efektshëm ekonomik në rajonin e Paqësorit. Kjo çoi në takimin e parë të APEC në Canberra[3], Australi, në nëntor, kryesuar nga Ministri i Jashtëm Australian Gareth Evans. Takimi, i ndjekur nga ministra nga dymbëdhjetë vende, rezultoi në angazhime për takimet e ardhshme vjetore në Singapor dhe Korenë e Jugut. Dhjetë muaj më vonë, 12 vende ekonomike të Azi-Paqësorit u takuan në Canberra të Australisë për të krijuar APEC dhe u krijua Sekretariati i APEC-ut, me qendër në Singapor, për të koordinuar aktivitetet e organizatës.

Ekonomitë anëtare Redakto

Ka 21 vende anëtare të Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor. Organizata, nga e cila shumica e vendeve në bregun e Paqësorit janë anëtarë, i referohet anëtarëve të saj si "ekonomi anëtare".

Ekonomia anëtare: Data e hyrjes:
  Australia 1989
  Brunei 1989
  Kanadaja 1989
  Indonezia 1989
  Japonia 1989
  Korea Jugore 1989
  Malajzia 1989
  Zelanda e Re 1989
  Filipinet 1989
  Singapori 1989
  Tailanda 1989
  SHBA 1989
  Kina[4] 1991
  Taivani[5] 1991
  Hong Kongu[6] 1991
  Meksika 1993
  Papua Guinea e Re 1993
  Kili 1994
  Peru 1998
  Rusia 1998
  Vietnami 1998

Mbledhjet vjetore Redakto

Çdo vit mbahet një mbledhje vjetore. Vendi është një vend i rastësishëm midis ekonomive anëtare, me listën e plotë si:

# Datat e hostimit: Vendi pritës: Qyteti pritës:
1-ta 6-7 nëntor 1989   Australia Canberra
2-ta 29-31 korrik 1990   Singapori Singapori
3-ta 12-14 nëntor 1991   Korea Jugore Seuli
4-ta 10-11 shtator 1992   Tailanda Bangkoku
5-ta 19-20 nëntor 1993   SHBA Ishulli Blake
6-ta 15-16 nëntor 1994   Indonezia Bogor
7-ta 18-19 nëntor 1995   Japonia Osaka
8-ta 24-25 nëntor 1996   Filipinet Manila/Subiç
9-ta 24-25 nëntor 1997   Kanadaja Vankuvër
10-ta 17-18 nëntor 1998   Malajzia Kuala Lumpur
11-ta 12-13 shtator 1999   Zelanda e Re Auckland
12-ta 15-16 nëntor 2000   Brunei Bandar Seri Begauan
13-ta 20-21 tetor 2001   Kina Shangai
14-ta 26-27 tetor 2002   Meksika Los Cabos
15-ta 20-21 tetor 2003   Tailanda Bangkoku
16-ta 20-21 nëntor 2004   Kili Santiago
17-ta 18-19 nëntor 2005   Korea Jugore Busan
18-ta 18-19 nëntor 2006   Vietnami Hanoi
19-ta 8-9 shtator 2007   Australia Sydney
20-ta 22-23 nëntor 2008   Peru Lima
21-ta 14-15 nëntor 2009   Singapori Singapori
22-ta 13-14 nëntor 2010   Japonia Yokohama
23-ta 12-13 nëntor 2011   SHBA Honolulu
24-ta 9-10 shtator 2012   Rusia Vladivostok
25-ta 5-7 tetor 2013   Indonezia Bali
26-ta 10-11 nëntor 2014   Kina Pekini
27-ta 18-19 nëntor 2015   Filipinet Pasaj
28-ta 19-20 nëntor 2016   Peru Lima
29-ta 10-11 nëntor 2017   Vietnami Da Nang
30-ta 17-18 nëntor 2018   Papua Guinea e Re Port Moresby
31-ta 16-17 nëntor 2019 (anuluar)   Kili Santiago
31-ta 20 nëntor 2020   Malajzia Kuala Lumpur (takim në distancë)
32-ta 16 korrik dhe 12 nëntor 2021   Zelanda e Re Auckland (takim në distancë)
33-ta 18-19 nëntor 2022   Tailanda Bangkoku
34-ta 15-17 nëntor 2023   SHBA San Francisko

Referime Redakto

  1. ^ "Member Economies". APEC (në anglisht). Marrë më 2023-11-20.
  2. ^ "History". APEC (në anglisht). Marrë më 2023-11-20.
  3. ^ "Back to Canberra: Founding APEC". www.pecc.org (në anglishte britanike). 2005-09-30. Marrë më 2023-11-20.
  4. ^ Vetëm Kina kontinentale numëron, rajone të veçanta administrative: Hong Kongu dhe Makao, konsiderohen si ekonomi më vete.
  5. ^ Merr pjesë si 'Taipei Kinez' për shkak të tensioneve politike me Kinën, një anëtar tjetër.
  6. ^ Kur u bashkua, ende nën kontrollin britanik deri në vitin 1997, e cila pastaj u kthye në Kinë.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Bashkëpunimi_Ekonomik_Azi-Paqësor&oldid=2616650"