Njohuria

Njohuria ose Dituria është një ndërgjegjësim i fakteve, një njohje me individë dhe situata, ose një aftësi praktike . Njohja e fakteve, e quajtur edhe njohuri propozicionale, shpesh karakterizohet si besim i vërtetë që dallon nga opinioni ose hamendja për shkak të justifikimit . Ndërsa ekziston një marrëveshje e gjerë midis filozofëve se njohuria propozicionale është një formë e besimit të vërtetë, shumë polemika fokusohen në justifikimin. Kjo përfshin pyetje si për të kuptuar justifikimin, nëse është i nevojshëm fare dhe nëse diçka tjetër përveç tij nevojitet. Këto polemika u intensifikuan në gjysmën e dytë të shekullit të 20-të për shkak të një sërë eksperimentesh mendimi të quajtura raste Gettier që provokuan përkufizime alternative.

Hyrje

Njohuria mund të prodhohet në shumë mënyra. Burimi kryesor i njohurive empirike është perceptimi, i cili përfshin përdorimin e shqisave për të mësuar rreth botës së jashtme. Introspeksioni i lejon njerëzit të mësojnë për gjendjet dhe proceset e tyre të brendshme mendore . Burime të tjera të njohurive përfshijnë kujtesën, intuitën racionale, përfundimin dhe dëshminë. Sipas fondacionalizmit, disa nga këto burime janë themelore në atë që mund të justifikojnë besimet, pa u varur nga gjendjet e tjera mendore. Koherentistët e hedhin poshtë këtë pretendim dhe pretendojnë se një shkallë e mjaftueshme koherence midis të gjitha gjendjeve mendore të besimtarit është e nevojshme për njohuri. Sipas infinitizmit, nevojitet një zinxhir i pafund besimesh.

Disiplina kryesore që hulumton njohuritë është epistemologjia, e cila studion atë që njerëzit dinë, si arrijnë ta njohin atë dhe çfarë do të thotë të dish diçka. Ai diskuton vlerën e dijes dhe tezën e skepticizmit filozofik, i cili vë në dyshim mundësinë e dijes. Njohuritë janë të rëndësishme për shumë fusha si shkencat, të cilat synojnë të fitojnë njohuri duke përdorur metodën shkencore të bazuar në eksperimentimin, vëzhgimin dhe matjen e përsëritshme. Fe të ndryshme mendojnë se njerëzit duhet të kërkojnë njohuri dhe se Zoti ose hyjnorja është burimi i dijes. Antropologjia e njohurive studion se si dija fitohet, ruhet, merret dhe komunikohet në kultura të ndryshme. Sociologjia e dijes shqyrton se në çfarë rrethanash sociohistorike lind njohuria dhe çfarë pasojash sociologjike ka. Historia e dijes heton sesi njohuritë në fusha të ndryshme janë zhvilluar dhe evoluar gjatë rrjedhës së historisë.

Përkufizimet

Njohuria është një formë e njohjes, ndërgjegjësimit, mirëkuptimit ose njohjes. Ai shpesh përfshin zotërimin e informacionit të mësuar përmes përvojës dhe mund të kuptohet si një sukses njohës ose një kontakt epistemik me realitetin, si të bësh një zbulim. Shumë përkufizime akademike fokusohen në njohuritë propozicionale në formën e besimit të fakteve të caktuara, si në "Unë e di se Dave është në shtëpi". Llojet e tjera të njohurive përfshijnë njohuritë-si në formën e kompetencës praktike, si në "ajo di të notojë", dhe njohuritë nga njohja si një njohje me objektin e njohur bazuar në përvojën e mëparshme të drejtpërdrejtë, si njohja e dikujt personalisht.

