Wikipedia

Ndikimi i pandemisë COVID-19 në mjedis

Përçarja botërore e shkaktuar nga pandemia COVID-19 ka rezultuar në efekte të shumta në mjedis dhe klimë. Reduktimi global i veprimtarisë moderne njerëzore siç është rënia e konsiderueshme e udhëtimeve të planifikuara [1] u krijua nga antropauza dhe ka shkaktuar një rënie të madhe të ndotjes së ajrit dhe ndotjes së ujit në shumë rajone. Në Kinë, bllokimet dhe masat e tjera rezultuan me 25 përqind ulje të emetimeve të karbonit [2] dhe 50 përqind ulje të emetimeve të oksideve të azotit, [3]për të cilat një shkencëtar i sistemeve të Tokës vlerësoi se mund të kenë shpëtuar të paktën 77,000 jetë gjatë dy muajve. [4] [5] Efektet e tjera pozitive në mjedis përfshijnë investimet e kontrolluara nga sistemi i qeverisjes drejt një tranzicioni të energjisë të qëndrueshme dhe qëllime të tjera që lidhen me mbrojtjen e mjedisit siç janë propozimi i buxhetit i Bashkimit Evropian prej 1 trilionë eurosh dhe plani i rimëkëmbjes prej 750 miliardë € " Brezi i ardhshëm i BE "i cili kërkon të rezervojë 25% të shpenzimeve të BE për shpenzime miqësore me klimën.

Imazhet nga Observatori i Tokës i NASA tregojnë një rënie të madhe të ndotjes në Wuhan, kur krahasuan nivelet e NO <sub id="mwEQ">2</sub> në fillim të 2019 (fotot lart) dhe fillim të vitit 2020 (fotot poshtë).

Sidoqoftë, shpërthimi gjithashtu ka siguruar mbulesë për aktivitete të paligjshme të tilla si shpyllëzimi i pyjeve të Amazonës [6] [7] dhe gjuetia pa leje në Afrikë, [8] [9] i pengoi përpjekjet e diplomacisë mjedisore, [10] dhe krijoi pasoja ekonomike që disa parashikojnë do të ngadalësojë investimet në teknologjitë e energjisë së gjelbër . [11]

Historia Redakto

Deri në vitin 2020, rritja e sasisë së gazrave serë të prodhuara që nga fillimi i epokës së industrializimit bëri që temperaturat mesatare globale në Tokë të rriteshin, duke shkaktuar efekte përfshirë shkrirjen e akullnajave dhe ngritjen e niveleve të detit. Në forma të ndryshme, aktiviteti njerëzor shkaktoi degradimin e mjedisit, një ndikim antropogjenik.  [ nevojitet citim ] Para pandemisë COVID-19, masat që pritej t'u rekomandoheshin autoriteteve shëndetësore në rastin e një pandemie përfshinin karantinat dhe distancimin shoqëror.

Në mënyrë të pavarur, gjithashtu përpara pandemisë COVID-19, studiuesit argumentuan se aktiviteti i reduktuar ekonomik do të ndihmonte në uljen e ngrohjes globale, si dhe ndotjen e ajrit dhe detit, duke lejuar që mjedisi të lulëzojë ngadalë. Ky efekt është vërejtur pas pandemive të kaluara në Euroazinë e shekullit të 14-të dhe Amerikën e Veriut dhe Jugut të shekullit të 16-të-17-të.

Studiuesit dhe zyrtarët gjithashtu kanë bërë thirrje që mbrojtjet të biodiversitetit të bëhen pjesë e strategjive të rimëkëmbjes COVID-19.

Cilësia e ajrit Redakto

 
Të dhënat e TROPOMI tregojnë nivelet e NO2 në Kinë në fillim të vitit 2020. Imazh nga Observatori i Tokës .

