Ishujt Kuk

Ishujt Kuk
Cook Island Kūki 'Āirani
Flamuri Stema
Situata e   Kryeqyteti Avarua Qyteti më i madh Avarua Gjuha zyrtare Maori Forma e qeverisë Mbretëri kushtetuese Kryeministër Henry Puna Sipërfaqja Vëndi i 210-të 240 km² ZEE km² Popullsia  • totale  • dendësia 21,000 124 banorë/km² Monedha Dollari i Zelandës së Re (NZD) Zona kohore  • në verë UTC-10 Kodi i internetit .no Prefiksi telefonik +682 Kodi ISO 3166-1 CK

Ishujt Kuk ( /ˈkʊk ˈaɪləndz/ është një ishull shtet që vetqeveriset vet. Është nën administrimin e Britania e Madhe dhe prandaj mbretëresha Elizabeth II është mbretëresha e këtij ishulli. Sistemi i qeverisjes i këtij ishulli është Monarki Kushtetuese (Mbretëri Kushtetuese)

Gjeografia

Ishujt Kuk gjenden në jugun e Oqeanit të Qetë dhe në verilindje të Zelanda e Re , ndodhet në mes të Polynesisë Franceze dhe Samoas Amerikane . Ka vetëm 240 km² .Ishujt Cook janë në Oqeanin Paqësor të Jugut, në verilindje të Zelandës së Re, midis Polinezisë së Francës dhe Samoas Amerikane. Ka 15 ishuj të mëdhenj të përhapur mbi 2,200,000 km2 të oqeanit, të ndarë në dy grupe të dallueshme: Ishujt Kuk të anës jugore dhe Ishujt Kuk të anës Veriore të atoleve koralore.

Ishujt u formuan nga aktiviteti vullkanik; grupi verior është më i vjetër dhe përbëhet nga gjashtë atollë, të cilat janë vullkane të fundosur në krye me rritjen e koraleve. Klima është e moderuar deri në tropikale.

Ishujt Cook përbëhen nga 15 ishuj dhe dy shkëmbinj nënujorë.

Historia

Ishujt Kuk u vendosën për herë të parë në shekullin e 6-të nga njerëzit polinezianë të cilët migruan nga Tahiti, një ishull 1,154 kilometra (717 mi) në verilindje.

Anijet spanjolle vizituan ishujt në shekullin e 16; regjistrimi i parë me shkrim i kontaktit me ishujt erdhi në 1595 me shikimin e Pukapukës nga marinar spanjoll Álvaro de Mendaña de Neira, i cili e quajti atë San Bernardo. Pedro Fernandes de Queirós, një kapiten portugez që punonte për kurorën spanjolle, bëri ulje të parë të regjistruar evropiane në ishuj kur ai u ndal në Rakahanga në 1606, duke e quajtur atë Gente Hermosa (Beautiful People).

Kapiten James Cook arriti në 1773 dhe 1777 dhe e quajti ishullin Manuae Hervey Island. Më vonë, emri Ishujt Hervey erdhi për t'u zbatuar në të gjithë grupin jugor; emri "Cook Islands", në nder të "James Cook" , së pari u shfaq në një tabelë detare ruse të botuar në vitet 1820.

Në vitin 1813, John Williams, një misionar në Endeavour bëri zbulimin e parë të regjistruar të Rarotongës. Ulje e parë e regjistruar në Rarotonga nga evropianët ishte në 1814 nga Cumberland . Problemet u shpërthyen midis marinarëve dhe ishujve dhe shumë u vranë në të dy anët. Ishujt nuk panë më shumë evropianë derisa misionarët mbërritën nga Anglia më 1821. Krishtërimi shpejt mori pushtetin dhe shumë ishullarë vazhdojnë të jenë besimtarë të krishterë sot.

