Republika Autonome e Epirit të Veriut

This is the stable version, checked on 16 shkurt 2023. 1 pending change awaits review.

Republika Autonome e Epirit të Veriut (Greqisht: Αὐτόνομος Δημοκρατία τῆς Βορείου Ἠπείρου, romanizimi: Aftónomos Dimokratía tis Voreíou Ipeírou) ishte një njësi jetëshkurtër, vetëqeverisëse e themeluar pas Luftërave Ballkanike më 28 shkurt 1914, nga grekët që jetonin në Shqipërinë jugore (Epirotët e Veriut).

Republika Autonome e Epirit të Veriut
Αὐτόνομος Δημοκρατία τῆς Βορείου Ἠπείρου
28 shkurt 1914 – 17 maj 1914
Flag of Αυτόνομος Ήπειρος
Flamuri
Vula e Αυτόνομος Ήπειρος
Vula
Himni: Ύμνος εις τὴν Ελευθερίαν
"Himni për Lirinë"
Location of Αυτόνομος Ήπειρος
GjendjaPavarësia nën statusin e përkohshëm, të panjohur:
28 shkurt – 17 maj 1914

Autonomia nën sovranitetin nominal (të pazbatuar) shqiptar:
17 maj – 27 tetor 1914
KryeqytetiArgyrokastron (Gjirokastër)
Gjuhët e zakonshmeZyrtare: Greqisht,
E dyta: Shqip[1]
Besimi
Kisha Ortodokse Lindore
Qeveria
Lloji i qeverisjesE përkohshëm
Presidenti 
• 1914
Jorgo Zografi
Historia 
28 shkurt 1914 
 17 maj 1914
• Administrata e dytë greke
27 tetor 1914
Popullsia
• 1913
228,000
Të dhëna të tjera
Paraprirë nga
Pasuar nga
Qeveria e Përkohshme e Shqipërisë
Mbretëria e Greqisë
Sot pjesë eShqipëria

Zona, e njohur si Epiri i Veriut (Βόρειος Ήπειρος) për grekët dhe me një popullsi të konsiderueshme greke, u mor nga ushtria greke nga Perandoria Osmane gjatë Luftës së Parë Ballkanike (1912-1913). Protokolli i Firencias, megjithatë, ia kishte caktuar shtetit të sapoformuar shqiptar. Ky vendim u refuzua nga grekët vendas dhe ndërsa ushtria greke u tërhoq në kufirin e ri, u krijua një qeveri autonome në Argyrokastron (greqisht: Αργυρόκαστρον, sot Gjirokastra), nën udhëheqjen e Jorgo Zografit, një grek i shquar vendas. politikan dhe ish-Ministër i Punëve të Jashtme, dhe me mbështetje të heshtur nga Greqia.[2]

Në maj, autonomia u konfirmua nga Fuqitë e mëdha me Protokollin e Korfuzit. Marrëveshja siguroi që rajoni të kishte administratën e tij, të njihte të drejtat e popullsisë lokale dhe të siguronte vetëqeverisje nën sovranitetin nominal shqiptar. Megjithatë, ajo nuk u zbatua kurrë sepse në gusht qeveria shqiptare u rrëzua. Ushtria greke ripushtoi zonën në tetor 1914 pas shpërthimit të Luftës së Parë Botërore. Ishte planifikuar që Epiri i Veriut t'i jepej Greqisë pas luftës, por tërheqja e mbështetjes italiane dhe humbja e Greqisë në Fushatën e Azisë së Vogël rezultoi në përfundimin e saj kalimin në Shqipëri në nëntor 1921.[3]

Në shkurt 1922, Parlamenti Shqiptar miratoi Deklaratën e të Drejtave të Pakicave. Sidoqoftë, deklarata, në kundërshtim me Protokollin e Korfuzit, njohu të drejtat e pakicave vetëm në një zonë të kufizuar (pjesë të Gjirokastrës, rrethit të Sarandës dhe 3 fshatra në Himarë), pa zbatuar asnjë formë të autonomisë lokale. Të gjitha shkollat greke në zonën e përjashtuar u detyruan të mbyllen deri në vitin 1935, në kundërshtim me detyrimet e pranuara nga qeveria shqiptare në Lidhjen e Kombeve. Në vitin 1925, kufijtë e tanishëm të Shqipërisë u vendosën, duke bërë që Greqia të braktiste pretendimet e saj për Epirin e Veriut.[4]

Referimet

Redakto
  1. ^ limited use in education, equal in justice and public administration (under the terms of Corfu Protocol).
  2. ^ Boeckh 1996: 114
  3. ^ Miller 1966: 543–44
  4. ^ Brad K. Blitz: War and change in the Balkans: nationalism, conflict and cooperation, Cambridge University Press, 2006. Page 225