Njohuria shpesh kuptohet si një gjendje e një personi individual, por gjithashtu mund t'i referohet një karakteristike të një grupi njerëzish si njohuri në grup, njohuri sociale ose njohuri kolektive. Disa shkenca sociale e kuptojnë njohurinë si një fenomen të gjerë shoqëror që është i ngjashëm me kulturën. Termi mund të nënkuptojë më tej njohuritë e ruajtura në dokumente si "njohuritë e vendosura në bibliotekë" ose bazën e njohurive të një sistemi ekspertësh . Njohuria është e lidhur ngushtë me inteligjencën, por inteligjenca ka të bëjë më shumë me aftësinë për të përvetësuar, përpunuar dhe zbatuar informacionin, ndërsa njohuria ka të bëjë me informacionin dhe aftësitë që një person tashmë zotëron.

Fjala njohuri i ka rrënjët në fjalën e vjetër angleze cnawan të shekullit të 12-të</link> , e cila vjen nga fjala e vjetër gjermane e lartë gecnawan</link> . Fjala angleze përfshin kuptime të ndryshme që disa gjuhë të tjera i dallojnë duke përdorur disa fjalë. Në greqishten e vjetër, për shembull, përdoreshin katër terma të rëndësishëm për dijen: epistēmē (njohuri teorike e pandryshueshme), technē (njohuri teknike eksperte), mētis (njohuri strategjike) dhe gnōsis (njohuri intelektuale personale). Disiplina kryesore që studion njohuritë quhet epistemologji ose teoria e dijes. Ai shqyrton natyrën e njohurive dhe justifikimit, si lind njohuria dhe çfarë vlere ka ajo. Temat e mëtejshme përfshijnë llojet e ndryshme të njohurive dhe kufijtë e asaj që mund të dihet.

Pavarësisht marrëveshjeve rreth karakteristikave të përgjithshme të dijes, përkufizimi i saktë i saj është i diskutueshëm. Disa përkufizime fokusohen vetëm në tiparet më të spikatura të njohurive për të dhënë një karakterizim praktikisht të dobishëm. Një qasje tjetër, e quajtur analiza e njohurive, përpiqet të japë një përkufizim teorikisht të saktë duke renditur kushtet që janë individualisht të nevojshme dhe së bashku të mjaftueshme, e ngjashme me mënyrën se si kimistët analizojnë një kampion duke kërkuar një listë të të gjithë elementëve kimikë që e përbëjnë atë. Sipas një pikëpamjeje tjetër, dija është një gjendje unike që nuk mund të analizohet në terma të dukurive të tjera. Disa studiues e bazojnë përkufizimin e tyre në intuitat abstrakte, ndërsa të tjerë fokusohen në raste konkrete ose mbështeten në mënyrën se si përdoret termi në gjuhën e zakonshme . Gjithashtu ka mosmarrëveshje nëse dija është një fenomen i rrallë që kërkon standarde të larta apo një fenomen i zakonshëm që gjendet në shumë situata të përditshme.

Shih edhe

• Aftësia
• Shprehia
• Shkathtësia
• Epistemologjia

Literatura

• Ames, Roger T.; Yajun, Chen; Hershock, Peter D. (2021). Confucianism and Deweyan Pragmatism: Resources for a New Geopolitics of Interdependence (në anglisht). University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-8857-2.
• Akerkar, Rajendra; Sajja, Priti (2010). Knowledge-Based Systems. Jones & Bartlett Learning. ISBN 978-0-7637-7647-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Alexander, Robin (2013). Essays on Pedagogy (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-136-02790-1.
• Alter, Torin; Nagasawa, Yujin (2015). Consciousness in the Physical World: Perspectives on Russellian Monism (në anglisht). Oxford University Press. fq. 93–94. ISBN 978-0-19-992736-4.
• Appelrouth, Scott; Edles, Laura Desfor (2008). Classical and Contemporary Sociological Theory: Text and Readings (në anglisht). Pine Forge Press. ISBN 978-0-7619-2793-8.
• Aqil, Moulay Driss; Babekri, El Hassane; Nadmi, Mustapha (2020). "Morocco: Contributions to Mathematics Education From Morocco". përmbledhur nga Vogeli, Bruce R.; Tom, Mohamed E. A. El (red.). Mathematics And Its Teaching In The Muslim World (në anglisht). World Scientific. ISBN 978-981-314-679-2.