Për shkak të ndikimit të pandemisë në udhëtime dhe industri, shumë rajone dhe planeti në tërësi përjetuan një rënie të ndotjes së ajrit. [3] Reduktimi i ndotjes së ajrit mund të zvogëlojë ndryshimet klimatike dhe rreziqet e COVID-19, por nuk është ende e qartë se cilat lloje të ndotjes së ajrit (nëse ka) janë rreziqe të zakonshme si për ndryshimin e klimës ashtu edhe për COVID-19. Qendra për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër njoftoi se metodat për të përmbajtur përhapjen e SARS-CoV-2, të tilla si karantinat dhe ndalimet e udhëtimit, rezultuan në 25 ulje për qind të emetimit të karbonit në Kinë. [2] [5] Në muajin e parë të bllokimeve, Kina prodhoi afërsisht 200 milion tonë më pak metrikë dioksid karboni se e njëjta periudhë në 2019, për shkak të zvogëlimit të trafikut ajror, rafinimit të naftës dhe konsumit të qymyrit. Një shkencëtar i sistemeve të Tokës vlerësoi se kjo ulje mund të ketë shpëtuar të paktën 77,000 jetë. Sidoqoftë, Sarah Ladislaw nga Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare argumentoi se zvogëlimet e emisioneve për shkak të rënies ekonomike nuk duhet të shihen si të dobishme, duke deklaruar se përpjekjet e Kinës për t'u kthyer në ritmet e mëparshme të rritjes midis luftërave tregtare dhe ndërprerjeve të zinxhirit të furnizimit në tregun e energjisë do të përkeqësojë ndikimin e tij në mjedis. Midis 1 Janar dhe 11 Mars 2020, Agjencia Evropiane e Hapësirës vërejti një rënie të dukshme të emetimeve të oksidit të azotit nga makinat, termocentralet dhe fabrikat në rajonin e Luginës Po në Italinë veriore, që përkon me bllokimet në rajon. [12] Nga zonat në Indinë Veriore si Jalandhar, Himalajet u bënë të dukshme përsëri për herë të parë në dekada, pasi cilësia e ajrit u përmirësua për shkak të rënies së ndotjes.

 
Reduktimi i trafikut të automjeteve ka çuar në një rënie të niveleve të ndotjes së ajrit. Inset është autostrada bosh A1 në Slloveni më 22 Mars 2020

NASA dhe ESA kanë monitoruar se si gazrat e dioksidit të azotit ranë ndjeshëm gjatë fazës fillestare kineze të pandemisë COVID-19. Ngadalësimi ekonomik nga virusi uli ndjeshëm nivelet e ndotjes, veçanërisht në qytete si Wuhan, Kinë me 25-40%. [3] [13] NASA përdor një instrument monitorimi të ozonit (OMI) për të analizuar dhe vëzhguar shtresën e ozonit dhe ndotësve si NO 2, aerosolet dhe të tjerët. Ky instrument ndihmoi NASA të përpunonte dhe interpretonte të dhënat që vinin për shkak të bllokimeve në të gjithë botën. Sipas shkencëtarëve të NASA-s, rënia e ndotjes me NO 2 filloi në Wuhan, Kinë dhe ngadalë u përhap në pjesën tjetër të botës. Rënia ishte gjithashtu shumë drastike sepse virusi përkonte me të njëjtën kohë të vitit me festimet e vitit hënor në Kinë. Gjatë këtij festivali, fabrikat dhe bizneset u mbyllën javën e fundit të janarit për të festuar festivalin e vitit hënor. Rënia e NO 2 në Kinë nuk arriti një cilësi të ajrit të standardit të konsideruar të pranueshëm nga autoritetet shëndetësore. Ndotës të tjerë në ajër siç janë emetimet e aerosolit mbetën.

 
Ndryshimet e emetimit të NOx në Kinën Lindore [3]

Një hulumtim i përbashkët i udhëhequr nga shkencëtarë nga Kina dhe SHBA vlerësoi se emetimet e oksideve të azotit (NOx = NO + NO 2 ) u ulën me 50% në Kinën Lindore nga 23 Janari (bllokimi i Wuhan) deri në 9 Shkurt 2020 në krahasim me periudhën nga 1 në 22 Janar 2020. [3] Emetimet më pas u rritën me 26% nga 10 Shkurti (dita e kthimit në punë) deri në 12 Mars 2020, duke treguar aktivitete të mundshme socio-ekonomike pasi që shumica e provincave lejuan hapjen e bizneseve. Ende është për t'u hetuar se cilat masa të kontrollit COVID-19 janë kontrolli më efikas i përhapjes së virusit dhe ndikimi më i vogël socio-ekonomik.

Cilësia e ujit Redakto

Peru Redakto

Xhungla Peruviane përjetoi 14 derdhje nafte nga fillimi i pandemisë deri në fillim të tetorit 2020. Nga këto, tetë derdhje ishin në një sektor të vetëm të operuar nga Frontera Energy del Perú SA, i cili pushoi së funksionuari gjatë pandemisë dhe nuk po mirëmban puset dhe tubacionet e saj. Nafta depërton në tokë dhe ndot ujin e pijshëm të njerëzve autoktonë në territorin e Quichua.

