Foqion Postoli

Foqion Postoli lindi në Korçë, dhe në Korçë mori mësimet e para. Në faqet e gazetës “Dielli” botoi si nënfletë romanet “Për mbrojtjen e Atdheut” (1919) dhe “Lulja e Kujtimit” (1922) etj, të cilat më vonë u botuan si libra më vete.

Foqion Postoli
Lindi	1889 Korçë, Vilajeti i Manastirit, Perandoria Osmane
Vdiq	2 tetor 1927
Kombësia	shqiptar
Shtetësia	osman, amerikan
Profesioni	shkrimtar

Vdiq më 2 tetor të vitit 1927.

Veprimtaria letrare, politike dhe shoqërore e Foqion Postolit u zhvillua gjatë viteve të fundit të Rilindjes dhe periudhës së pavarësisë tonë kombëtare. Kjo ishte periudha e ngritjes më të madhe që pati lëvizja jonë kombëtare dhe përfundoi me pavarësinë e vendit më 1912.Por kjo ngritje u shoqërua edhe me rënie te menjëhershme që erdhi si pasojë e ndërhyrjeve të huaja dhe luftërave botërore. Edhe pse jetoi në periudha të ndryshme të historisë në vepra shkrimtari pasqyroi idetë e rilindësve tanë, siç ishin dashuria për atdheun, urrejtja e madhe për pushtuesit otomanë, dhe krenaria për historinë e vendit. Autori në librat e tij është frymëzuar nga temat aktuale të asaj kohe.

Lulja e kujtimit

Ne romanin tij "Lulja e Kujtimit" përshkruhen ngjarjet që i përkasin periudhës së përpjekjeve që bëheshin n'ato kohë për t’u çliruar nga zgjedha turke dhe influenca e propagandës greke, e cila ishte ishte një pengese serioze për lëvizjen tone kombëtare. Ne këtë roman popullor, gërshetohen konfliktet personale me ato shoqërore e politike, ku epërsinë e marrin kurdoherë këta të fundit. Ngjarjet e romanit zhvillohen në një ambient tregtar, qe është verbuar nga propaganda greke. Subjekti i romanit është i thjështë : djali i ri Dhimitri, që punon si kryeshërbëtor në dyqanin e Z. Kristo, dashuron vajzën e tij të vetme, Olimbine, e cila edhe ajo e do Dhimitrin me gjithë shpirt, ndonëse ai është i varfër.Zoti Kristo, duke përparuar në tregti, sjell nga Greqia një sekretar, Nikon, për të drejtuar tregtinë e tij. Nikua fiton me dinakëri simpatinë e Z. Kristo, dhe ky, duke mos e njohur fytyrën e vërtete të Nikos, arrin deri sa t’i propozoje atij për ta bëre dhëndër. Olimbia, kur e merr vesh këtë gjë protestonon energjikisht dhe i thotë t’et pa drojtje se ajo e dashuron Dhimitrin. Z. Kristo, që nuk mund të pajtohet me këtë mendim, harton bashke me Nikon planin për ta larguar Dhimitrin nga Korça duke e dorëzuar në duart e qeverisë turke si njeri kryengritës dhe që kishte mardhanie me shqiptaret jashtë Shqipërisë.

Dhimitri, i paralajmëruar nga Olimbia, largohet nga Korça, dhe niset për në Manastir ku njihte mjaft kryengritës. Mirëpo ishte një natë e egër dimri dhe Dhimitrit i del një tufë ujqërish, të cilët ja shqyejnë kalin ; ai vete mezi shpëton gjallë me ndihmen e kryengritësve të asaj anë që vepronin atje. Në këtë kohë në Korçe përhapet lajmi se Dhimitrin e kanë shqyer ujqërit. Kur e merr vesh Olimbia këtë gjë dëshpërohet aq shumë sa luan mendsh dhe mbetet ashtu gjashtëmbëdhjetë muaj, deri sa një dite "Lulja e Kujtimit", që ja kish falur Dhimitri i cili e kishte marre nga nena e tij qe ja kishte sjelle burri (babai i dhimitrit)nga egjipti, i ngjall asaj kujtimet e se kaluarës dhe e sjell në vete. Pas dy vjetësh Dhimitrin e gjejmë përsëri në rrethet e Korçës. Këtu ai vepron në krye të lëvizjes për çlirimin e Shqipërisë si e kish urdhëruar qendra e kryengritësve. Kur po vepronte në rrethet e Korçës. Dhimitri mundi të shpëtonte nga kthetrat e Nikos ,i cili bënte plane djallëzore për t'ja grabitur pasurinë e Kristos dhe për ta detyruar me forcë Olimbinë të bëhej gruaja e tij.Mirëpo dhimitri planet e Nikos i ndaloi pasi që u kthye ne shtëpine e tij. Pas këtyre ndodhive gjithashtu Dhimitri dhe Olimbia u martuan dhe të gjithë u gëzuan. edhe Z.kristo u gëzua per të dy dhe i tha Dhimitrit : "Që nesër e tutje unë nuk kam të bëj më me dyqanin tim; ne duart tua te mbetet shtepia ime tregtare se une u plaka dhe ju na shpetuta nga vdekja dhe c'nderimi.".

Biografia

Lindi në Korçë, i biri i një dyqanxhiu e tregtari korçar në një familje të zbritur nga Frashëri. Studjoi për tregti në Stamboll ku kishte të afërm, dhe më tej emigroi së bashku me familjen drejt Shteteve të Bashkuara, ku u vendos në Massachusets. Atje punoi si sekretar i degës së Brocktonit të Vatrës dhe bashkëpunoi me të përkohshmen që botonte federata, Dielli, ku shumë nga shkrimet e tij dolën në shtyp.

Më 1921 u kthye në atdhe ku mori pjesë në punimet e shpalljes së Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare.

Vdiq më 2 tetor të vitit 1927.

Vepra

Më 1919 kur qe në Amerikë shkroi romanin Për mprojtjen e atdheut, është një produkt tipik i nacionalizmit romantik të Rilindjes së vonë me një histori dashurie me ideale dhe virtyte patriotike. Pipa e sheh si një version të ëmbëlsuar të Emrit të familjes së Gramenos. Romani Lulja e kujtimit (1924) ndonëse artificiale, është një përmirësim estetik sipas Elsiet, dhe u bë në vitet '20-30 ndër romanet më të bujshëm.