• Attie-Picker, Mario (2020). "Does Skepticism Lead to Tranquility? Exploring a Pyrrhonian Theme". përmbledhur nga Lombrozo, Tania; Knobe, Joshua; Nichols, Shaun (red.). Oxford Studies in Experimental Philosophy. Vëll. 3. Oxford University Press. fq. 97–125. doi:10.1093/oso/9780198852407.003.0005. ISBN 978-0-19-885240-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Awad, Elias M.; Ghaziri, Hassan (2003). Knowledge Management (në anglisht). Pearson Education India. ISBN 978-93-325-0619-0.
• Baggini, J.; Southwell, G. (2016). Philosophy: Key Themes (në anglisht). Springer. ISBN 978-1-137-00887-9.
• Baird, Tess; Maskill, Linda (2017). "Memory". përmbledhur nga Maskill, Linda; Tempest, Stephanie (red.). Neuropsychology for Occupational Therapists: Cognition in Occupational Performance (në anglisht). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-71132-3.
• Barnett, Michael (2006). "Vocational Knowledge and Vocational Pedagogy". përmbledhur nga Young, Michael; Gamble, Jeanne (red.). Knowledge, Curriculum and Qualifications for South African Further Education (në anglisht). HSRC Press. ISBN 978-0-7969-2154-3.
• Barth, Fredrik (2002). "An Anthropology of Knowledge". Current Anthropology (në anglisht). 43 (1): 1–18. doi:10.1086/324131. hdl:1956/4191. ISSN 0011-3204.
• Bartlett, Steve; Burton, Diana (2007). Introduction to Education Studies (bot. 2nd). Sage. ISBN 978-1-4129-2193-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Beins, Bernard C. (2017). Research Method: A Tool for Life (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-43623-6.
• Bergström, Lars (1987). "On the Value of Scientific Knowledge". përmbledhur nga Lehrer, Keith (red.). Science and Ethics (në anglisht). Rodopi. ISBN 978-90-6203-670-7.
• Bertelson, Paul; Gelder, BéAtrice De (2004). "The Psychology of Multimodal Perception". Crossmodal Space and Crossmodal Attention. Oxford University Press. doi:10.1093/acprof:oso/9780198524861.003.0007. ISBN 9780191689260. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Black, Charlene Villaseñor; Álvarez, Mari-Tere (2019). Renaissance Futurities: Science, Art, Invention (në anglisht). University of California Press. ISBN 978-0-520-96951-3.
• Blackburn, Simon (2008). "Ding an sich". The Oxford Dictionary of Philosophy. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-954143-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Bloor, David (2004). "Sociology of Scientific Knowledge". Handbook of Epistemology (në anglisht). Springer Netherlands. fq. 919–962. doi:10.1007/978-1-4020-1986-9_25. ISBN 978-1-4020-1986-9.
• Bosančić, Saša (2018). "Self-positioning of Semi-skilled Workers: Analysing Subjectification Processes with SKAD". The Sociology of Knowledge Approach to Discourse: Investigating the Politics of Knowledge and Meaning-making. Routledge. ISBN 978-1-138-04872-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Bowker, John (2003). The Concise Oxford Dictionary of World Religions (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280094-7.
• Boyer, Dominic (2007). "1. Of Dialectical Germans and Dialectical Ethnographers: Notes from an Engagement with Philosophy". përmbledhur nga Harris, Mark (red.). Ways of Knowing: Anthropological Approaches to Crafting Experience and Knowledge (në anglisht). Berghahn Books. ISBN 978-1-84545-364-0.
• Bukoye, Roseline Olufunke (2019). "Utilization of Instruction Materials as Tools for Effective Academic Performance of Students: Implications for Counselling". The 2nd Innovative and Creative Education and Teaching International Conference. ICETIC. fq. 1395. doi:10.3390/proceedings2211395. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Burke, Peter (2015). What Is the History of Knowledge? (në anglisht). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-5095-0306-3.