Ishujt Kuk u bë një protektorat britanik në 1888, kryesisht për frikën e komunitetit që Franca mund të pushtonte territorin siç kishte Tahiti. Më 6 shtator 1900, ishullasit kryesorë paraqitën një peticion ku kërkohej që ishujt (duke përfshirë Niue "nëse është e mundur") duhet të aneksoheshin si territor britanik. Më 8-9 tetor 1900, shtatë instrumente të lëshimit të Rarotonga dhe ishuj të tjerë u nënshkruan nga shefat e tyre dhe njerëzit; dhe me një proklamatë britanike të lëshuar në të njëjtën kohë, dorëzimet u pranuan, ishujt u shpallën pjesë të sundimit të madhërisë së saj britanike. Këto instrumente nuk përfshijnë Aitutaki. Duket se, megjithëse banorët e konsideronin veten si subjekte britanike, titulli i Kurorës ishte i pasigurt dhe ishulli ishte aneksuar zyrtarisht nga Proklamata e datës 9 tetor 1900. Ishujt përfshiheshin brenda kufijve të Kolonisë së Zelandës së Re në vitin 1901 me Urdhrin në Këshilli nën Aktin e Kufijve Kolonial, 1895 të Mbretërisë së Bashkuar. Ndryshimi i kufirit u bë efektiv më 11 qershor 1901 dhe Ishujt Cook kanë pasur një marrëdhënie formale me Zelandën e Re që atëherë.

Kur Kombetarja Britanike dhe Zelanda e Re e Shtetësisë 1948 hynë në fuqi më 1 janar 1948 populli kukë të cilët ishin subjekte britanike fituan shtetësinë e Zelandës së Re. Vendi mbeti një territor i varur nga Zelanda e Re deri në vitin 1965, kur qeveria e Zelandës së Re vendosi të ofrojë statusin vetëqeverisës në koloninë e saj. Në atë vit, Albert Henri i Partisë Ishujt Cook u zgjodh Kryeministri i parë. Henry udhëhoqi vendin derisa ai u akuzua për manipulim me votat. Ai u pasua në vitin 1978 nga Tom Davis i Partisë Demokratike.

Popullsia

Ky artikull ka të bëjë me karakteristikat demografike të popullsisë së Ishujve Kuk , duke përfshirë dendësinë e popullsisë, etninë, nivelin e arsimit, shëndetin e popullatës, statusin ekonomik, përkatësinë fetare dhe aspekte të tjera të popullsisë.

Një regjistrim bëhet çdo pesë vjet në Ishujt Kuk. Regjistrimi i fundit është kryer në vitin 2011 dhe regjistrimi i ardhshëm do të kryhet në dhjetor 2016. Në vitin 2011 kur u numërua popullata shuma e saj doli 14,974 por në vitin 2016 prap u numërua dhe doli 21,000 dhe dendësia e popullatës ishte 42/km2 . Qyteti me më së shumti që ishte i banuar ishte Rarotonga .

Ekonomia

Ekonomia ndikohet shumë nga gjeografia. Ajo është e izoluar nga tregjet e huaja, dhe ka disa infrastrukturë joadekuate që nuk kanë resurse të mëdha natyrore, ka prodhime të kufizuara dhe vuan mesatarisht nga fatkeqësitë natyrore. Turizmi siguron bazën ekonomike që përbën rreth 67.5% të PBB-së. Përveç kësaj, ekonomia mbështetet nga ndihma e huaj, kryesisht nga Zelanda e Re. Kina gjithashtu ka kontribuar në ndihmën e huaj, gjë që ka rezultuar, ndër të tjera, në ndërtesën e Shtabit të Policisë. Ishujt Kuk është duke zgjeruar sektorët e saj të bujqësisë, minierave dhe peshkimit, me sukses të ndryshëm.

