Shqiptarofobia në Serbi

Albanofobia, ose ndjenja anti-shqiptare, është shumë e përhapur në Serbi. Urrejtja ndaj shqiptarëve është më së shpeshti e lidhur me konfliktin serbo-shqiptarë. Edhe sot në të gjitha portalet, gazetat dhe televizionet serbe flitet keq për shqiptarët. Ata përdorin fjalën "Šiptar". Është fjalë racist-terroriste që do të thotë se shqiptarët janë racë e keqe për serbët.

Albanofobia reflektohet në stereotipet dhe paragjykimet negative, si në diskriminimin ndaj pjesëtarëve të popullit shqiptarë. Albanofobia mund të marrë formën e racizmit, nëse është e lidhur me besimin se shqiptarët i përkasin një race inferiore.^[1]^[2] Sipas disave, ndjenja anti-shqiptare reflektohet edhe në përdorimin e termit Šiptar (sq. Shqiptarë), forma e sllavizuar e etnonimit shqiptarë, që përveç konotacionit negativ në gjuhën serbe, konsiderohen edhe fjalë ofenduese.^[3]^[4]

Gjatë historisë, shumë intelektualë serbë kanë propozuar projekte të ndryshme anti-shqiptare, ndër ta: Jovan Cvijiq, Vaso Čubrilović, Ivo Andriq dhe të tjerë.^[5] Shkrimtari dhe analisti serb Mirko Đorđević thotë: "Janë bërë qindra memorandume, plane për zgjidhjen e çështjes së Kosovës. Kur kërkoni nëpër këtë zgjidhje, qoftë ajo komuniste, shtetërore apo kishtare, do të vini re se të gjitha këto plane ishin për të zgjidhur çështjen e Kosovës në mënyrë që atje të mos ketë asnjë shqiptarë."^[6]

Historia

Principata e Serbisë

Vladan Gjorgjeviq, burrë shteti serb, i konsideronte shqiptarët racë inferiore.^[7]^[8]^[9]

Fillimet e propagandës anti-shqiptare në Serbi datojnë në fund të shekullit XIX dhe lidhen me pretendimet territoriale të shtetit serb ndaj trevave të banuara me shqiptarë të Perandorisë Osmane.^[7] Pas luftës serbo-osmane dhe zgjerimit territorial të Principatës së Serbisë në vitin 1878, vjen deri tek dëbimi me dhunë i shqiptarëve nga trevat e sapo pushtuara (kryesisht nga Qarku i Toplicës, dikur i populluar me shqiptarë) dhe djegja e fshatrave dhe lagjeve shqiptare.^[10] Edhe pse shumë serb të shquar të kohës kundërshtuan dëbimin e popullsisë shqiptare,^[11] kryetari i qeverisë serbe Milan Piroćanac ka thënë: “nëse i lëmë këtu, do të na bëjnë probleme".^[12]

Mbretëria e Serbisë

Jovan Cvijiq, akademik serb, mbrojti daljen në det të Mbretërisë së Serbisë nëpërmjet territoreve të Perandorisë Osmane të banuara nga shqiptarët, nëpërmjet Shqipërisë së sotme.

Mbretëria e Jugosllavisë

Vaso Čubrilović, akademik serb, shtjelloi elaboratin për dëbimin e shqiptarëve.

Periudha e RFSJ

Pas rezolutës së informbyrosë në vitin 1948, shqiptarët në Jugosllavi u trajtuan si element armiqësor dhe spiunë të Shqipërisë së Enver Hoxhës.^[13] Trajtim veçanërisht të ashpër ndaj shqiptarëve kishte Aleksandar Rankoviqi, shefi i sigurimit shtetëror jugosllav.^[13]^[14]

Periudha bashkëkohore

Nga vitet 1990, në sajë të propagandës së regjimit të Millosheviqit, shqiptarët u bënë "armiku" më i madh i serbëve.^[3]^[8] Kontribut në përhapjen e albanofobisë ka dhënë edhe Kisha ortodokse serbe.^[15] Duke shkruar për shqiptarët, autorët kishtarë kryesisht theksojnë krimet e tyre, duke i përshkruar si përdhunues dhe abuzues.^[16]^[17]^[18]^[19]