• Cai, Zixing; Liu, Lijue; Chen, Baifan; Wang, Yong (2021). Artificial Intelligence: From Beginning To Date. World Scientific. ISBN 978-981-12-2371-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Campo, Juan Eduardo (2009). Encyclopedia of Islam (në anglisht). Infobase Publishing. fq. 515. ISBN 978-1-4381-2696-8.
• Carson, Thomas; Cerrito, Joann, red. (2003). New Catholic Encyclopedia Vol. 14: Thi–Zwi (bot. 2nd). Thomson/Gale. fq. 164. ISBN 978-0-7876-4018-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Castilho, Luciana V.; Lopes, Heitor S. (2009). "An Ontology-Based System for Knowledge Management and Learning in Neuropediatric Physiotherapy". përmbledhur nga Szczerbicki, Edward; Nguyen, Ngoc Thanh (red.). Smart Information and Knowledge Management: Advances, Challenges, and Critical Issues (në anglisht). Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-04583-7.
• Celenza, Christopher S. (2021). The Italian Renaissance and the Origin of the Humanities: An Intellectual History, 1400–1800 (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-83340-0.
• Chaudhary, Angraj (2017). "Avijjā". përmbledhur nga Sarao, K.T.S.; Long, Jeffery D. (red.). Buddhism and Jainism. Springer Nature. ISBN 978-94-024-0851-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Chaudhary, Angraj (2017). "Wisdom (Buddhism)". përmbledhur nga Sarao, K.T.S.; Long, Jeffery D. (red.). Buddhism and Jainism. Springer Nature. ISBN 978-94-024-0851-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Christopher, Jabez; Prasath, Rajendra; Vanga, Odelu (2018). "Expert Intelligence: Theory of the Missing Facet". përmbledhur nga Groza, Adrian; Prasath, Rajendra (red.). Mining Intelligence and Knowledge Exploration: 6th International Conference (në anglisht). Springer. ISBN 978-3-030-05918-7.
• Colander, David C. (2016). Social Science: An Introduction to the Study of Society (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-22573-7.
• Conner, Clifford D. (2009). A People's History of Science: Miners, Midwives, and Low Mechanicks (në anglisht). Bold Type Books. ISBN 978-0-7867-3786-4.
• Cosman, Madeleine Pelner; Jones, Linda Gale (2009). Handbook to Life in the Medieval World, 3-Volume Set (në anglisht). Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0907-7.
• Cox, Michael T.; Raja, Anita (2011). Metareasoning: Thinking About Thinking (në anglisht). MIT Press. ISBN 978-0-262-01480-9.
• Danesi, Marcel (2013). Encyclopedia of Media and Communication (në anglisht). University of Toronto Press. ISBN 978-1-4426-9553-5.
• Degenhardt, M. A. B. (2019). Education and the Value of Knowledge (në anglisht). Routledge. fq. 1–6. ISBN 978-1-000-62799-2.
• Delahunty, Andrew; Dignen, Sheila (2012). "Tree of Knowledge". Oxford Dictionary of Reference and Allusion (në anglisht). Oxford University Press. fq. 365. ISBN 978-0-19-956746-1.
• Desouza, K.; Awazu, Y. (2005). Engaged Knowledge Management: Engagement with New Realities (në anglisht). Springer. ISBN 978-0-230-00607-2.
• Dika, Tarek (2023). Descartes's Method: The Formation of the Subject of Science (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-286986-9.
• Dodd, Ashley C.; Zambetti, Benjamin R.; Deneve, Jeremiah (2023). "Scientific Method". Translational Surgery (në anglisht). Elsevier. ISBN 978-0-323-90630-2.
• Doren, Charles Van (1992). A History of Knowledge: Past, Present, and Future (në anglisht). Random House Publishing Group. ISBN 978-0-345-37316-8.
• Fagan, Brian M.; Durrani, Nadia (2016). World Prehistory: A Brief Introduction (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-27910-5.