Itali Redakto

Në Venecia, pak pasi filloi karantina në mars dhe prill 2020, uji në kanale u pastrua dhe kishte një rrjedhje më të madhe të ujit. Rritja e qartësisë së ujit ishte për shkak të vendosjes së sedimenteve të cilat pengohen nga trafiku i anijeve si dhe ka shkaktuar uljen e ndotjes së ajrit përgjatë kanaleve të ujit. [14]

Jeta e egër Redakto

Çmimet e peshkut dhe kërkesa për peshk janë ulur për shkak të pandemisë, [15] dhe flotat e peshkimit në të gjithë botën qëndrojnë kryesisht të papunë. Shkencëtari gjerman Rainer Froese ka thënë se biomasa e peshkut do të rritet për shkak të rënies së madhe të peshkimit dhe parashikoi që në ujërat evropiane, disa peshq si harenga mund të dyfishojnë biomasën e tyre. Që nga Prilli i vitit 2020, shenjat e rigjenerimit ujor mbeten kryesisht anekdotale.

Përderisa njerëzit qëndronin në shtëpi për shkak të izolimit dhe bllokimit të udhëtimit, disa kafshë janë parë në qytete. Breshkat e detit u panë duke bërë vezë në plazhet të cilave dikur iu shmangnin (të tilla si bregu i Gjirit të Bengalit ), për shkak të niveleve të ulura të ndërhyrjeve njerëzore dhe ndotjes së dritës. Në Shtetet e Bashkuara, përplasjet fatale të automjeteve me kafshë të tilla si dreri, dreri, laku, ariu, luanët e malit ranë nga 58% gjatë Marsit dhe Prillit.

Konservatorët presin që shtetet afrikane të përjetojnë një rritje masive të gjuetisë pa leje të mishit. Matt Brown i Konzervaori i Natyrës tha që "Kur njerëzit nuk kanë ndonjë alternativë tjetër për të ardhurat, parashikimi ynë - dhe ne po e shohim këtë në Afrikën e Jugut - është që gjuetia pa leje do të rritet për produkte me vlerë të lartë si brirët e rinoçerontit dhe fildishi. "Nga ana tjetër, Gaboni vendosi të ndalojë konsumimin njerëzor të lakuriqëve të natës dhe pangolinave, për të ndaluar përhapjen e sëmundjeve zoonotike, pasi SARS-CoV-2 mendohet është transmetuar tek njerëzit përmes këtyre kafshëve. Në qershor të vitit 2020, Myanmar lejoi shumimin e kafshëve të rrezikuara si tigrat, pangolinat dhe elefantët. Ekspertët kanë frikë se përpjekjet e shtetit të Azisë Juglindore për të çrregulluar gjuetinë dhe shumimin e botës së egër mund të krijojnë "një Covid të Ri-19".

Shpyllëzimi dhe ripyllëzimi Redakto

Përçarja nga pandemia siguroi mbulesë për operacionet e paligjshme të shpyllëzimit . Kjo u vu re në Brazil, ku imazhet satelitore treguan shpyllëzimin e pyjeve të Amazonës duke u rritur me mbi 50 përqind në krahasim me nivelet fillestare. [6] [7] Papunësia e shkaktuar nga pandemia COVID-19 lehtësoi rekrutimin e punëtorëve për fushatën e Tsunamit të Pakistanit për 10 miliardë pemë për të mbjellë 10 miliardë pemë - humbja vjetore e vlerësuar globale e pemëve - për 5 vjet.

Emetimet e Karbonit

 
Ndryshimet në emetimet globale ditore të fosileve të CO₂, ,% gjatë pandemisë COVID-19.

Një studim i botuar në maj të vitit 2020 zbuloi se emetimet ditore globale të karbonit gjatë masave të bllokimit në fillim të Prillit ranë me 17% dhe mund të çojnë në një rënie vjetore të emetimeve të karbonit deri në 7%, e cila do të ishte rënia më e madhe që nga Lufta e Dytë Botërore thonë studiuesit. Meritat e këtyre uljeve ata ia vënë uljes së përdorimit të transportit dhe aktiviteteve industriale. Sidoqoftë, është vërejtur se rikthimi i shpejtë mund të zvogëlojë uljet për shkak të aktiviteteve më të kufizuara industriale. [16] Sidoqoftë, ndërrimet shoqërore të shkaktuara nga bllokimet e COVID-19 - si telekomunikimi i përhapur, miratimi i politikave të largëta të punës, [17] [18] dhe përdorimi i teknologjisë së konferencave virtuale - mund të kenë një ndikim më të qëndrueshëm përtej zvogëlimit afatshkurtër të përdorimit të transportit. Përkundër kësaj, përqendrimi i dioksidit të karbonit në atmosferë ishte më i larti i regjistruar ndonjëherë në historinë njerëzore në maj të vitit 2020. [19] Eksperti i energjisë dhe klimës, Konstandin Samaras shprehet se "një pandemi është mënyra më e keqe e mundshme për të zvogëluar emetimet" dhe se "ndryshimi teknologjik, i sjelljes dhe strukturës është mënyra më e mirë dhe e vetme për të ulur emetimet". Zhu Liu nga Universiteti Tsinghua sqaron se "vetëm kur do të ulnim emetimet tona edhe më shumë se kjo dhe për kohë më të gjatë, do të ishim në gjendje të shohim rënien e përqendrimeve në atmosferë". Kërkesa e botës për karburante është ulur me gati 10% mes masave COVID-19 dhe tshumë ekonomistë të energjisë besojnë se mund të mos rikuperohet nga kriza. [20]

