Lekë Zaharia
Lekë Zaharia (? - 1444) ka qene një fisnik arbër nga familja Zaharia. Ai ishte biri i vetëm i te atit Koja Zaharia dhe nenës se tij Bosa (ose Bosha) e cila kishte gjithashtu një bije, Bolja, qe e quajti djalin e saj Koja sipas babait te tij.[1][2]
Problematika
RedaktoVrasja e Lekë Zaharisë, i cili nuk kishte trashëgimtar, ngriti çështjen e trashëgimit të qytetit të rëndësishëm dhe zotërimeve të tij të Dejës. Venediku, duke bërë për vete nënën e të vrarit, u përgatit për të vënë dorë mbi këtë qendër të rëndësishme doganore.
Skënderbeu dërgoi pranë saj Vrana Kontin për ta bindur që ta vinte qytetin në mbrojtje të Lidhjes Shqiptare të Lezhës. Pushtimi i qytetit nga venedikasit dhe lajmet diskredituese që kishin përhapur ata se Skënderbeu kishte gisht në vrasjen e Lekë Zaharisë, u bënë shkak për shpërthimin e luftës që ndërmori Lidhja e Lezhës kundër sundimit të Venedikut mbi qytetet shqiptare.
Sipas Marin Barletit, në 1445 gjatë ceremonisë së martesës së motrës së Skënderbeut Mamica Kastriotit, ai pati një grindje me Lekë Dukagjinin. Arsyeja e kësaj grindjeje ishte një grua me emrin Irenë Dushmani, nga familja fisnike e Dushmanëve.
Si duket ajo preferoi Zaharian, gjë e cila nuk u pranua nga Dukagjini. Në një luftim të ndodhur në dasmë Lekë Dukagjini mbeti i plagosur, dhe shpëtoi vetëm me ndërhyrjen e Vrana Kontit. Më pas, Lekë Zaharia u vra në një pritë dhe Lekë Dukagjini u akuzua për këtë vrasje.
Lidhja e Lezhës
RedaktoNe 1444 ai ishte një nga themeluesit e Lidhjes së Lezhës[3] which included some other members of Albanian nobility :
- Lekë Zaharia (lord of Sati and Dagnum) and his vassals Pal Dukagjin and Nicholas Dukagjini
- Peter Spani
- Leke Dushmani
- George Strez Balšić with Ivan and Gojko Balšić
- Andrea Thopia with nis nephew Tanush Thopia
- George Arianiti Thopia Comneni
- Theodor Corona Musachi
- Stefan Crnojević with his sons
Vdekja e Lekes
RedaktoSipas Marin Barletit, ne 1445 gjate ceremonisë se martesës se motrës se Skanderbeg Mamica Kastrioti, ai pati një grindje me Lekë Dukagjini. Arsyeja e kësaj grindjeje ishte një dora e Irene Dushmani. She seemed to prefer Zaharia, while this was not accepted by Dukagjini. A skirmish happened and Lekë Dukagjini remained wounded, saved only by the intervention of Vrana Konti. Two years later, in 1447, Lekë Zaharia was killed in an ambush and Lekë Dukagjini was accused for this murder.
Original Venetian documents show that this murder happened in 1444.[4] According to Venetian chronicler Stefano Magno it was Nicholas Dukagjin, Zaharia's vassal, who killed Lekë Zaharia in the battle, not Lekë as stated by Marin Barleti.[5] Stefano Magno also stated that, before he died, Lekë Zaharia expressed his wish that his properties should be handed over to Venetian Republic.[6]
Me pas
RedaktoHaving left no heirs, the fortress of Dagnum was claimed from Skanderbeg in the name of League of Lezhë, whose Lekë Zaharia was a participant. However, his mother surrendered the castle to the Venice Republic. This events triggered the Albanian Venetian war which lasted two years. In the end the castle of Dagnum remained in Venetian hands toward an annual tribute to Skanderbeg.[7]
Referime
Redakto- ^ Ostrogorsky, George (1951), Pronija: prilog istoriji feudalizma u Vizantiji i u juznoslovenskim zemljama (në serbisht), Belgrade: Serbian Academy of Science and Arts, fq. 172, OCLC 162891544, marrë më 20 janar 2012,
...које је био посадио Која Захарија, па чак и сама његова удовица Боса. Још је занимљивије да се удовица Боса,...
- ^ Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (në serbisht), Beograd: Srpska književna zadruga, fq. 364, OCLC 5845972,
Члановима породице Леке Закарије — мајци Боши, сестри Бољи и његовом сестрићу Који... pp. 364: "Никола Дукађин убио је Леку Закарију. Према млетачком хроничару Стефану Мању убио га је "у битки" као његов вазал. Мада Барлеције погрешно наводи да је убиство извршио Лека Дукађин"
- ^ Gjergj Kastrioti Skënderbeu, 1405-1468 Volume 4 of (Vepra të plota) / Fan S(tylian) Noli, Fan Stylian Noli Author Fan Stylian Noli Publisher Naim Frashëri, 1967 p. 84
- ^ Schmitt, Oliver Jens (2001), Das venezianische Albanien (1392-1479) (në gjermanisht), München: R. Oldenbourg Verlag GmbH München, fq. 300, ISBN 3-486-56569--9,
In ein Aktenstück von Januar 1445 inseriert ist eine Urkunde des Skutariner Grafen Francesco Querini vom 18. Septembar 1443, in der Lekas witwe Bozha, seiner Tochter Bolja und derren sohnchen Koja einge Dorfer aus Lekas baština und eine pension...)
- ^ Božić 1979, pp. 364. "Никола Дукађин убио је Леку Закарију. Према млетачком хроничару Стефану Мању убио га је "у битки" као његов вазал. Мада Барлеције погрешно наводи да је убиство извршио Лека Дукађин"
- ^ Božić 1979, p. 364. "Према причању Стефана Мања, и сам Лека Захарија је, пре но што ће умрети, изразио жељу да се његови поседи предају Млечанима."
- ^ Gjergj Kastrioti Skënderbeu, 1405-1468 Volume 4 of (Vepra të plota) / Fan S(tylian) Noli, Fan Stylian Noli Author Fan Stylian Noli Publisher Naim Frashëri, 1967 p. 90-92