Saint-Gaudens, Haute-Garonne

Saint-Gaudens ( shqiptimi frëngjisht: [sɛ̃ɡodɛ̃s] ; Ocitanisht: Sent-Gaudenç  ; Shqip: Shën Gaudensi ) është një komunë dhe një nënprefekturë e departamentit Haute-Garonne në Francën jugperëndimore.

Shën Gaudens Sent Gaudenç (Ocitanisht) Saint-Gaudens (Frëngjisht)
Collégiale
Stema
Vendi	Franca
Sipërfaqja 1	33.180 km2 (12.811 sq mi)
Popullsia  (Janar 2020)	11.664
• Dendësia	350/km2 (910/sq mi)
Zona kohore	UTC+01:00 (CET)
• Verës (DST)	UTC+02:00 (CEST)
1 French Land Register data, which excludes lakes, ponds, glaciers > 1 km2 (0.386 sq mi or 247 acres) and river estuaries.

Shën Gaudensi shtrihet në një lartësi prej 405 m në një parvaz me pamje nga lugina e Garonës. Komuna është me fytyrë nga Pirenejtë dhe është një udhëkryq natyror për rrugët midis Atlantikut dhe Mesdheut dhe midis Tuluzës dhe Luginës së Aranit në Katalonjë . Stacioni Saint-Gaudens ka lidhje hekurudhore me Tuluzën, Bajonën, Paun dhe Tarbesin.

Historia

Shën Gaudensi ka qenë i banuar që nga kohërat e lashta (gjurmë të epokës së hekurit dhe të pushtimit romak) dhe fillimisht quhej Mas-Saint-Pierre, përpara se të merrte emrin e bariut të ri, Gaudens, i martirizuar nga visigotët në fund të shek. i 5-të sepse refuzoi të hiqte dorë nga besimi i tij.

Qyteti më vonë u zhvillua rreth kishës romaneske të shekullit të 11-të. Atij iu dha statuti i qytetit në 1202 dhe u bë kryeqyteti i zonës së Nébouzan, i mbrojtur nga mure të forta. Si një treg i rëndësishëm rajonal, Shën Gaudensi u bë kryeqyteti ekonomik i Comminges .

Qyteti u dëmtua nga forcat protestante nën liderin Montgomery në 1569 dhe u bë selia e Asamblesë Nébouzan pasi ra nën kontrollin e kurorës franceze në 1607. Emri u ndryshua shkurtimisht në "Mont-Unité" gjatë Revolucionit dhe zona më vonë u bë pjesë e departamentit Garonë e Epërme.

Popullsia

Popullsia në vite Viti Pop. ±% 1793 4.000 —     1800 4.155 +3.9% 1806 5.054 +21.6% 1821 5.428 +7.4% 1831 6.179 +13.8% 1836 6.020 −2.6% 1841 5.459 −9.3% 1846 5.056 −7.4% 1851 4.692 −7.2% 1856 4.905 +4.5% 1861 4.975 +1.4% 1866 5.166 +3.8% 1872 5.669 +9.7% 1876 5.955 +5.0% 1881 6.312 +6.0% 1886 6.602 +4.6% 1891 7.007 +6.1% 1896 6.651 −5.1% 1901 7.277 +9.4% 1906 7.120 −2.2% 1911 7.127 +0.1% 1921 6.429 −9.8% 1926 6.516 +1.4% 1931 6.392 −1.9% 1936 6.385 −0.1% 1946 7.944 +24.4% 1954 8.023 +1.0% 1962 10.581 +31.9% 1968 11.682 +10.4% 1975 12.148 +4.0% 1982 11.644 −4.1% 1990 11.266 −3.2% 1999 10.845 −3.7% 2007 11.152 +2.8% 2012 11.199 +0.4% 2017 11.517 +2.8%

Pamjet

Kisha e Saint-Pierre-et-Saint-Gaudens.

Kisha kolegjiale e Shën Pjetrit dhe Shën Gaudensit, me manastirin dhe shtëpinë e saj ishte një nga ndërtesat më të rëndësishme fetare në Comminges. Ajo ishte shtëpia e një kolegji të kanuneve të zakonshëm, një komunitet i themeluar nga peshkopi Bertrand. Kisha romaneske e shekullit të 11-të, e ndërtuar në planin tipik pirenejas si një bazilikë me një navë dhe dy rreshta, qëndron në vendin e një ndërtimi të mëparshëm. Ajo u zgjerua në shekujt XII dhe XIII me ndërtimin e manastirit dhe shtëpisë së kapitullit. Dera anësore veriore u shtua në shekullin e XVI-të.

Disa ndërtesa të larta janë kujtime të periudhës mesjetare të qytetit, me fasada të thjeshta, të cilave iu shtuan ballkone në fund të shekullit të XIX-të. Ndërtesa të tjera, duke përfshirë disa shtëpi të qytetit, datojnë në shekullin e XVIII-të dhe janë zbukuruar me gdhendje guri. Në Bulevardin Bepmale, fasadat me pamje nga Dielli, me pamje nga Pirenejtë, kanë ballkone dhe galeri deri në katet e tyre të fundit.

Marrëdhëniet ndërkombëtare

Shën Gaudensi është binjakëzuar me:

• Avranches, France
• Barbastro, Spain
• Vielha e Mijaran, Spain