Wikipedia

Beteja e Ohrit

Beteja e Ohrit u zhvillua në 14 ose 15 shtator 1464 midis forcave të Perandorisë Osmane dhe forcave të Skënderbeut. Një kryqëzatë kundër sulltan Mehmetit të II-të ishte planifikuar nga Papa Pius II me Skënderbeun si udhëheqësin kryesor. Beteja afër Ohrit ndodhi si rezultat i një kryengritje të shqiptarëve në territorin e pushtuar osman. Turqit e stacionuar ne këtë zone u sulmuan nga ushtarët e Skënderbeut dhe 1.000 ushtarë venecianë nën udhëheqjen e "Cimarosto". Turqit u përpoqën të dilin nga vendete te tyre të mbrojtura në Ohër dhe u zunë në pritë nga kalorësia shqiptare. Skënderbeu e fitoi betejën dhe njerëzit tij fituan 40.000 dukate pas kapjes së oficerëve osmanë. Pius vdiq përpara se te fillonte kryqëzate e planifikuar, megjithatë bëri atë që, e shtyu Skënderbeun për të luftuar betejat e tij pothuajse i vetëm.

Beteja e Ohrit
Pjesë e Beteja osmane në Evropë
Data14 ose 15 shtator 1464
Vendodhja
Afër Ohrit
Pasoja Fitore shqiptaro-veneciane
Palët pjesëmarrëse
Lidhja e Lezhës
 Republic of Venice		 Perandoria Osmane
Komandantët dhe udhëheqësit
Skënderbeu
Republika e Venecias Cimarosto		 Sheremet beu
Fuqia ushtarake

12,000 shqiptarë

1.000 venedikas		 14,000
Viktimat dhe humbjet
Pakë 10.000

Situata

Redakto

Kryqëzata e Papa Pius II kundër Perandorisë Osmane ishte shpallur në nëntor 1463. Skënderbeu, lideri i shqiptarëve, ishte një aleat jetik për këtë përpjekje dhe do të bëhet më vonë një nga udhëheqësit e tij kryesorë [1]. Venedikasit, të cilët ishin bashkuar në këtë kryqëzatë, nuk mund të bindnin Lekë Dukagjinin, nje aleat jo shumë i qëndrueshëm i Skënderbeut në veri të Shqipërisë që te bashkohej deri sa papa nderhyri.

Për më tepër, fuqite kryesore europiane nguronin te merrnin pjesë në një kryqezatë të papës. Në mesin e atyre që ngurronin ishin qyteti i Firences, Francisco Sforza i Milanos, Louis XI i Frances, dhe Ferdinandi I i Napolit, të cilët nuk pranonin për arsye personale.[2] Republika e Venecias, megjithatë, vendosi te ndihmoje Skanderbeun duke i derguar 500 kavaleri dhe 500 infanteri nen condottiero Antonio da Cosenza, i njohur si Cimarosto.[3] Pasi filloi sezoni i fushatës, Mathias Corvinus i Hungarisë kapi rishtaz disa pikat të forta të Bosnjës , përfshirë edhe Jajce, qe i ishte marre Mbretërise se Bosnjës nga osmanet. Mehmeti i II Marshoi ne Bosnia, duke shkaterruar e djegur fshatrat, duke shpresuar se armiqtë e tij do të dorëzohen. rezistenca hungareze, megjithatë, ishte e ashpër.[4] Osmanet ia arritën të përparonin kundër hungarezëve te cilet u perpoqen të cilët kishin qenë duke u përpjekur për të hequr rrethimin osman në Jajce me një dinakëri. Sulltani vazhdoi rrethimin e tij ndersa Mathias u arratis nga qyteti i fortifikuar me një forcë të burrave, por ushtria u tërhoq me nxitim dhe dyqind ushtarë u kapen rob dhe u dërguan në Konstandinopojë për ekzekutim. Pavarësisht nga keqësimi, Jajce rezistoi dhe Mehmedi u terhoq nga Bosnia.[5]

Fushata

Redakto

Mbas fushates se Skanderbeut ne Maqedoni nje vit perpara, sulltani vendosi te forcoje fortesene tij ne kete zone.[6] Keshtu qe ai dergoi Sheremet beun ne Oher, nje qytet afer zoterimeve te Skenderbeut , me nje kavaleri te perbere prej 14.000 vetesh per te marre masa nga cdo inkursion tjeter te shqiptareve. Mbasi mesoi për këtë gjë, Skënderbeu u pergatit te Marshonte serisht kunder Sheremetit. Njerëzit e pashaitishin stacionuar si brenda ashtu edhe jashtë qytetit, duke e bërë të vështirë ti mposhtje.[7] Perpara se te Marshonte, Skaenderbeu mori lajmin se Pius kishte arritur në Anconadhe vdiq duke parë and died upon seeing the crusader fleet.[8] Ai la Cimarosto me nje trupe italiane në Valikardhë në afërsi të vendit ku sot ndodhet Bulqizë në lindje te Shqipërisë.[9] Skënderbeu pastaj vendosi prap se prap të Marshonte kundër Sheremetit dhe u nis me një kavaleri prej 12,000 kalorësish tre orë mbas muzgut.[7] Mbas dy ditësh Marshim, Skenderbeu e arriti Maqedonine dhe filloi të largonte mundësitëe e furnizmiimt për osmanët.[10]

 
Shpjegim
 Ky artikull ka përmbajtje ose është i tëri në gjuhë të huaj, dhe jo në gjuhën shqipe.
Pjesa e mëposhtme e artikullit nuk është e tëra në gjuhën shqipe ose termet, fjalët, fjalitë e përdorura në gjuhë të huaja nuk janë të përkthyera ose komentuara në shqip. Kjo pjesë bie në kundërshtim me rregulloren e Wikipedisë në gjuhën shqipe, për këtë arsye NUK MUND të merret si e saktë derisa të rregullohet.