Në një studim të publikuar në gusht të vitit 2020, shkencëtarët llogaritën se emetimet globale të NOx u ulën nga 30% në prill, por u kompensuan me 20% ulje të emetimeve globale SO2 që dobësojnë efektin e ftohjes dhe konkludojnë se efekti i drejtpërdrejtë i përgjigjes ndaj pandemisë në ngrohjen globale do të jetë i papërfillshëm, me një ftohje të vlerësuar prej rreth 0,01 ± 0,005°C deri në 2030 krahasuar me një skenar bazë, por që efektet indirekte për shkak të një rimëkëmbje ekonomike të përshtatur drejt stimulimit të një ekonomie të gjelbër, të tilla si duke zvogëluar investimet e karburanteve fosile, mund të shmangin ngrohjen e ardhshme prej 0.3°C deri në 2050.[21][22] Studimi tregon se ndryshimi sistematik në mënyrën se si njerëzimi e furnizon me energji dhe e ushqen veten është i nevojshëm për një ndikim të konsiderueshëm në ngrohjen globale.

Industria e lëndëve djegëse Redakto

Një raport nga Carbon Tracker me qendër në Londër arriti në përfundimin se pandemia COVID-19 mund të ketë shtyrë industrinë e karburanteve fosile në "rënie terminale" ndërsa kërkesa për naftë dhe gaz zvogëlohet kurse qeveritë synojnë të përshpejtojnë tranzicionin në energji të pastër. Kjo parashikon që një rënie vjetore prej 2% e kërkesës për lëndë djegëse mund të bëjë që fitimet e ardhshme të kompanive të naftës, gazit dhe qymyrit të shemben prej vlerësimit $39tn në $14tn. [20] Sidoqoftë, sipas Bloomberg New Energy Finance më shumë se gjysmë trilion dollarësh në të gjithë botën aktualisht synohet të derdhen në industri të karbonit të lartë. [23] Zbulimet paraprake nga Institucioni i Financimit të Korporatave të Bankës së Anglisë tregojnë se miliarda funta për mbështetjen e taksapaguesve synohet të drejtohen tek kompanitë e karburanteve. Sipas Reclaim Finance, Banka Qendrore Evropiane synon të alokojë deri në 220 miliardë euro për industritë e karburanteve. Një vlerësim nga Ernst &amp; Young gjen se një program stimulues që përqendrohet në energji të ripërtrishme dhe projekte të favorshme për klimën mund të krijojë më shumë se 100,000 vende pune në të gjithë Australinë dhe vlerëson se çdo 1 milion dollarë e shpenzuar në energji të ripërtrishme dhe eksporte krijon 4.8 vende pune me orar të plotë në infrastrukturë të ripërtrishme ndërsa 1 milion dollarë në projektet të karburanteve do të krijonin vetëm 1.7 vende pune me orar të plotë.

Përveç kësaj, gjithashtu për shkak të efekteve të pandemisë COVID-19 në industrinë e karburanteve dhe petrokimike, çmimet e gazit natyror kanë rënë aq ulët sa prodhuesit e gazit po e digjeshin në vend (sepse nuk ia vlente ta transportonin në depo). Ndalimi i përdorimit të plastikës një përdorimshe (në Kinë, Bashkim Evropian, Kanadë dhe shumë vende në Afrikë) dhe ndalimi i përdorimit të qeseve plastike (në disa shtete në SHBA) gjithashtu kanë ulur ndjeshëm kërkesën për plastikë. Shumë depo të karburanteve në SHBA janë pezulluar. Industria petrokimike është munduar të shpëtojë veten duke u përpjekur të rris me shpejtësi kërkesën për produkte plastike në të gjithë botën (dmth. përmes luftës kundër ndalimeve plastike dhe duke rritur numrin e produkteve të mbështjellura me plastikë në vendet ku përdorimi i plastikës nuk është tashmë aq i përhapur (p.sh. vendet në zhvillim ).

Çiklizmi Redakto

Gjatë pandemisë shumë njerëz kanë filluar të ngasin biçikletën dhe shitjet e biçikletave janë rritur. Shumë qytete vendosën " korsi biçikletash pop-up " gjysmë të përhershme për t'u dhënë më shumë hapësirë njerëzve që kalojnë nga përdorimi i transportit publik në biçikleta. Në Berlin kapropozime për t'i bërë këto ndryshime fillestare dhe të kthyeshme në të përhershme.

