Leviatani
Leviatani (Hebraisht: Līvyāṯān) është një gjarpër deti i shënuar në teologji dhe mitologji. Është referuar në disa libra të Biblës Hebraike, duke përfshirë Psalmet, Librin e Jobit, Librin e Isaisë, Librin e Amosit dhe, sipas disa përkthimeve, në Librin e Jonait; përmendet edhe në Librin e Enokut. Leviatani është shpesh një mishërim i kaosit dhe kërcënues për të ngrënë të mallkuarit pas jetës së tyre. Në fund, ajo asgjësohet. Teologët e krishterë e identifikuan Leviatanin me demonin e zilisë së mëkatit vdekjeprurës. Sipas diagrameve Ophite, Leviatani përfshin hapësirën e botës materiale.
Leviatani i Librit të Jobit është një pasqyrim i Lotanit të vjetër kananit, një përbindësh parësor i mundur nga perëndia Baal Hadad.[1][2] Paralele me rolin e Tiamatit Mesopotamian të mposhtur nga Marduk janë tërhequr prej kohësh në mitologjinë krahasuese, siç kanë qenë krahasime më të gjera me narrativat e dragoit dhe gjarpërinjve botërorë, si Indra duke vrarë Vrtra ose Thor duke vrarë Jörmungandr.[3] Leviatani gjithashtu figuron në Biblën Hebraike si një metaforë për një armik të fuqishëm, veçanërisht Babiloninë (Isaia 27:1). Disa studiues të shekullit të 19-të e interpretuan në mënyrë pragmatike se u referohej krijesave të mëdha ujore, si krokodili.[4] Fjala më vonë u përdor si një term për balenën e madhe dhe për përbindëshat e detit në përgjithësi.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Charles F. Pfeiffer „Lotan and Leviathan”, https://biblicalstudies.org.uk/pdf/eq/1960-4_208.pdf
- ^ Mark R. Sneed „The Israelite Reconfiguranion of the Canaanite Combat Myth: Leviathan” in: „Taming the beast : a reception history of Behemoth and Leviathan”, De Gruyter, Berlin, 2022.
- ^ Cirlot, Juan Eduardo (1971). A Dictionary of Symbols (bot. 2nd). Dorset Press. fq. 186.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gesenius, Wilhelm (1879). Hebrew and Chaldee lexicon to the Old Testament. Përkthyer nga Tregelles, Samuel Prideaux.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)