• Foxall, Gordon (2017). Context and Cognition in Consumer Psychology: How Perception and Emotion Guide Action (në anglisht). Routledge. fq. 75. ISBN 978-1-317-67738-3.
• Friesen, Norm (2017). The Textbook and the Lecture: Education in the Age of New Media (në anglisht). JHU Press. ISBN 978-1-4214-2434-7.
• Gabriel, Cle-Anne (2022). Why Teach with Cases?: Reflections on Philosophy and Practice (në anglisht). Emerald Group Publishing. ISBN 978-1-80382-399-7.
• Gascoigne, Neil; Thornton, Tim (2014). Tacit Knowledge (në anglisht). Routledge. fq. 8, 37, 81, 108. ISBN 978-1-317-54726-6.
• Gauch, Hugh G. (2003). Scientific Method in Practice (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-01708-4.
• Gilliot, Claude (2018). "Libraries". përmbledhur nga Meri, Josef (red.). Routledge Revivals: Medieval Islamic Civilization (2006): An Encyclopedia - Volume II (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-351-66813-2.
• Hamner, M. Gail (2003). American Pragmatism: A Religious Genealogy (në anglisht). Oxford University Press. fq. 87. ISBN 978-0-19-515547-1.
• Hatfield, Gary (1998). "Scientific Method". Routledge Encyclopedia of Philosophy (në anglisht). Routledge. ISBN 978-0-415-07310-3.
• Haymes, Brian; Özdalga, Elisabeth (2016). Concept Of The Knowledge Of God (në anglisht). Springer. fq. 26–28. ISBN 978-1-349-19066-9.
• Heydorn, Wendy; Jesudason, Susan (2013). Decoding Theory of Knowledge for the IB Diploma (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 10. ISBN 978-1-107-62842-7.
• Hirschberger, Johannes (2019). A Short History Western Philosophy (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-000-31145-7.
• Hoad, T. F. (1993). The Concise Oxford Dictionary of English Etymology. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-283098-2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Howell, Kerry E. (2013). An Introduction to the Philosophy of Methodology. Sage. ISBN 978-1-4462-0298-2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Johnson, Mark S.; Stearns, Peter N. (2023). Education in World History (në anglisht). Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-81337-8.
• Jones, Constance; Ryan, James D. (2006). Encyclopedia of Hinduism (në anglisht). Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-7564-5.
• Jorna, René (2017). Sustainable Innovation: The Organisational, Human and Knowledge Dimension (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-351-28034-1.
• Kandel, Abraham (1992). Fuzzy Expert Systems. CRC Press. ISBN 978-0-8493-4297-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Kemmis, Stephen; Edwards-Groves, Christine (2017). Understanding Education: History, Politics and Practice (në anglisht). Springer. ISBN 978-981-10-6433-3.
• Kern, Andrea (2017). Sources of Knowledge: On the Concept of a Rational Capacity for Knowledge (në anglisht). Harvard University Press. fq. 8–10, 133. ISBN 978-0-674-41611-6.
• Kernis, Michael H. (2013). Self-Esteem Issues and Answers: A Sourcebook of Current Perspectives (në anglisht). Psychology Press. fq. 209. ISBN 978-1-134-95270-0.
• Khatoon, Naima (2012). General Psychology (në anglisht). Pearson Education India. ISBN 978-81-317-5999-8.
• Kitchener, Richard F. (1996). "Genetic Epistemology and Cognitive Psychology of Science". përmbledhur nga O'Donohue, William; Kitchener, Richard F. (red.). The Philosophy of Psychology (në anglisht). Sage. ISBN 978-0-85702-612-5.
• Klenke, Karin (2014). "Sculpting the Contours of the Qualitative Landscape of Leadership Research". përmbledhur nga Day, David (red.). The Oxford Handbook of Leadership and Organizations (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-021377-0.
• Kreeft, Peter; Tacelli, Ronald K. (2009). Handbook of Christian Apologetics (në anglisht). InterVarsity Press. ISBN 978-0-8308-7544-3.
