Enkelejët
Enkelejët ishin një fis ilirë, pasardhës të Enkeleut i cili ishte i biri i Ilirit dhe Galateas. Enkelejët ishin banorë të trevës përreth Liqenit Lyhnid (Pogradec). Qyteti Enkeleana, ndodhet mbi nje kodre ne Pogradec (Kalaja e Pogradecit). Bardhyli ishte mbreti i pare i cili formoi kete mbreteri. Burimet historike i quajnë njëkohësisht enkelejtët edhe si banorë pranë Rizonit (në Grykën e Kotorit). Përmenden në shek. VI-V p.e.r. lidhur me ngjarjet historike si strehimi i Kadmit e Harmonisë që vijnë këtu nga Teba, dhe grabitja e tempullit të Delfit në shek. VI p.e.r. Nuk përmenden më në shek. IV p.e.r., kur në vendin e tyre në ngjarjet e kohës e zënë dasaretët. Në historiografi u është dhënë një rol më i madh ngase dëshmohet prej të dhënave historike. Enkelejtët shquheshin si peshkatarë e konzervues të zotë të peshkut.
Fiset ilire | |
• Albanët | • Autariatët |
• Arbët | • Ardianët |
• Atintanët | • Dalmatët |
• Dardanët | • Dasaretët |
• Daorsët | • Enkelejtë |
• Eordejët | • Japigët |
• Japodët | • Kaonët |
• Labeatët | • Mesapët |
• Molosët | • Paionët |
• Parathinët | • Penestët |
• Pirustët | • Taulantët |
• Thesprorët | • Shqiptarët |
Burime informatash për fisin
Redakto- Emërtimi në literatur
- Ilirisht :
- Latinisht: Encheleae
- Greqisht : Εγχελιοι (Enchelioi)
- Anglisht :
- Gjuhë tjera: gjermanisht: Encheläer dhe Aalmänner
Tekste kërkimore për Ilirët
Redakto- Të përgjithëshme
- Udhëpërshkruese, lajmëtare, fotolibra
- A. Kulpok, Europas letzte Geheimnis - Albanien, Frankfurt 1981 (E mëshefta e fundit e Evropës).
- 40 Years of Socialist Albania, Tiranë 1982 (40 vite të Shqipëris socialiste ).
- P. Lendavi, Das einsame Albanien, Zurich 1985 (Shqipëria e vetmuar) .
- W. Peinsipp, Das Volk der Shkypetaren, Wien 1985 (Populli i Shkypetarëve).
- C. Lienau - G. Prinzig, Beitrage zu Geographie und Geschichte Albaniens, Munster 1986 (Të dhëna mbi gjeografin dhe historin e Shqipërisë)
- Die Albaner und ihre Gebiete, Tiranë 1986 (Shqipëtarët dhe trojet e tyre).
- N. Stanek, Albanien. Land der Skipetaren, Munchen 1987 (Shqipëria. Vendi i Shkipetarëve).
- Katalogje ekspozitash
- L'Art Albanais â travers les siěcles, Paris, Petit Palais, 1974/75.
- L'Arte Albanese nei secoli, Rom, Museo Nazionale Preistorico Etnografico >>Luigi Pigorini<<, 1985
- G. Koch u.a., Albanien. Kulturdenkmale eines unbekannten Landes aus 2200 jahren, Marburg 1985.
- Bibliografike
- L. Papajani, Bibliografi për Monumentet e Arkitekturës dhe të Artit 1945-1980, Tiranë 1982.
- A. Hertzer - V.S. Roman, Albanien. Ein Bibliographischer Forschungsbericht, 1983.
- F. Drini, Bibliografi e Arkeologjisë dhe e Historisë së Lashtë të Shqipërisë 1972-1983, Tiranë 1985
- L. Papajani - M. Topi, Bibliografi e Monumenteve të Arkitekturës dhe të Artit 1944-1984, Tiranë 1985.
- Udhëpërshkruese dhe doracak udhëtimi të vjetra
- C. Patsch, Das Sandschak Berat in Albanien, Wien 1904, Nachdruck Nendel 1976.
- C. Praschniker - A.Schober, Archeologische Forschungen in Albanien und Montenegro, Wien 1919, Nachdruck Nendel 1976.
- C. Praschniker, Muzakhia und Malakastra, in: Jahreshefte des Osterreichischen Archologischen Instituts 21/22, 1922-24 Beiblatt 1-224.
- L. rey, Guide d'Albania, Paris 1930.
- Gazeta shqiptare
- Culture Populaire Albanaise, Botues : Instituti për Kulturën e Popullit pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
- Etnographie Albanaise, Botues : Instituti për Kulturën e Popullit pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
- Iliria. Revistë Arkeologjike, Botues : Instituri Arkeologjikë pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
- Monumentet, Botues : Instituri për Mirëmbajtjen e Përmendoreve, Tiranë.
- Studia Albanica, Botues : Akademia e Shkencave, Tiranë.
- Studime Historike, Botues : Instituti i Historisë pranë Akademisë së Shkencave, Tiranë.
- Tekste për periudha të caktuara
- G. Statmuller, Forschung zur aëbanischen Frhgeschichte, Wiesbaden 1966.
- N.G.L. Hammond, Epirus. The Geography, the Ancient Remains, the History and the Topography of epirus and Adjacent Areas, Oxford 1967.
- P. Cabanes L'Epire de la mort de Pyrros â la conquěte romaine, Paris 1976.
- S. Pollo - A. Puto, The History of Albania fro its Origins to the Present Day, Londër 1981.
- G. Karaiskaj, Pesë mijë vjet fortifikemit në Shqipëri, Tiranë 1981.
- The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton 1976.
- Theologische Realenzyklopadie II, Berlin 1978, 160ff.
- Lexikon des Mitelalters I, Munchen 1980 273ff.
- Parahistoria
- F. Prendi, the Prehistory of Albania, in : Cambridge Ancient History I I,Cambridge 1982, 187ff.
- M. Korkuti, in P.R. Franke, Albanien im Altertum, s.u 2.1
- Z. Andrea, Kultura Ilire e Tumave në Pellgun e Korçës, Tiranë 1985.
- A. Koka, The Illyrian Prehistorical Culture in Albania, Tiranë 1985.
- Antika; Ilirët, Grekët, Romakët
- Në përgjithësi
- J.J. Wilkers, Dalmatia (History of the Provinces of the Roman Empire), Londër 1969.
Shih edhe
Redakto- Iliri
- Iliria
- Enkeleu
- Ilirologjia
- Mbretëria e Ilirisë
- Lista e fiseve antike ilire
- Dinastia e enkelejëve dhe taulantëve