Prodhimi me pakicë dhe prodhimi i ushqimit Redakto

Fermerët e shkallës së vogël të prodhimit kanë përqafuar teknologjitë dixhitale si një mënyrë për të shitur direkt prodhimet, gjersa bujqësia e mbështetur nga komuniteti dhe sistemet e shpërndarjes direkte janë në rritje. Nga këto metoda kanë përfituar dyqanet më të vogla ushqimore online të cilat kryesisht shesin ushqime organike dhe ushqime lokale dhe mund të kenë një ndikim pozitiv në mjedis për shkak të konsumatorëve që preferojnë të marrin dërgesat sesa të udhëtojnë në dyqan me makinë. Blerjet online të ushqimeve janë rritur ndjeshëm gjatë pandemisë.

Ndërsa emetimet e karbonit ranë gjatë pandemisë, emetimet e metanit nga bagëtia vazhduan të rriteshin. Metani është një gaz serrë më i fuqishëm se dioksidi i karbonit.

Mbeturinat Redakto

Si pasojë e përdorimit të paparë të maskave një përdorimëshe, një numër i konsiderueshëm i maskave u hodhën në mjedisin natyror, duke shtuar barrën mbarëbotërore të mbetjeve plastike. [24] Gjatë pandemisë COVID-19, kërkesa për plastikë për përdorim mjekësor është rritur ndjeshëm në disa vende. Përveç pajisjeve mbrojtëse personale (PPE) të tilla si maska dhe doreza, një rritje e konsiderueshme e përdorimit të plastikës ka qenë për nevoja të paketimit dhe sendeve një përdorimëshe. Kolektivisht, këto ndryshime në spitale dhe jeta e rregullt mund të përkeqësojnë çështjet mjedisore me plastikën, të cilat ekzistonin edhe para se të ndodhte pandemia.

Investimet dhe masat e tjera ekonomike Redakto

Disa kanë vërejtur se paketa e stimuluar e planifikuar mund të projektohet për të shpejtuar tranzicionet e energjisë së rinovueshme dhe për të rritur qëndrueshmërinë e energjisë. [16] Studiuesit e Institutit Botëror të Burimeve kanë përshkruar një numër arsyesh për investime në transportin publik, si dhe çiklizëm dhe ecje gjatë dhe pas pandemisë. Përdorimi i transportit publik në qytete në të gjithë botën ka rënë me 50-90%, me humbje të konsiderueshme të humbjeve të të ardhurave për operatorët. Investime të tilla si në praktikat e shtuara higjienike në transportin publik dhe në masat e duhura të distancës sociale mund të adresojnë shqetësimet e shëndetit publik në lidhje me përdorimin e transportit publik. [25] Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë thotë se mbështetja nga qeveritë për shkak të pandemisë mund të çojë në rritje të shpejtë të teknologjisë së baterisë dhe hidrogjenit, të zvogëlojë varësinë te lëndët djegëse fosile dhe ka ilustruar cenueshmërinë e lëndëve djegëse fosile ndaj problemeve të magazinimit dhe shpërndarjes. [26] [27] [28]

Sipas një studimi të botuar në gusht 2020, një rimëkëmbje ekonomike "e prirur drejt stimulimit të gjelbër dhe zvogëlimit të investimeve të karburantit fosil" mund të shmangë ngrohjen e ardhshme prej 0.3 °C deri në vitin 2050. [22]

Sekretari i përgjithshëm i klubit të vendeve të pasura të OECD-së, José Ángel Gurría, u bëri thirrje vendeve të "shfrytëzojnë këtë mundësi [të rimëkëmbjes COVID-19] për të reformuar subvencionet dhe të përdorin fondet publike në një mënyrë që njerëzit dhe planeti të përfitojnë më së shumti". [23]

Në Mars 2020, BQE shpalli Programin Pandemik të Blerjes së Urgjencës . Reclaim Finance tha që Këshilli Drejtues dështoi të integrojë klimën si në politikën monetare "biznes i përditshëm" ashtu edhe në përgjigjen e krizës. Ajo gjithashtu injoroi thirrjen nga 45 OJQ që kërkuan që BQE të japë një ndryshim të thellë në integrimin e klimës në këtë takim vendimmarrës Kjo, pasi ajo gjithashtu financon 38 kompani të karburanteve fosile, duke përfshirë 10 aktive në qymyr dhe 4 në naftë shist argjilor dhe gazit. Greenpeace deklaroi se (deri në qershor 2020) blerjet e aseteve të lidhura me kovid të BQE-së tashmë financuan sektorin e karburantit fosil deri në 7.6 miliardë.