• Kuhn, Thomas S. (1992). The Copernican Revolution: Planetary Astronomy in the Development of Western Thought (në anglisht). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-41747-2.
• Kuruk, Paul (2020). Traditional Knowledge, Genetic Resources, Customary Law and Intellectual Property: A Global Primer (në anglisht). Edward Elgar Publishing. fq. 25. ISBN 978-1-78536-848-6.
• Thornton, Tim; Lanzer, Peter (2018). Lanzer, Peter (red.). Textbook of Catheter-Based Cardiovascular Interventions: A Knowledge-Based Approach (në anglisht). Springer Nature. ISBN 978-3-319-55994-0.
• Lee, Jerry Won (2017). The Politics of Translingualism: After Englishes (në anglisht). Routledge. fq. 67. ISBN 978-1-315-31051-0.
• Legge, Dominic (2017). The Trinitarian Christology of St Thomas Aquinas (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-879419-6.
• Lehrer, Keith (2015). "1. The Analysis of Knowledge". Theory of Knowledge (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-135-19609-7.
• Lemos, Noah M. (1994). Intrinsic Value: Concept and Warrant (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-46207-5.
• Lengnick-Hall, Mark L.; Lengnick-Hall, Cynthia A. (2003). Human Resource Management in the Knowledge Economy: New Challenges, New Roles, New Capabilities (në anglisht). Berrett-Koehler Publishers. ISBN 978-1-57675-159-6.
• Leondes, Cornelius T. (2001). Expert Systems: The Technology of Knowledge Management and Decision Making for the 21st Century (në anglisht). Elsevier. ISBN 978-0-08-053145-8.
• Lilley, Simon; Lightfoot, Geoffrey; Amaral, Paulo (2004). Representing Organization: Knowledge, Management, and the Information Age (në anglisht). Oxford University Press. fq. 162–163. ISBN 978-0-19-877541-6.
• Lycan, William G. (2019). "2. Moore Against the New Skeptics". On Evidence in Philosophy (në anglisht). Oxford University Press. fq. 21–36. ISBN 978-0-19-256526-6.
• Mahadevan, Kanchana (2007). "Gadamerian Hermeneutics: Between Strangers and Friends". përmbledhur nga Ghosh, Manjulika; Ghosh, Raghunath (red.). Language and Interpretation: Hermeneutics from East-West Perspective (në anglisht). Northern Book Centre. ISBN 978-81-7211-230-1.
• Markman, Arthur B. (2006). "Knowledge Representation, Psychology of". Encyclopedia of Cognitive Science (në anglisht). Wiley. doi:10.1002/0470018860.s00558. ISBN 978-0-470-01619-0.
• McCain, Kevin; Stapleford, Scott; Steup, Matthias (2021). Epistemic Dilemmas: New Arguments, New Angles (në anglisht). Routledge. fq. 111. ISBN 978-1-000-46851-9.
• McNabb, David E. (2015). Knowledge Management in the Public Sector: A Blueprint for Innovation in Government (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-317-46669-7.
• Mertler, Craig A. (2021). Introduction to Educational Research (në anglisht). SAGE Publications. ISBN 978-1-5443-8834-2.
• Miah, Sajahan (2006). Russell's Theory of Perception (në anglisht). Continuum. fq. 19–20. ISBN 978-1-84714-284-9.
• Misak, Cheryl (2002). Truth, Politics, Morality: Pragmatism and Deliberation (në anglisht). Routledge. fq. 53. ISBN 978-1-134-82618-6.
• Mishra, T. K. (2021). The Power of Ethics: Some Lessons from the Bhagavad-Gita (në anglisht). K.K. Publications. fq. 52. ISBN 978-81-7844-127-6.
• Morrison, Robert (2005). The Cambridge Handbook of Thinking and Reasoning (në anglisht). Cambridge University Press. fq. 371. ISBN 978-0-521-82417-0.
• Moser, Paul K. (2005). "13. Scientific Knowledge". The Oxford Handbook of Epistemology (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-020818-9.