Që nga viti 1989, Ishujt Kuk janë bërë një vendndodhje e specializuar në të ashtuquajturat besime të mbrojtjes së aseteve, me të cilat investitorët strehojnë pasuritë nga rreziku i kreditorëve dhe autoriteteve ligjore. Sipas New York Times, Cookët kanë "ligje të hartuara për të mbrojtur pasuritë e të huajve nga pretendimet ligjore në vendet e tyre të origjinës", të cilat ishin dukshëm të hartuara në mënyrë specifike për të prishur krahun e gjatë të drejtësisë amerikane; kreditorët duhet të udhëtojnë në Ishujt Kuk dhe të argumentojnë çështjet e tyre nën ligjin e Kuk , shpesh me shpenzime të ndaluara. Ndryshe nga juridiksionet e tjera të huaja si Ishujt Kajman dhe Zvicra, Kukët "në përgjithësi i shpërfillin urdhrat e gjykatave të huaja" dhe nuk kërkojnë që llogaritë bankare, pasuritë e paluajtshme ose asetet e tjera të mbrohen nga shqyrtimi (është e paligjshme të zbulohen emrat ose ndonjë informacion në lidhje me besimet Cooks) të jetë fizikisht e vendosur brenda arkipelag. Taksat mbi besimet dhe punonjësit e besimit përbëjnë rreth 8% të ekonomisë së Ishujve Cook, prapa turizmit, por përpara peshkimit.

Në vitet e fundit, Ishujt Kuk ka fituar një reputacion si një parajsë debitore, nëpërmjet miratimit të legjislacionit që lejon debitorët të mbrojnë pronën e tyre nga pretendimet e kreditorëve .

Politika

Parlamenti i Ishullit Kuk

Kryeministri Henry Puna me Sekretaren e SHBA-ve Hillary Clinton,më 31 August 2012.

Ishujt Kuk është një shtet me demokraci përfaqësuese me një sistem parlamentar në një marrëdhënie shtetërore të lidhur me Zelandën e Re. Fuqia ekzekutive ushtrohet nga qeveria, me Kryeministrin si kreu i qeverisë. Fuqia legjislative i është dhënë qeverisë dhe Parlamentit të Ishujve Kuk. Ekziston një sistem shumëplanësh shumëplanësh. Gjyqësori është i pavarur nga ekzekutivi dhe legjislativi. Kreu i shtetit është Mbretëresha e Zelandës së Re, e cila përfaqësohet në Ishujt Kuk nga Përfaqësuesi i Mbretëreshës.

Ishujt janë vetë-qeverisës në "shoqatë të lirë" me Zelandën e Re. Zelanda e Re mban përgjegjësinë kryesore për çështjet e jashtme, me konsultime me qeverinë e Ishujve Kuk. Shtetasit e Ishujve Cook janë qytetarë të Zelandës së Re dhe mund të marrin shërbime qeveritare të Zelandës së Re, por e kundërta nuk është e vërtetë; Qytetarët e Zelandës së Re nuk janë shtetas të Ishujve Kuk. Përkundër kësaj, që nga 2014, Ishujt Kuk kishin marrëdhënie diplomatike në emër të vet me 43 vende të tjera. Ishujt Kuk nuk është një shtet anëtar i Kombeve të Bashkuara, por, së bashku me Niue, ka pasur "kapacitetin e plotë të marrjes së traktateve", i njohur nga Sekretariati i Kombeve të Bashkuara dhe është anëtar i plotë i agjencive të specializuara të OKB-së dhe UNESCO-s, është një bashkëpunëtor anëtar i Komisionit Ekonomik dhe Social për Azinë dhe Paqësorin (UNESCAP) dhe një anëtar i Asamblesë së Shteteve të Gjykatës Ndërkombëtare Penale.

Më 11 qershor 1980, Shtetet e Bashkuara nënshkruan një traktat me Ishujt Kuk që përcaktonte kufirin detar midis Ishujve Kuk dhe Samoas Amerikane, si dhe heqjen dorë nga pretendimet amerikane për Penrhyn, Pukapuka, Manihiki dhe Rakahanga. Në vitin 1990, Ishujt Kuk dhe Franca nënshkruan një traktat që kufizonte kufijtë midis Ishujve Kuk dhe Polinezisë Franceze. Ndërsa konkurrenca midis SHBA dhe Kinës nxehej në Detin e Kinës Jugore dhe në zona të tjera më afër kontinentit, Ishujt Cook filluan të ndjejnë rezultatet. Në fund të gushtit 2012, për shembull, Sekretarja e Shtetit e Shteteve të Bashkuara Hillary Clinton vizitoi ishujt.

Turizmi

Turizmi në vitin 2016 ishte shumë i zhvilluar ku kishte rreth 100,000 vizitorë dhe së paku lan rreth 1 milion Dollar Zelandeze .