Me shpërthimin e pandemisë COVID-19 në 2020 në Bashkimin Evropian, fokusi në Marrëveshjen e Gjelbër Evropiane u zvogëlua. Disa kanë sugjeruar ose një pauzë vjetore ose edhe një ndërprerje të plotë të marrëveshjes. Shumë besojnë se fokusi aktual kryesor i procesit aktual të politikëbërjes së Bashkimit Evropian duhet të jetë kriza e menjëhershme, afatshkurtër sesa ndryshimi i klimës. [29] Në maj të vitit 2020 u njoftua paketa evropiane e rimëkëmbjes prej 750 miliardë eurosh, e quajtur BE e Gjeneratës së Tjetër, dhe buxheti prej 1 trilionë eurosh. Marrëveshja Evropiane e Gjelbër është pjesë e saj. Një nga parimet e paketës është "Mos bëj dëm". Paratë do të shpenzohen vetëm për projekte që plotësojnë disa kritere të gjelbra. 25% e të gjitha fondeve do të shkojnë në zbutjen e ndryshimeve klimatike. Lëndët djegëse fosile dhe energjia bërthamore përjashtohen nga financimi.

Disa burime të të ardhurave për projektet mjedisore - të tilla si komunitetet autoktone që monitorojnë pyjet e shiut dhe projektet e ruajtjes - janë zvogëluar për shkak të pandemisë.

Përkundër një rënie të përkohshme në emetimet globale të karbonit, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë paralajmëroi se trazirat ekonomike të shkaktuara nga pandemia COVID-19 mund të parandalojnë ose vonojnë kompanitë dhe të tjerët të investojnë në energjinë e gjelbër . [11] [30] [31] Të tjerët paralajmëruan se korporatat e mëdha dhe të pasurit mund të shfrytëzonin krizën për përfitime ekonomike në përputhje me Doktrinën Shock, siç ka ndodhur pas pandemive të kaluara.

Dita e Mbikëqyrjes së Tokës u zhvillua më shumë se tre javë më vonë se 2019, për shkak të bllokimeve të shkaktuara nga COVID-19 në të gjithë botën. Presidenti i Rrjetit Global Footprint Network pretendon se pandemia në vetvete është një nga manifestimet e "çekuilibrit ekologjik".

Analizat dhe rekomandimet Redakto

Organizata të shumta dhe koalicione organizatash - të tilla si grupe mendimi, kompani, organizata biznesi, organe politike dhe institute kërkimore - kanë krijuar analiza dhe rekomandime të njëanshme për investime dhe masa të lidhura për qëndrueshmërinë - rikuperimi socio-ekonomik i orientuar nga pandemia në nivelet globale dhe kombëtare - përfshirë Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë, [25] Instituti Grantham - Ndryshimi i Klimës dhe Mjedisi dhe Komisioni Evropian . [32] Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara António Guterres rekomandoi gjashtë parime të gjera të lidhura me qëndrueshmërinë për formësimin e rimëkëmbjes.

Sipas një raporti të porositur nga Paneli i Nivelit të Lartë për një Ekonomi të Qëndrueshme të Oqeanit te botuar në Korrik 2020, investimet e ndërhyrjes në katër zona kryesore në oqean mund të ndihmojnë në rimëkëmbjen ekonomike dhe të japin kthime të larta të investimeve në drejtim të përfitimeve ekonomike, mjedisore dhe shëndetësore. Sipas Jackie Savitz, zyrtari më i lartë politik për Amerikën ruajtjes se oqeanit jofitimprurës Oceana, strategji të tilla si "vendosja e afateve shkencore të bazuara në peshkim në mënyrë që rezervat mund të shërohen, duke praktikuar peshkimin selektiv për të mbrojtur speciet e rrezikuara dhe për të siguruar se peshkimi nuk shkatërron habitatet e oqeaneve por janë të gjitha mënyra efektive, me kosto të efektshme për të menaxhuar peshkimin e qëndrueshëm ".

Politika Redakto

Pandemia gjithashtu ka ndikuar në politikën mjedisore dhe diplomacinë e klimës, pasi Konferenca e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimin e Klimës 2020 u shty për në 2021 në përgjigje të pandemisë pasi vendi i saj u shndërrua në një spital fushor. Kjo konferencë ishte e rëndësishme pasi kombet ishin planifikuar të paraqisnin kontribute të zgjeruara të përcaktuara në shkallë kombëtare në Marrëveshjen e Parisit . Pandemia gjithashtu kufizon aftësinë e kombeve, veçanërisht të vendeve në zhvillim me kapacitet të ulët shtetëror, për të paraqitur kontribute të përcaktuara në shkallë vendi, pasi ato janë përqendruar në pandeminë. [10]