Beteja

Redakto

Mbasi e kapi Ohrin, Skenderbeu u mbajti një ligjëratë burrave të tij, duke u dhene atyre guxim për betejën e ardhshme.[11] Ai pastaj caktoi Pekë Emmanuali dhe Peter Engjëlli, vellai i Pal Engjëllit, si komandant te nje trupe prej 500-burra te kavalerise ku ata do tu afroheshin portave te Ohrit dhe do të provokonin turqit për të sulmuar.[12] Ata krijuan tym dhe pluhur në ajër për të irrituar garnizonin.[13] Pastaj ata do të shtiren sikur po tërhiqeshin ku kalorësia osmane qe do ti ndiqte do të binte pritë te forcave kryesore shqiptare. Në 14 ose 15 shtator, çdo gjë shkoi siç është planifikuar dhe kurthi u kapërcye. Sulmi i Skënderbeut doli dhe vrau 10.000 luftëtare osmanë dhe kapi dymbëdhjetë forca osmane, mes tyre edhe të birin Sheremetin.[12] Forcat turke u ndoqen nga forcat e Venedikut së bashku me shqiptarët. Humbjet shqiptaroveneciane ishin të pakta.[10]

Më pas

Redakto

Skenderbeu e festoi këtë fitore duke ngrënë nje darkë me koran (trofte e vecante e liqenit te Ohrid), nje peshk qe gjendet vetem në liqenin e Ohrit that was sent to the Byzantine emperors every Friday for their supper meal.[5] Të dymbëdhjetë oficerët e kapur u kërkua të liroheshin kundrejt pagesës për 40,000 dukat. Skanderbeu e shperndau kete shume permes forcave te tija, with every man receiving his fair share.[12][13] Ai me pas rrethoi Ohrin për një kohë të shkurtër përpara se të kthehej në Shqipëria; Senati i Venetikut (Signoria) përshëndeti fushatën si një fitore pavarësisht se nuk nuk u arrit gjendje për të marrë Ohrin.[10] Kryqezate mund te kishte shkuar mbare per kristianet por mbas vdekjes se papes Pius,kardinalet qenbeten e humben shpresen e tyre dhe ia dorezuan parate e mbledhura per kryqezaten venedikaseve.[14] Mehmedi pa dobsinë e Skenderbeut dhe dërgoi Ballaban Badera, një janiçer shqiptar, to Albania where they met at Vajkal dhe ai u mund.[12] Ballabani e zevendesoi Şeremet si komandant ne Oher after the latter fell out of favor with the sultan.[9] Ballabani do ta hasë Skënderbeun disa herë ne beteja përpara se të plagosej për vdekje gjatë aksionit në Rrethimin e dytë të Krujës.[15] Dorotheos, Kryepeshkopi i Ohrit dhe klerikët e tij si edhe bujaret ishin zhvendosur ne Stamboll Më 1466 me shume gjasë për shkak të aktivitetit te tyre antiosman gjate rebelimit te Skenderbeut.[16]

Shënime

Redakto
  1. ^ Hodgkinson p. 190.
  2. ^ Hodgkinson p. 191.
  3. ^ Frashëri p. 417.
  4. ^ Hodgkinson p. 192.
  5. ^ a b Hodgkinson p. 193.
  6. ^ Franco p. 335.
  7. ^ a b Franco p. 336.
  8. ^ Francione p. 168.
  9. ^ a b Frashëri p. 418.
  10. ^ a b c Frashëri p. 419.
  11. ^ Franco p. 336-337.
  12. ^ a b c d Franco p. 337.
  13. ^ a b Francione p. 169.
  14. ^ Hodgkinson p. 194.
  15. ^ Frashëri p. 455.
  16. ^ Aneta Shukarova; Mitko B. Panov; Dragi Georgiev; Krste Bitovski; Ivan Katardziev; Vanche Stojchev; Novica Veljanovski; Todor Chepreganov (2008), Todor Chepreganov (red.), History of the Macedonian People, Shkup: Institute of National History, fq. 133, ISBN 9989159246, OCLC 276645834, marrë më 26 dhjetor 2011, deportation of the Archbishop of Ohrid, Dorotei, to Istanbul in 1466, to-gether with other clerks and bolyars who probably were expatriated be-cause of their anti Ottoman acts during the Skender-Bey's rebellion. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime

Redakto

Stampa:Ottoman battles

41°7′1″N 20°48′6″E / 41.11694°N 20.80167°E / 41.11694; 20.80167

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Beteja_e_Ohrit&oldid=2404480"