Hulumtimi i opinionit publik i kryer në vitin 1998 në Serbi ka treguar se një e treta e të anketuarve është për një zgjidhje të dhunshme të "problemit të shqiptarëve", 16% e të anketuarve ishin në favor të "pastrimit" të shqiptarëve, "izolimit" në një kamp të madh koncetrimi apo "shkatërrimit me bombë atomike", pjesa e mbetur prej 17% propozoi dëbimin e dhunshëm.^[20] Gjatë viteve 1998 dhe 1999, qeveria serbe kanë kryer një fushatë spastrimi etnik të shqiptarëve nga Kosova, të njohur si Operacioni "Patkoi".

Profesoresha e historisë në Fakultetin filozofik të Beogradit, Olivera Milosavljević thotë se intelektualët e sotëm serb kryesisht shkruajnë për shqiptarët sipas steriotipit se shqiptarët e kanë "të lindur" urrejtjen ndaj serbëve, që sipas tyre është prodhim i "veçorive" dominante të shqiptarëve, "primitivizmi" dhe "banditizmi".^[8]

Dobrica Ćosić, akademik serb dhe ish-kryetar i RSJ, sipas disa interpretimeve, i ka quajtur shqiptarët "llumi moral i Ballkanit".

Përçues të urrejtjes ndaj shqiptarëve në serbi janë edhe shoqatat e ndryshme ekstremiste dhe grupet e tifozëve. Urrejtja ekstreme ndaj shqiptarëve shfaqet hapur nëpër tribunat e stadiumeve të futbollit dhe në tubimet e organizatave pro-fashiste, siç është Lëvizja atdhetare Fytyra, me anë të slloganeve: „Ubij, zakolji da Šiptar ne postoji" (sq. Vrit e masakro, të mos të ketë shqiptarë), „Srbija Srbima, Šiptarima sekira" (sq. Serbia serbëve, sëpata shqiptarëve) dhe të ngjajshme.^[21]^[22] Si dhe „Ubij Šiptara“ (Vrite shqiptarin) e „Ubij Hrvata da Šiptar nema brata“ (Vrite kroatin, që shqiptari të mos ketë vëlla)^[23].

Edhe sot serbët mund t’i hasni në këngët, videot dhe rrjetet sociale shqiptare.

Vetëm komente të urrejtjes me gënjeshtra historike, me propagandë të rreme terroristo-raciste. Në Itali kishte faqe që flisnin për urrejtjen serbe ndaj shqiptarëve.^[24]^[25]

Por disa nga ultra-nacionalistët serbë shkojnë aq larg sa i shpallin shqiptarët - ose të paktën pjesën veriore të tyre - "serbë të shpëlarë trurin", pavarësisht se serbët erdhën në Ballkan me mijëvjeçarë pasi shqiptarët jetonin atje.^[26]