Koha nxori në pah tre rreziqe të mundshme: që përgatitjet për konferencën e Glasgow në nëntor 2020 të planifikuar për të ndjekur Marrëveshjen e Parisit 2015 ishin ndërprerë; që publiku do ta shihte ngrohjen globale si një çështje me përparësi më të ulët sesa pandemia, duke dobësuar presionin mbi politikanët; dhe një dëshirë për të "rifilluar" ekonominë globale do të shkaktonte një tepricë në prodhimin ekstra të gazit serrë . Sidoqoftë, rënia e çmimeve të naftës gjatë recesionit COVID-19 mund të jetë një mundësi e mirë për të hequr qafe subvencionet e karburanteve fosile, sipas Drejtorit Ekzekutiv të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë .

Carbon Tracker argumenton se Kina nuk duhet të stimulojë ekonominë duke ndërtuar stacione energjetike të planifikuara me qymyr, sepse do të kishin shumë rrjedhje negative të parave dhe do të bëheshin asete të bllokuara .

Administrata e Shteteve të Bashkuara të Trump pezulloi zbatimin e disa ligjeve për mbrojtjen e mjedisit përmes Agjencisë së Mbrojtjes së Mjedisit (EPA) gjatë pandemisë. Kjo i lejon ndotësit të injorojnë disa ligje mjedisore, nëse mund të pretendojnë se këto shkelje janë shkaktuar nga pandemia.

Efekti i parashikuar i rikthimit Redakto

Rifillimi i industrive të prodhimit të gazit serë dhe transportit pas bllokimeve të COVID-19 u hipotezua si një ngjarje që do të kontribuonte në rritjen e prodhimit të gazit serrë në vend se ta zvogëlonte atë. Në sektorin e transportit, pandemia mund të shkaktojë disa efekte, duke përfshirë ndryshime në sjellje të tilla si më shumë punë në telekomunikacion dhe telekonferencë dhe ndryshime në modelet e biznesit të cilat, nga ana tjetër, mund të përkthehen në uljet e emetimeve nga transporti. Nga ana tjetër, mund të ketë një largim nga transporti publik, i nxitur nga frika e infektimit dhe mbështetja te makinat me një zënie, e cila do të rriste ndjeshëm emetimet. Sidoqoftë, planifikuesit e qytetit po krijojnë gjithashtu shtigje të reja të ciklit në disa qytete gjatë pandemisë. Në qershor të vitit 2020 u raportua se emetimet e dioksidit të karbonit po tërhiqeshin shpejt.

Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim rekomandon që qeveritë të vazhdojnë të zbatojnë rregulloret ekzistuese të ndotjes së ajrit gjatë krizës COVID-19 dhe pas krizës, dhe të kanalizojnë masat e mbështetjes financiare për ofruesit e transportit publik për të rritur kapacitetin dhe cilësinë me një fokus në uljen e grumbullimit dhe promovimin e mjediseve më të pastra.

Fatih Birol, drejtori ekzekutiv i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, deklaron se "tre vitet e ardhshme do të përcaktojnë rrjedhën e 30 viteve të ardhshme dhe më gjerë" dhe se "nëse nuk (ndërmarrim veprim) me siguri do të shohim një rikthim të gazrave. Nëse emisionet tërhiqen, është shumë e vështirë të shihet se si do të ulen në të ardhmen. Kjo është arsyeja pse ne po i nxisim qeveritë të kenë paketa të qëndrueshme të rimëkëmbjes. " [32]

Psikologjia dhe perceptimi i rrezikut Redakto

Kaosi dhe efektet negative të pandemisë COVID-19 mund të kenë bërë që një e ardhme katastrofike të duket më pak e largët dhe veprimi për ta parandaluar atë eshte i domosdoshëm dhe i arsyeshëm. Sidoqoftë, mund të ketë gjithashtu efekt të kundërt duke pasur parasysh që mendjet të përqendrohen në çështje më të menjëhershme të pandemisë sesa në çështje të ekosistemit siç është shpyllëzimi .

Ndikimi në monitorimin dhe parashikimin e mjedisit Redakto

Parashikimet e motit Redakto

Qendra Evropiane për Parashikime të Motit me Diapazon të Mesëm (ECMWF) njoftoi se mund të ndikojë një zvogëlim në fluturimet e avionëve në saktësinë e parashikimeve të motit në të gjithë botën për shkak të pandemisë, duke përmendur përdorimin e linjave ajrore tregtare të Relayut të të Dhënave Meteorologjike të Avionëve (AMDAR) si një kontribut integral në saktësine e parashikimit të motit. ECMWF parashikoi që mbulimi AMDAR do të ulej me 65% ose më shumë për shkak të rënies së fluturimeve tregtare.

