Kolorado
Kolorado (anglisht: Colorado; /ˌkɒləˈrædoʊ,_ʔˈrɑːdoʊ/) është një shtet federal në pjesën perëndimore të SHBA-ve. Ai përfshin pjesën më të madhe të Maleve Shkëmbore Jugore, si dhe pjesën verilindore të Pllajës së Kolorados dhe skajin perëndimor të Rrafshnaltave të Mëdha. Kolorado është shteti i tetë më i gjerë dhe 21-të më i populluar në SHBA. Regjistrimi i vitit 2020 i Shteteve të Bashkuara numëroi popullsinë e Kolorados në 5,773,714, një rritje prej 14,80% që nga regjistrimi i 2010-ës në Shtetet e Bashkuara.
Kolorado
Colorado | |
|---|---|
| Shteti i Kolorados | |
| Nofka(t): The Centennial State (Shteti Njëqindvjeçar) | |
| Parimet: | |
| Himni: "Where the Columbines Grow" and "Rocky Mountain High"[1] | |
 Harta e Shteteve të Bashkuara me Kolorado të theksuar | |
| Vendi | Shtetet e Bashkuara |
| U pranua në Bashkim | 1 gusht 1876[2] (38-të) |
| Kryeqyteti (dhe qyteti mě i madh) | Denver |
| Metroja më e madhe dhe zonat urbane | Denver |
| Qeveria | |
| • Guvernatori | Jared Polis (D) |
| • Guvernatori toger | Dianne Primavera (D) |
| Legjislatura | Asambleja e Përgjithshme |
| • Dhoma e sipërme | Senati |
| • Dhoma e ulët | Dhoma e Përfaqësuesve |
| Gjyqësori | Gjykata e Lartë e Kolorados |
| Senatorët amerikan | Michael Bennet (D) John Hickenlooper (D) |
| Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA | 4 Demokratë 3 Republikanë (lista) |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 104.094 sq mi (269.837 km2) |
| • Sipërfaqe tokësore | 103.718 sq mi (268.875 km2) |
| • Sipërfaqe ujore | 376 sq mi (962 km2) 0.36% |
| Sipërfaqja vendi | 8th |
| Dimensionet | |
| • Gjatësia | 380 mi (610 km) |
| • Gjerësia | 280 mi (450 km) |
| Lartësia mbidetare | 6.800 ft (2.070 m) |
| Lartësia më e lartë | 14.440 ft (4.401,2 m) |
| Lartësia më e ulët | 3.317 ft (1.011 m) |
| Popullsia (2020) | |
| • Gjithsej | 5.773.714 |
| • Vendi | 21-të |
| • Dendësia | 0.055/sq mi (0.021/km2) |
| • Dendësia vendi | 39-të |
| • Të ardhurat mesatare shtëpiake | $75,200[4] |
| • Të ardhurat vendi | 9-të |
| Emri i banorëve | Coloradan |
| Gjuha | |
| • Gjuha zyrtare | Anglisht |
| Zona kohore | UTC−07:00 (MST) |
| • Verës (DST) | UTC−06:00 (MDT) |
| Shkurtesa USPS | CO |
| Kodi ISO 3166 | US-CO |
| Gjerësia gjeografike | 37°N to 41°N |
| Gjatësia gjeografike | 102°02′48″W to 109°02′48″W |
| Faqja zyrtare | www |
Rajoni ka qenë i banuar nga amerikanët vendas për më shumë se 13,000 vjet, me vendndodhjen Lindenmeier që përmban artefakte që datojnë nga afërsisht 9200-1000 pes; skaji lindor i Maleve Shkëmbore ishte një rrugë kryesore migrimi për popujt e hershëm që u përhapën në të gjithë Amerikën. "Kolorado" është mbiemër spanjoll që do të thotë "i kuq", ngjyra e gurit të kuq ranor.[5] Territori i Kolorados u organizua më 28 shkurt 1861 dhe më 1 gusht 1876, presidenti i SHBA-së Ulysses S. Grant nënshkroi Proklamatën 230 që pranonte Koloradon në Bashkim si shtetin e 38-të.[2] Kolorado është mbiquajtur "Shteti Njëqindvjeçar" sepse u bë një shtet një shekull pas nënshkrimit të Deklaratës së Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara.
Kolorado kufizohet nga Wyoming në veri, Nebraska në verilindje, Kansas në lindje, Oklahoma në juglindje, Nju Meksiko në jug dhe Utah në perëndim, si dhe prek Arizonën në jugperëndim në Four Corners. Kolorado shquhet për peizazhin e saj të gjallë të maleve, pyjeve, fushave të larta, mesave, kanioneve, pllajave, lumenjve dhe tokave të shkretëtirës. Kolorado është një nga shtetet malore, dhe është një pjesë e Shteteve të Bashkuara perëndimore dhe jugperëndimore.
Denveri është kryeqyteti dhe qyteti më i populluar në Kolorado. Pjesët kryesore të ekonomisë përfshijnë qeverinë dhe mbrojtjen, minierat, bujqësinë, turizmin dhe gjithnjë e më shumë lloje të tjera të prodhimit. Me rritjen e temperaturave dhe uljen e disponueshmërisë së ujit, bujqësia, pylltaria dhe ekonomitë e turizmit të Kolorados pritet të preken shumë nga ndryshimet klimatike.
Gjeografia
RedaktoDemografia
RedaktoEkonomia
RedaktoKultura
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Lawmakers name 'Rocky Mountain High' second state song | 9news.com". Archive.9news.com (në anglisht). 13 mars 2006. Arkivuar nga origjinali më 30 nëntor 2015. Marrë më 1 prill 2016.
- ^ a b President of the United States of America. "Proclamation of the Admission of Colorado to the Union" (php) (në anglisht). The American Presidency Project. Marrë më 15 nëntor 2018.
- ^ a b "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 21 tetor 2011.
- ^ "US Census Bureau QuickFacts" (në anglisht). Marrë më 30 prill 2022.
- ^ "State Name and Nickname". Colorado Encyclopedia (në anglisht). 31 gusht 2017. Marrë më 21 prill 2021.
|
Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë. |