• Mulsow, Martin (2018). "6. History of Knowledge". përmbledhur nga Tamm, Marek; Burke, Peter (red.). Debating New Approaches to History (në anglisht). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4742-8193-5.
• Murphy, Patricia (2003). "1. Defining Pedagogy". përmbledhur nga Gipps, Caroline V. (red.). Equity in the Classroom: Towards Effective Pedagogy for Girls and Boys (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-135-71682-0.
• Myers, Michael D. (2009). Qualitative Research in Business & Management (në anglisht). Sage Publications. ISBN 978-1-4129-2165-7.
• Paden, William E. (2005). "Comparative Religion". Encyclopedia of Religion (bot. 2nd). Macmillan Reference USA. ISBN 978-0028657332. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Payne, William Harold (2003). "Contributions to the Science of Education and The Education of Teachers". përmbledhur nga Salvatori, Mariolina Rizzi (red.). Pedagogy: Disturbing History, 1820-1930 (në anglisht). University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-7246-4.
• Peels, Rik (2023). Ignorance: A Philosophical Study (në anglisht). Oxford University Press. fq. 28. ISBN 978-0-19-765451-4.
• Penelhum, Terence (1971). "1. Faith, Scepticism and Philosophy". Problems of Religious Knowledge (në anglisht). Macmillan. ISBN 978-0-333-10633-4.
• Pinch, T. (2013). Confronting Nature: T́he Sociology of Solar-Neutrino Detection (në anglisht). Springer Science & Business Media. ISBN 978-94-015-7729-8.
• Plantinga, Alvin (2018). "Scientism: Who Needs It?". përmbledhur nga Ridder, Jeroen de; Peels, Rik; Woudenberg, Rene van (red.). Scientism: Prospects and Problems (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-046276-5.
• Plato (2002). Five Dialogues. Hackett Pub. Co. fq. 89–90, 97b–98a. ISBN 978-0-87220-633-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Powell, Timothy (2020). The Value of Knowledge: The Economics of Enterprise Knowledge and Intelligence (në anglisht). Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-059304-4.
• Power, Richenda (2014). A Question of Knowledge (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-317-88375-3.
• Rambachan, Anantanand (2006). The Advaita Worldview: God, World, and Humanity (në anglisht). SUNY Press. ISBN 978-0-7914-6851-7.
• Reginster, Bernard (2017). "Self-knowledge as Freedom in Schopenhauer and Freud". përmbledhur nga Renz, Ursula (red.). Self-knowledge: A History (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-022642-8.
• Reif, Frederick (2008). Applying Cognitive Science to Education: Thinking and Learning in Scientific and Other Complex Domains (në anglisht). MIT Press. ISBN 978-0-262-18263-8.
• Repko, Allen F. (2008). Interdisciplinary Research: Process and Theory (në anglisht). Sage. ISBN 978-1-4129-5915-5.
• Rescher, Nicholas (2005). Epistemic Logic: A Survey of the Logic of Knowledge (në anglisht). University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-7092-7.
• Rescher, Nicholas (2009). Unknowability: An Inquiry into the Limits of Knowledge. Lexington books. ISBN 978-0-7391-3615-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Rescher, Nicholas (2005a). "Knowledge, the Limits of". përmbledhur nga Honderich, Ted (red.). The Oxford Companion to Philosophy. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-926479-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Rescher, Nicholas (2009). Ignorance: On the Wider Implications of Deficient Knowledge. University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-6014-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Rothberg, Helen N.; Erickson, G. Scott (2005). From Knowledge to Intelligence: Creating Competitive Advantage in the Next Economy (në anglisht). Routledge. ISBN 978-0-7506-7762-2.
• Scheler, Max; Stikkers, Kenneth W. (2012). Problems of a Sociology of Knowledge (Routledge Revivals) (në anglisht). Routledge. fq. 23. ISBN 978-0-415-62334-6.