Shiko dhe

Lidhje të jashtme

Për albanofobinë në Serbi

Projekte anti-shqiptare

Referime

^ "Albanci u regionu". Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Širi se akcija protiv govora mržnje i diskriminacije". Arkivuar nga origjinali më 6 mars 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b Vladimir Arsenijević, Naše crnje^{[lidhje e vdekur]}
^ "Jovan Ćirilov, Albanac ili Šiptar". Arkivuar nga origjinali më 10 shkurt 2010. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Isterivanje Albanaca i kolonizacija Kosova V (Institut za istoriju Kosova, Priština)". Arkivuar nga origjinali më 5 mars 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Zašto se u crkvi šapuće, II epizoda". Arkivuar nga origjinali më 25 maj 2005. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b Ivo Banac, The national question in Yugoslavia - origins, history, politics
^ ^a ^b ^c Olivera Milosavljević: Stereotipi srpskih intelektualaca 20. veka o „nama“ i „drugima“^{[lidhje e vdekur]}
^ Akademik Ćosić među repatim Albancima^{[lidhje e vdekur]}
^ "Vaso Čubrilović: Manjinski problem u novoj Jugoslaviji". Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2017. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "Isterivanje Albanaca i kolonizacija Kosova I (Istorijski institut u Prištini)". Arkivuar nga origjinali më 20 shtator 2008. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Jovan Hadživasiljević, Arbanaska liga, Beograd, 1909, str. 13.
^ ^a ^b "Isterivanje Albanaca i kolonizacija Kosova III (Institut za istoriju Kosova, Priština)". Arkivuar nga origjinali më 8 mars 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Bora Ćosić, Albanci i ja^{[lidhje e vdekur]}
^ Upotreba termina Šiptari na sajtu SPC
^ Decenijsko šiptarko nasilje i zulum^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}
^ Četvrt veka golgote kosovskih Srba^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}
^ Napadi na srpske svetinje i pravoslavne vernike na Kosovu^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}
^ Civil resistance in Kosovo, by Howard Clark (str. 17)
^ „SCAN agency survey“ objavljeno u: Minority Rights Group: Draft Report on Minority Rights in Yugoslavia, London 1999.
^ Govor mržnje: Quo vadis, Srbijo?^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}
^ Ubi, zakolji, da Šiptar ne postoji
^ Ubij Šiptara
^ https://www.eastjournal.net/archives/93172=. {{cite news}}: Mungon ose është bosh |title= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)^{[lidhje e vdekur]}
^ "Odio serbo contro gli albanesi". {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ БИВШИ СРБИ ШИПТАРИ – Слободан Јарчевић

[1] "Albanci u regionu". Arkivuar nga origjinali më 9 gusht 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] "Širi se akcija protiv govora mržnje i diskriminacije". Arkivuar nga origjinali më 6 mars 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Arsenijević-3] Vladimir Arsenijević, Naše crnje^{[lidhje e vdekur]}

[4] "Jovan Ćirilov, Albanac ili Šiptar". Arkivuar nga origjinali më 10 shkurt 2010. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Isterivanje_Albanaca_V-5] "Isterivanje Albanaca i kolonizacija Kosova V (Institut za istoriju Kosova, Priština)". Arkivuar nga origjinali më 5 mars 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] "Zašto se u crkvi šapuće, II epizoda". Arkivuar nga origjinali më 25 maj 2005. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Banac-7] Ivo Banac, The national question in Yugoslavia - origins, history, politics

[Milosavljević-8] Olivera Milosavljević: Stereotipi srpskih intelektualaca 20. veka o „nama“ i „drugima“^{[lidhje e vdekur]}

[9] Akademik Ćosić među repatim Albancima^{[lidhje e vdekur]}

[Čubrilović-10] "Vaso Čubrilović: Manjinski problem u novoj Jugoslaviji". Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2017. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Institut_I-11] "Isterivanje Albanaca i kolonizacija Kosova I (Istorijski institut u Prištini)". Arkivuar nga origjinali më 20 shtator 2008. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[12] Jovan Hadživasiljević, Arbanaska liga, Beograd, 1909, str. 13.

[Isterivanje_Albanaca_III-13] "Isterivanje Albanaca i kolonizacija Kosova III (Institut za istoriju Kosova, Priština)". Arkivuar nga origjinali më 8 mars 2016. Marrë më 14 korrik 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[14] Bora Ćosić, Albanci i ja^{[lidhje e vdekur]}

[15] Upotreba termina Šiptari na sajtu SPC

[16] Decenijsko šiptarko nasilje i zulum^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}

[17] Četvrt veka golgote kosovskih Srba^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}

[18] Napadi na srpske svetinje i pravoslavne vernike na Kosovu^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}

[19] Civil resistance in Kosovo, by Howard Clark (str. 17)

[20] „SCAN agency survey“ objavljeno u: Minority Rights Group: Draft Report on Minority Rights in Yugoslavia, London 1999.

[21] Govor mržnje: Quo vadis, Srbijo?^{[lidhje e vdekur]}^{[lidhje e vdekur]}

[22] Ubi, zakolji, da Šiptar ne postoji

[23] Ubij Šiptara

[24] ttps://www.eastjournal.net/archives/93172=. {{cite news}}: Mungon ose është bosh |title= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)^{[lidhje e vdekur]}

[25] "Odio serbo contro gli albanesi". {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[26] БИВШИ СРБИ ШИПТАРИ – Слободан Јарчевић

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]