Reduktimi i zhurmës sizmike Redakto

Sizmologët kanë raportuar se karantina, bllokimi dhe masa të tjera për të zbutur COVID-19 kanë rezultuar në një ulje mesatare globale të zhurmës sizmike me frekuencë të lartë prej 50%. Ky studim raporton se zvogëlimi i zhurmës rezultoi nga një kombinim i faktorëve duke përfshirë trafikun / transportin e zvogëluar, aktivitetin më të ulët industrial dhe aktivitetin më të dobët ekonomik. Reduktimi i zhurmës sizmike u vu re si në stacionet e largëta të monitorimit sizmik ashtu edhe në sensorët e puseve të instaluar disa qindra metra nën tokë. Studimi shpreh se niveli i zvogëluar i zhurmës mund të lejojë një monitorim dhe zbulim më të mirë të burimeve natyrore sizmike, të tilla si tërmetet dhe aktiviteti vullkanik.

Shiko gjithashtu Redakto

  • Ndikimi i pandemisë COVID-19
  • Parandalimi pandemik # Politika mjedisore dhe ekonomia
  • Ndikimi mjedisor i aviacionit

Referime Redakto

  1. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura bbcOverview1
  2. ^ a b Myllyvirta, Lauri (19 shkurt 2020). "Analysis: Coronavirus has temporarily reduced China's CO2 emissions by a quarter". CarbonBrief. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2020. Marrë më 16 mars 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b c d e Zhang, Ruixiong; Zhang, Yuzhong; Lin, Haipeng; Feng, Xu; Fu, Tzung-May; Wang, Yuhang (prill 2020). "NOx Emission Reduction and Recovery during COVID-19 in East China". Atmosphere (në anglisht). 11 (4): 433. Bibcode:2020Atmos..11..433Z. doi:10.3390/atmos11040433. Marrë më 6 maj 2020.
  4. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura GFEED
  5. ^ a b McMahon, Jeff (16 mars 2020). "Study: Coronavirus Lockdown Likely Saved 77,000 Lives In China Just By Reducing Pollution". Forbes. Arkivuar nga origjinali më 17 mars 2020. Marrë më 16 mars 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ a b "Deforestation of Amazon rainforest accelerates amid COVID-19 pandemic". ABC News. 6 maj 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ a b "Deforestation of the Amazon has soared under cover of the coronavirus". NBC News. 11 maj 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Poaching1
  9. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Poaching2
  10. ^ a b "Cop26 climate talks postponed to 2021 amid coronavirus pandemic". Climate Home News (në anglisht). 1 prill 2020. Arkivuar nga origjinali më 4 prill 2020. Marrë më 2 prill 2020.
  11. ^ a b Newburger, Emma (13 mars 2020). "Coronavirus could weaken climate change action and hit clean energy investment, researchers warn". CNBC. Arkivuar nga origjinali më 15 mars 2020. Marrë më 16 mars 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura StEML
  13. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura :0
  14. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura 63GlJ
  15. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura smithsonian
  16. ^ a b "Carbon emissions are falling sharply due to coronavirus. But not for long". Science (në anglisht). 3 prill 2020. Marrë më 30 maj 2020.
  17. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura C3vSo
  18. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Foevb
  19. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura nationalgeographic-plunge
  20. ^ a b Ambrose, Jillian (3 qershor 2020). "Coronavirus crisis could cause $25tn fossil fuel industry collapse". The Guardian. Marrë më 6 qershor 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura PhysPaper
  22. ^ a b Forster, Piers M.; Forster, Harriet I.; Evans, Mat J.; Gidden, Matthew J.; Jones, Chris D.; Keller, Christoph A.; Lamboll, Robin D.; Quéré, Corinne Le; Rogelj, Joeri (7 gusht 2020). "Current and future global climate impacts resulting from COVID-19". Nature Climate Change (në anglisht): 1–7. doi:10.1038/s41558-020-0883-0. ISSN 1758-6798. Marrë më 31 gusht 2020.
  23. ^ a b "Covid-19 relief for fossil fuel industries risks green recovery plans". the Guardian (në anglisht). 6 qershor 2020. Marrë më 6 qershor 2020.
  24. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura jRX9D
  25. ^ a b "Transport – Sustainable Recovery – Analysis - IEA". IEA. Marrë më 21 qershor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  26. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura reuters1
  27. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura reuters2
  28. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura reuters3
  29. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura :12
  30. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura pH2jp
  31. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura dEHl9
  32. ^ a b Harvey, Fiona (18 qershor 2020). "World has six months to avert climate crisis, says energy expert". The Guardian. Marrë më 21 qershor 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Ndikimi_i_pandemisë_COVID-19_në_mjedis&oldid=2438215"