Baza (gjeometri)

Në gjeometri, një bazë është një brinjë e një shumëkëndëshi ose një faqe e një trupi gjeometrik, veçanërisht një e orientuar pingul me drejtimin në të cilin matet lartësia, ose në atë që konsiderohet të jetë "fundi" i figurës. Ky term përdoret zakonisht në gjeometrinë e rrafshët për trekëndëshat, paralelogramet, trapezoidët, dhe në gjeometrinë e ngurtë për cilindrat, konet, piramidat, paralelopipedët, prizmat dhe frustumet .

Një piramidë skeletore me bazën e saj të theksuar

Ana ose pika përballë bazës shpesh quhet majë.

E një trekëndëshi

Lartësia nga A kryqëzon bazën e zgjeruar në D (një pikë jashtë trekëndëshit).

Në një trekëndësh, çdo brinjë arbitrare mund të konsiderohet bazë . Dy pikat fundore të bazës quhen kulme të bazës dhe këndet përkatëse quhen kënde të bazës . Kulmi i tretë përballë bazës quhet maja .

Baza e zgjatur e një trekëndëshi (një rast i veçantë i një brinje të zgjatur ) është vija që përmban bazën. Kur trekëndëshi është gjerë dhe baza zgjidhet të jetë një nga anët ngjitur me këndin e shtrirë, atëherë lartësia e rënë pingul nga maja në bazën e pret bazën e zgjatur jashtë trekëndëshit.

Sipërfaqja e një trekëndëshi është gjysma e prodhimit të bazës herë lartësinë (gjatësinë e lartësisë). Për një trekëndësh $\triangle ABC$ me anë të kundërta $a,b,c,$ nëse quhen tri lartësitë e trekëndëshit $h_{a},h_{b},h_{c},$ sipërfaqja është:

$\Delta ={\tfrac {1}{2}}ah_{a}={\tfrac {1}{2}}bh_{b}={\tfrac {1}{2}}ch_{c}.$

Të një trapezi ose paralelogrami

Secila nga anët e një paralelogrami, ose njëra (por zakonisht më e gjata) e anëve paralele të një trapezi mund të konsiderohet baza e tij. Ndonjëherë ana e kundërt paralele quhet edhe bazë, ose ndonjëherë quhet majë . Dy skajet e tjera mund të quhen brinjë .