Republika e Serbisë (serbokroatisht: Република Србија / Republika Srbija) ishte një shtet përbërës i Republikës Federale të Jugosllavisë midis viteve 1992 dhe 2003 dhe Bashkimit Shtetëror të Serbisë dhe Malit të Zi nga viti 2003 deri më 2006. Me shkëputjen e Malit të Zi nga bashkimi me Serbinë në qershor 2006, të dy u bënë shtete sovrane më vete për herë të parë në gati 88 vjet.[1]

Republika e Serbisë
Република Србија
Republika Srbija
1992–2006
Himni: Боже правде (2005–2006)
Bože pravde
(shqip: "Zoti i Drejtësisë")
Nëndarjet e Serbisë dhe Malit të Zi:
  •   Serbia
  •   Provincat autonome të Serbisë
KryeqytetiBeograd
Qeveria
Lloji i qeverisjes1992–2000:
Republikë parlamentare me parti mbizotëruese
2000–2006:
Republika parlamentare
Presidenti 
• 1990–1997 (i pari)
Sllobodan Millosheviq
• 2004–2006 (i fundit)
Boris Tadiq
Kryeministri 
• 1992–1993 (i pari)
Radoman Bozhoviq
• 2004–2006 (last)
Vojsllav Koshtunica
KuvendiKuvendi Kombëtar
Epoka historikeLuftërat në Jugosllavi
• Kushtetuta u miratua
28 shtator 1990
• Themelimi i Republikë Federale Jugosllave
27 prill 1992
• Shpërbërja e bashkimit shtetëror të Serbisë dhe Malit të Zi
5 qershor 2006
Sipërfaqja
200688,361 km2 (34,116 sq mi)
Të dhëna të tjera
Kodi ISO 3166RS
Paraprirë nga
Pasuar nga
Republika Socialiste e Serbisë
1999:
Misioni i Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë
2006:
Republika e Serbisë

Pas rënies së Lidhjes së Komunistëve të Jugosllavisë në vitin 1990, Republika Socialiste e Serbisë e udhëhequr nga Partia Socialiste e Sllobodan Millosheviqit (ish-komunistët) miratoi një kushtetutë të re, duke e shpallur veten një republikë përbërëse me institucione demokratike brenda Jugosllavisë, dhe mbiemrin "Socialist" u hoq nga titulli zyrtar. Me shpërbërjen e Jugosllavisë, në vitin 1992 Serbia dhe Mali i Zi formuan një shtet të ri federativ të quajtur Republika Federale e Jugosllavisë, e njohur pas vitit 2003 si thjesht Serbia dhe Mali i Zi.

Serbia pretendoi se nuk ishte e përfshirë në luftërat e Bosnjës apo të Kroacisë. Megjithatë, entitetet rebele serbe kërkuan bashkim të drejtpërdrejtë me Serbinë. SAO Krajina dhe më vonë Republika e Krajinës Serbe u përpoqën të bëheshin "pjesë përbërëse e territorit të bashkuar shtetëror të Republikës së Serbisë".[2] Udhëheqësi politik i Republika Srpska, Radovan Karaxhiq, deklaroi se ai nuk dëshironte që ajo të ishte në një federatë përkrah Serbisë në Jugosllavi, por se Srpska duhet të inkorporohej drejtpërdrejt në Serbi.[3] Ndërsa Serbia e pranoi dëshirën e të dy entiteteve për të qenë në një shtet të përbashkët me Serbinë, të dy entitetet zgjodhën rrugën e pavarësisë individuale dhe kështu qeveria serbe nuk i njohu ato si pjesë e Serbisë, apo brenda Republikës Federale të Jugosllavisë.

Edhe pse Serbia arriti—të paktën nominalisht—të qëndrojë jashtë luftërave jugosllave deri në vitin 1998 kur shpërtheu Lufta e Kosovës, vitet 1990 u shënuan nga një krizë ekonomike dhe hiperinflacion, luftërat jugosllave, një krizë refugjatësh dhe sundimi autoritar i Sllobodan Millosheviqit. Pas ardhjes në pushtet të opozitës në vitin 2000, Serbia (e parë në komunitetin ndërkombëtar ndryshe nga Mali i Zi, udhëheqja e të cilit ishte bërë një post perëndimor që nga viti 1998) filloi tranzicionin e saj në pajtim me kombet perëndimore, një dekadë më vonë se shumica e vendeve të tjera të Evropës Lindore. Si rezultat i këtij ndryshimi, Jugosllavia filloi ngadalë të riintegrohej ndërkombëtarisht pas një periudhe izolimi të shkaktuar nga sanksionet që tani po lehtësoheshin butësisht.

Krahinat autonome Redakto

Referime Redakto

  1. ^ "Serbia ends union with Montenegro". The Irish Times (në anglisht).
  2. ^ Prosecutor v. Milan Martić Judgement. p. 46. International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. Accessed 13 September 2009. (On 16 March 1991 another referendum was held which asked: "Are you in favor of the SAO Krajina joining the Republic of Serbia and staying in Yugoslavia with Serbia, Montenegro and others who wish to preserve Yugoslavia?". With 99.8% voting in favor, the referendum was approved and the Krajina assembly declared that "the territory of the SAO Krajina is a constitutive part of the unified state territory of the Republic of Serbia".)
  3. ^ Daily Report: East Europe, Issues 191-210. Front Cover United States. Foreign Broadcast Information Service. Pp. 38. (A recorded conversation between Branko Kostic and Srpska's President Radovan Karadzic, Kostic asks whether Karadzic wants Srpska to be an autonomous federal unit in federation with Serbia, Karadzic responds by saying that he wants complete unification of Srpska with Serbia as a unitary state similar to France).