• Schneider, W. Joel; McGrew, Kevin S. (2022). "The Cattell-Horn-Carroll Theory of Cognitive Abilities". përmbledhur nga Flanagan, Dawn P.; McDonough, Erin M. (red.). Contemporary Intellectual Assessment: Theories, Tests, and Issues (në anglisht). Guilford Publications. ISBN 978-1-4625-5203-0.
• Sweller, John (2010). "Cognitive Load Theory: Recent Theoretical Advances". përmbledhur nga Plass, Jan L.; Moreno, Roxana; Brünken, Roland (red.). Cognitive Load Theory (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-86023-9.
• Shapiro, Stuart C. (2006). "Knowledge Representation". Encyclopedia of Cognitive Science (në anglisht). Wiley. doi:10.1002/0470018860.s00058. ISBN 978-0-470-01619-0.
• Sonneveld, Helmi B.; Loening, Kurt L. (1993). Terminology: Applications in interdisciplinary communication (në anglisht). John Benjamins Publishing. ISBN 978-90-272-7400-7.
• Spaulding, Shannon (2016). "Imagination Through Knowledge". përmbledhur nga Kind, Amy; Kung, Peter (red.). Knowledge Through Imagination (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-102619-5.
• Stoltz, Jonathan (2021). Illuminating the Mind: An Introduction to Buddhist Epistemology (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-090756-3.
• Swartley, Keith E. (2005). Encountering the World of Islam (në anglisht). InterVarsity Press. fq. 63. ISBN 978-0-8308-5644-2.
• Sweller, John; Ayres, Paul; Kalyuga, Slava (2011). Cognitive Load Theory (në anglisht). Springer Science & Business Media. ISBN 978-1-4419-8126-4.
• Travers, Max (2001). Qualitative Research through Case Studies (në anglisht). Sage. ISBN 978-1-4462-7627-3.
• Trefil, James (2012). "Islamic Science". Science in World History (në anglisht). Routledge. ISBN 978-1-136-49929-6.
• Tufari, P. (2003). "Knowledge, Sociology of". New Catholic Encyclopedia (në anglisht). Thomson/Gale. ISBN 978-0-7876-4008-8.
• Van Nieuwenhove, Rik (2020). "Trinitarian Indwelling". përmbledhur nga Howells, Edward; McIntosh, Mark A. (red.). The Oxford Handbook of Mystical Theology (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-103406-0.
• Vempala, Naresh N. (2014). "Creativity, Theories of Musical". përmbledhur nga Thompson, William Forde (red.). Music in the Social and Behavioral Sciences: An Encyclopedia (në anglisht). SAGE Publications. ISBN 978-1-4522-8302-9.
• Walton, Linda (2015). "Educational Institutions". përmbledhur nga Kedar, Benjamin Z.; Wiesner-Hanks, Merry E. (red.). The Cambridge World History: Volume 5, Expanding Webs of Exchange and Conflict, 500CE–1500CE (në anglisht). Cambridge University Press. ISBN 978-1-316-29775-9.
• Watkins, Chris; Mortimore, Peter (1999). "Pedagogy: What do we Know?". Understanding Pedagogy and its Impact on Learning. Sage. doi:10.4135/9781446219454. ISBN 978-1-85396-453-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Wilson, Timothy D. (2002). Strangers to Ourselves: Discovering the Adaptive Unconscious. Harvard University Press. ISBN 0-674-00936-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Wise, C. (2011). Chomsky and Deconstruction: The Politics of Unconscious Knowledge (në anglisht). Springer. ISBN 978-0-230-11705-1.
• Witzel, Morgen (2004). Management: The Basics. Routledge. ISBN 978-1-134-36172-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Woolfolk, Anita; Margetts, Kay (2012). Educational Psychology Australian Edition (në anglisht). Pearson Higher Education AU. fq. 251. ISBN 978-1-4425-5145-9.
• Yanofsky, Noson S. (2013). The Outer Limits of Reason: What Science, Mathematics, and Logic Cannot Tell Us. The MIT Press. ISBN 978-0-262-01935-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)