Blerës (shqiptimi frëngjisht[vɑ̃de]  ( dëgjoni) ; Breton: Vande ; Shqip: Vendeja) është një departamentrajonin Pays de la LoireFrancën Perëndimore, në bregun e Atlantikut . Në vitin 2019, ajo kishte një popullsi prej 685,442. [1] Prefektura e saj është La Roche-sur-Yon .

Vendée
Ndërtesa e prefekturës në La Roche-sur-Yon
Flamuri i Vendée
Stema Vendée
Vendodhja e Vendée në Francë
Vendodhja e Vendée në Francë
Koordinatat: 46°40′14″N 1°25′36″W / 46.67056°N 1.42667°W / 46.67056; -1.42667
ShtetiFranca
RajoniPays de la Loire
PrefekturaLa Roche-sur-Yon
NënprefekturatFontenay-le-Comte
Les Sables-d'Olonne
Qeveria
Sipërfaqja
  1. ^ "Répertoire national des élus: les conseillers départementaux". data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (në frëngjisht). 4 maj 2022.
 • Gjithsej6.720 km2 (2,590 sq mi)
Popullsia
 (Jan. 2019)
 • Gjithsej685.442
 • Vendi35
 • Dendësia100/km2 (260/sq mi)
Zona kohoreUTC+1 (CET)
 • Verës (DST)UTC+2 (CEST)
Numri i departamentit85
Qarqet3
Kantonet17
Komunat[[Kategoria:Komuna në Vendée|]] 255
^1 French Land Register data, which exclude estuaries and lakes, ponds and glaciers larger than 1 km2

Historia

Redakto

Zona e quajtur sot Vendée njihej fillimisht si Bas-Poitou dhe është pjesë e ish-provincës së Poitou .

Në këndin juglindor, fshati Nieul-sur-l'Autise besohet të jetë vendlindja e Eleonorës së Akuitanisë (1122-1204). Djali i Eleonorës, Riçard Zemër Luani shpesh e kishte bazën e tij në Talmont . Lufta Njëqindvjeçare (1337–1453) e ktheu pjesën më të madhe të Vendesë në një fushë beteje.

Meqenëse Vendeja mbante një numër të konsiderueshëm protestantësh me ndikim, duke përfshirë kontrollin nga Jeanne d'Albret, nëna e Henrikut IV të Francës, rajoni u ndikua shumë nga Luftërat Franceze të Fesë që shpërthyen në 1562 dhe vazhduan deri në 1598. Në prill të atij viti mbreti Henri IV nxori Ediktin e Nantes dhe Luftërat morën fund. Revokimi i Ediktit të Nantës në 1685 bëri që shumë Hygenotë të largoheshin nga Vendeja. Në boshllëk, rajoni u bë rigorozisht katolik për shkak të ndikimit të një predikuesi dhe misionari Marian Louis de Montfort, i cili ndryshoi rrënjësisht spiritualitetin e rajonit. Shumë veta ia atribuojnë efektin e predikimit të tij për të përgatitur Vendeanët për revoltën e tyre kundër Revolucionit Francez. [2]

Gjeografia

Redakto
 
Harta e departamentit

Demografia

Redakto

Banorët e Vendée quhen Vendeans ( Frëngjisht Vendéensshqiptimi: [vɑ̃.de.ɛ̃]).

Popullsia në vite
VitiPop.±%
1801243.426—    
1821316.587+30.1%
1831330.350+4.3%
1841356.453+7.9%
1851383.734+7.7%
1861395.695+3.1%
1872401.446+1.5%
1881421.642+5.0%
1891442.355+4.9%
1901441.311−0.2%
1911438.520−0.6%
1921397.292−9.4%
1931390.396−1.7%
1936389.211−0.3%
1946393.787+1.2%
1954395.641+0.5%
1962408.928+3.4%
1968421.250+3.0%
1975450.641+7.0%
1982483.027+7.2%
1990509.356+5.5%
1999539.664+6.0%
2006597.185+10.7%
2011641.657+7.4%
2016670.597+4.5%

Qytetet kryesore

Redakto

Komuna më e populluar është La Roche-sur-Yon, prefektura. Që nga viti 2019, janë 7 komuna me më shumë se 10,000 banorë. 10 komunat më të populluara janë: [1]

Komuna Emrat në shqip Popullsia (2019)
La Roche-sur-Yon Roshajona 55,147
Les Sables-d'Olonne Sabolona 45,030
Challans Çallani 21,322
Montaigu-Vendée Montaigu-Vende 20,424
Les Herbiers Herbjeri 16250
Fontenay-le-Comte Fontenai-Komte 13,235
Saint-Hilaire-de-Riez Shën Ilaria e Riezit 11297
Aizenay Azenai 9881
Luçon Lyç 9554
Essarts-en-Bocage Esarti-në-Bokazh 9,174

Ekonomia

Redakto

Faktorët kryesorë të ekonomisë vendeane janë:

  • Turizmi
  • Bujqësia
  • Përpunimi i Ushqimit
  • Industria e lehtë/mesatare

Turizmi

Redakto

Bregdeti i Vendée shtrihet mbi 200 km të plazheve kryesisht me rërë. Turistët nga jashtë dhe vendas i frekuentojnë. Disa vendpushime përfshijnë Les Sables-d'Olonne, La Tranche-sur-Mer dhe Saint-Jean-de-Monts . Disa plazhe janë të certifikuara për pastërtinë për FEE Flamurin Blu .

Në brendësi, atraksionet kryesore përfshijnë Marashin Poitevin (një zonë kënetash e famshme për kafshë të egra), zonën e pyllëzuar rreth fshatit Mervent dhe fshatin rrotullues të Bocage. Në veri të departamentit, parku historik me temë Puy du Fou tërheq më shumë se 1.45 milion vizitorë në vit.

 
Një hardhi në Brem-sur-Mer .

Kuzhina

Redakto
  • Jambon-mogettes (proshutë dhe fasule të bardha) është pjata më e famshme vendeane.
  • Departamenti është prodhuesi më i madh i brioshit në Francë, me Brioche de Vendée të prodhuar në Bocage .
  • Në fushën e Luçonit, préfou është një bukë me hudhër që mund të shërbehet si aperitiv .
  • Në kënetën e veri-perëndimit, shpezët e Çallanit, veçanërisht rosa, janë të njohura në botën gastronomike.
  • Departamenti ka disa vreshta të vogla, rreth Brem-sur-Mer, Mareuil-sur-Lay-Dissais, Vix dhe Pissotte .
  1. ^ a b Populations légales 2019: 85 Vendée, INSEE
  2. ^ Davies, Michael (1997). For Altar and Throne. St. Paul, MN: Remnant Press. fq. 98. ISBN 1890740004. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)