Bashkëpunimi Ekonomik Azi-Paqësor
Bashkëpunimi Ekonomik Azi-Paqësor (APEC) është një forum ndërqeveritar i përbërë nga 21 vende anëtare të Shteteve të Paqësorit,[1] i cili promovon tregtinë e lirë në të gjithë rajonin e Azi-Paqësorit. Frymëzuar nga suksesi i serisë së konferencave post-ministrore të Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN) që filluan në mesin e viteve 1980, APEC u krijua në vitin 1989 në përgjigje të ndërvarësisë në rritje të ekonomive të Azi-Paqësorit dhe formimit të blloqeve tregtare rajonale në pjesë të tjera të botës. Qëllimi ishte gjithashtu krijimi i tregjeve të reja për prodhimet bujqësore dhe lëndët e para jashtë Evropës.[2] Me seli në Singapori, APEC njihet si një nga koalicionet kryesore shumëpalëshe dhe një nga forumet më të vjetra në rajonin e Azi-Paqësorit, duke ushtruar ndikim të rëndësishëm global.
Historia
RedaktoAPEC u frymëzua për herë të parë nga seria e konferencave pas-ministrore të ASEAN-it, të nisura në mes të viteve 1980, kur tregoi realizueshmërinë dhe vlerën e konferencave të rregullta midis përfaqësuesve të nivelit ministror si të ekonomive të zhvilluara, ashtu edhe të atyre në zhvillim. Deri në vitin 1996, konferencat pas-ministrore u zgjeruan për të përfshirë 12 anëtarë (gjashtë anëtarë të ASEAN-it dhe gjashtë partnerë dialogu). Zhvillimet kanë bërë që kryeministri Australian Bob Hawke të besojë se bashkëpunimi në çështjet ekonomike është i nevojshëm në të gjithë rajonin. Në janar të vitit 1989, Bob Hawke bëri thirrje për bashkëpunim më të efektshëm ekonomik në rajonin e Paqësorit. Kjo çoi në takimin e parë të APEC në Canberra[3], Australi, në nëntor, kryesuar nga Ministri i Jashtëm Australian Gareth Evans. Takimi, i ndjekur nga ministra nga dymbëdhjetë vende, rezultoi në angazhime për takimet e ardhshme vjetore në Singapor dhe Korenë e Jugut. Dhjetë muaj më vonë, 12 vende ekonomike të Azi-Paqësorit u takuan në Canberra të Australisë për të krijuar APEC dhe u krijua Sekretariati i APEC-ut, me qendër në Singapor, për të koordinuar aktivitetet e organizatës.
Ekonomitë anëtare
RedaktoKa 21 vende anëtare të Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor. Organizata, nga e cila shumica e vendeve në bregun e Paqësorit janë anëtarë, i referohet anëtarëve të saj si "ekonomi anëtare".
Ekonomia anëtare: | Data e hyrjes: |
---|---|
Australia | 1989 |
Brunei | 1989 |
Kanadaja | 1989 |
Indonezia | 1989 |
Japonia | 1989 |
Korea e Jugut | 1989 |
Malajzia | 1989 |
Zelanda e Re | 1989 |
Filipinet | 1989 |
Singapori | 1989 |
Tailanda | 1989 |
SHBA | 1989 |
Kina[4] | 1991 |
Taivani[5] | 1991 |
Hong Kongu[6] | 1991 |
Meksika | 1993 |
Papua Guinea e Re | 1993 |
Kili | 1994 |
Peru | 1998 |
Rusia | 1998 |
Vietnami | 1998 |
Mbledhjet vjetore
RedaktoÇdo vit mbahet një mbledhje vjetore. Vendi është një vend i rastësishëm midis ekonomive anëtare, me listën e plotë si:
# | Datat e hostimit: | Vendi pritës: | Qyteti pritës: |
---|---|---|---|
1-ta | 6-7 nëntor 1989 | Australia | Canberra |
2-ta | 29-31 korrik 1990 | Singapori | Singapori |
3-ta | 12-14 nëntor 1991 | Korea e Jugut | Seuli |
4-ta | 10-11 shtator 1992 | Tailanda | Bangkoku |
5-ta | 19-20 nëntor 1993 | SHBA | Ishulli Blake |
6-ta | 15-16 nëntor 1994 | Indonezia | Bogor |
7-ta | 18-19 nëntor 1995 | Japonia | Osaka |
8-ta | 24-25 nëntor 1996 | Filipinet | Manila/Subiç |
9-ta | 24-25 nëntor 1997 | Kanadaja | Vankuvër |
10-ta | 17-18 nëntor 1998 | Malajzia | Kuala Lumpur |
11-ta | 12-13 shtator 1999 | Zelanda e Re | Auckland |
12-ta | 15-16 nëntor 2000 | Brunei | Bandar Seri Begauan |
13-ta | 20-21 tetor 2001 | Kina | Shangai |
14-ta | 26-27 tetor 2002 | Meksika | Los Cabos |
15-ta | 20-21 tetor 2003 | Tailanda | Bangkoku |
16-ta | 20-21 nëntor 2004 | Kili | Santiago |
17-ta | 18-19 nëntor 2005 | Korea e Jugut | Busan |
18-ta | 18-19 nëntor 2006 | Vietnami | Hanoi |
19-ta | 8-9 shtator 2007 | Australia | Sydney |
20-ta | 22-23 nëntor 2008 | Peru | Lima |
21-ta | 14-15 nëntor 2009 | Singapori | Singapori |
22-ta | 13-14 nëntor 2010 | Japonia | Yokohama |
23-ta | 12-13 nëntor 2011 | SHBA | Honolulu |
24-ta | 9-10 shtator 2012 | Rusia | Vladivostok |
25-ta | 5-7 tetor 2013 | Indonezia | Bali |
26-ta | 10-11 nëntor 2014 | Kina | Pekini |
27-ta | 18-19 nëntor 2015 | Filipinet | Pasaj |
28-ta | 19-20 nëntor 2016 | Peru | Lima |
29-ta | 10-11 nëntor 2017 | Vietnami | Da Nang |
30-ta | 17-18 nëntor 2018 | Papua Guinea e Re | Port Moresby |
16-17 nëntor 2019 (anuluar) | Kili | Santiago | |
31-ta | 20 nëntor 2020 | Malajzia | Kuala Lumpur (takim në distancë) |
32-ta | 16 korrik dhe 12 nëntor 2021 | Zelanda e Re | Auckland (takim në distancë) |
33-ta | 18-19 nëntor 2022 | Tailanda | Bangkoku |
34-ta | 15-17 nëntor 2023 | SHBA | San Francisko |
35-ta | 10-16 nëntor 2024 | Peru | Cusco |
Referime
Redakto- ^ "Member Economies". APEC (në anglisht). Marrë më 2023-11-20.
- ^ "History". APEC (në anglisht). Marrë më 2023-11-20.
- ^ "Back to Canberra: Founding APEC". www.pecc.org (në anglishte britanike). 2005-09-30. Marrë më 2023-11-20.
- ^ Vetëm Kina kontinentale numëron, rajone të veçanta administrative: Hong Kongu dhe Makao, konsiderohen si ekonomi më vete.
- ^ Merr pjesë si 'Taipei Kinez' për shkak të tensioneve politike me Kinën, një anëtar tjetër.
- ^ Kur u bashkua, ende nën kontrollin britanik deri në vitin 1997, e cila pastaj u kthye në Kinë.