Kultura e Bërnicës është një kulturë arkeologjike dardane që i takon kapërcyellit nga epoka e bronzit në epokën e hekurit (shekujt XIV - IX per.). Është quajtur Kultura e Bërnicës, sipas një nekropoli në Bërnicën e Poshtme, 5 km në veri të Prishtinës. Kultura e Bërnicës shtrihet në Kosovë, Sanxhak, Serbinë Jugore, dhe në pjesën veriperëndimore të Maqedonisë së Veriut. [1] [2] [3]

Rindërtim i një shtëpie nga Epoka e Bronzit në lokalitetin Hisar

Përshkrimi

Redakto
 
Rindërtimi i një shtëpie të epokës së bronzit nga lokaliteti Hisar

Kultura e Bërnicës pëfaqësohet nga një grup kulturor në përbërje të së cilës hyjnë nekropolet (vendvarrimet) dhe vendbanimet. [3] Nekropolet më të njohura janë: Nekropoli i Grashticës, Nekropoli i Keqekollës dhe Ulpianës, Nekropoli i Kluçkës (Hipodromi i Shkupit), Nekropoli i Gllogovikut të Peshterit dhe Dojevicit të Novi Pazarit dhe Nekropoli i Topanicës së Poshtme dhe Strazhovës së Epërme te Prokupla. Vendbanimet e kësaj kulture janë konstatuar në fshatrat Bardhi i Madh dhe Graboci i PoshtëmKomunën e Fushë Kosovës, në KeçekollëKomunës së Prishtinës, në TicëKomunës së Skënderajit, dhe në fshatin Strazhova e EpërmeKomunës së ProkuplësSerbi.

Kultura karakterizohet nga disa grupe: [3]

  • Kosova me Sanxhakun (Peshteri)
  • Zona e bashkimit të Moravës Jugore dhe Perëndimore
  • Zona Leskoc-Nish
  • Morava Jugore-Pçinja-Vardari i Epërm

Qeramika e tipit të Bërnjicës së Poshtme është gjetur edhe në Blageovgrad, Plovdiv dhe një numër vendesh në Pelagoni, Vardari i Poshtëm, ishulli Thasos dhe Thesalisë që datojnë nga shekulli XIII dhe XII per. [3]

Lokacionet

Redakto

Bërnica e Poshtme

Redakto

Vendi kryesor i kulturës është një nekropol në Bërnicën e Poshtme afër Prishtinës. [4] [1]

Kodra e Hisarit

Redakto

Hisari është një vendbanim shumëperiodik në një kodër afër Leskocit në Serbi. Gjurmët e jetës në Kulturën e Bërnicës (shekulli VIII) shihen në pllajën që mbrohej nga një hendek i thellë me një palisadë në anën e saj të brendshme, një fortifikim i ngjashëm me atë të një fortifikimi tjetër në vendin Gradac në Lanishte në luginën e lumit Morava e Madhe. [5]

Në Hisar ekzistonte gjithashtu edhe një vendbanim i mëvonshëm i epokës së hekurit dhe që daton nga shekulli VI pes. deri në shekullin IV pes.. Përveç fibulave dhe qeramikës greke, janë hulumtuar edhe varret Tribale në gërmimet e vitit 2005. [6]

Shih edhe

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ a b Kraja, Mehmet, red. (2018). "Fjalori Enciklopedik i Kosovës". (Encyclopedic Dictionary of Kosova). Vëll. 1. Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës. fq. 913. ISBN 9789951615846. OCLC 1080379844.
  2. ^ "Lokalitetet arkeologjike Plandishtë dhe Shevarikë në Bërnicë të Poshtme (Prishtinë)". Databaza e Trashëgimisë Kulturore të Kosovës (në shqip dhe anglisht). Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2020. Marrë më 1 shtator 2020.
  3. ^ a b c d Milorad Stojic (2006). "Regional characteristics of the Brnjica cultural group" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2011-07-23. Marrë më 2010-08-03.
  4. ^ Berisha, Milot (2012). "Guidë Arkeologjike e Kosovës (Kosova Archaeological Guide)" (PDF). Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit & Instituti Arkeologjik i Kosovës. fq. 45. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 5 mars 2014. Marrë më 14 prill 2020. {{cite web}}: Mospërputhje stampash kohore te |archive-date= / |archive-url=; sugjerohet 4 prill 2019 (Ndihmë!)
  5. ^ Milorad Stojic: Ferrous metallurgy center of the Brnjica cultural group (14th–13th centuries BC) at the Hisar site in Leskovac. MJoM Metalurgija - Journal of Metallurgy, UDC:669.1
  6. ^ Praistorijska kopča. B92.net – info (in serbocroatian)