Tërmeti i Shkupit (1963)

Tërmeti i Shkupit - 1963 (maqedonisht: Скопски земјотрес од 1963 година) ishte një tërmet i cili ndodhi në Shkup, Republika Socialiste e Maqedonisë (sot Maqedonia e Veriut ), atëherë pjesë e RSF Jugosllavisë, më 26 korrik 1963, në shkallën 6.1 MM, e që mbyti mbi 1.070 njerëz, u lënduan mes 3,000 dhe 4,000 njerëz, ndërsa më shumë se 200,000 njerëz mbetën të pastrehë. Rreth 80 përqind e qytetit u shkatërrua.

Josip Broz Tito dhe Nikita Hrushovi në Shkup pas tërmetit.

Shkup: Orët e para pas tërmetit

Pjesëtarët e Ushtrisë Amerikane në Spitalin e Shkupit, Jugosllavi, pas tërmetit në vitin 1963. Njësia ishte dërguar në vendin e katastrofës për të ofruar kujdes mjekësor për viktimat.

Tërmeti

Tërmeti, me fuqi 6.1 në shkallën MM, ndodhi më 26 korrik 1963, në orën 04:17; UTC (5:17 sipas kohës lokale) në Shkup, Republika Socialiste e Maqedonisë, asokohe pjesë e RSF Jugosllavisë ( Maqedonia e sotme). Dridhja zgjati për rreth 20 sekonda dhe u ndje më së shumti përgjatë luginës së lumit Vardar. Kishte edhe pastronditje më të vogla deri në orën 5:43.

Brenda disa ditësh pas tërmetit, 35 kombe të ndryshme të botës kërkuan që Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara, në listën e agjendave të tyre, të vendoste lehtësime në furnizime për Shkupin. Ndihma, në formën e parave, ekipeve mjekësore, inxhinierike e ndërtimore dhe furnizime u ofruan nga 78 vende nga e gjithë bota.

Gazetari i parë i huaj që arriti në Shkup për të raportuar mbi tërmetin ishte David Binder nga The New York Times. Ndërsa shikonte Shkupin nga avioni, ai komentoi që qyteti dukej sikur ishte i bombarduar.

Në vitin 1965, arkitektit japonez Kenzo Tange iu kërkua nga Kombet e Bashkuara që të futej në një konkurs të kufizuar për rizhvillimin e Shkupit, pas së cilës Tange fitoi 60% të çmimit ndërsa skuadra jugosllave fitoi 40% të pjesës së mbetur. Sidoqoftë, plani i Tange për Shkupin (një nga veprat e tij kryesore) mbetet pjesërisht i implementuar, posaçërisht në lidhje me Stacionin Hekurudhor të Shkupit të Ri dhe të ashtuquajturin Muri i Qytetit.

Tërmeti i Shkupit është përmendur në shumë vepra arti, përfshirë letërsinë, muzikën, teatrin dhe filmat. Një shembull është filmi artistik maqedonas Memento, me regji nga Dimitrie Osmanli në vitin 1967. Një shembull nga fusha e letërsisë është poema "Skoplje 1963" nga poeti austriak Christine Busta .

Galeria

• 
  Simboli i tërmetit: Stacioni i vjetër hekurudhor në Shkup. Ora ndaloi në 5.17 në 26 korrik 1963. Sot ndërtesa përdoret nga Muzeu i Qytetit të Shkupit (Muzej na grad Shkup).
• 
  Monument kushtuar viktimave të tërmetit, afër Stacionit të Hekurudhës së Vjetër
• 
  Vendbanimet e reja në Shkup dhuruar nga: SHBA, Mbretëria e Bashkuar, Gjermania Perëndimore, Meksika, vendet Skandinave, Zvicra, ČSSR, Polonia, Këshilli Botëror i Kishave etj.
• 
  Koncert bamirësie nga Henryk Szeryng për viktimat e tërmetit të Shkupit, Reims, Francë, 26 nëntor 1963
• 
  Klipet e gazetës: Ndihmë për qytetarët e Shkupit nga Roosendaal, Hollandë, 8 gusht 1963
• 
  Të nesërmen pas tërmetit, qytetarët duke përgatitur banesa të përkohshme.
• 
  Delegacioni jugosllav i udhëhequr nga Josip Broz Tito, në rrugën "Ivo Lola Ribar".
• 
  Dhënia e ndihmës së parë për viktimat para hotelit Maqedoni
• 
  Qytetarët ndihmojnë të bllokuar dhe të plagosur
• 
  Pallati Krangova gjatë prishjes
• 
  Ndërtesë e rrënuar, Shkup
• 
  Një pamje e qendrës së Shkupit para tërmetit

Shiko gjithashtu

• Historia e Maqedonisë së Veriut
• Tërmeti në Shqipëri (2019)

Linqe te jashtme

 Commons: Termeti i Shkupit (1963) – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

• Footage of the aftermath
• Social Vulnerability to Natural Disasters: A Study of Skopje, Macedonia Arkivuar 21 shtator 2020 tek Wayback Machine
• The International Seismological Centre has a bibliography and/or authoritative data for this event.