teorinë e probabilitetit dhe statistikë, shpërndarja binomiale me parametrat dhe është shpërndarja diskrete e probabilitetit, e cila përshkruan numrin e sukseseve në një seri prej eksperimentesh të pavarura, ku çdo eksperiment i përgjigjet një pyetje po-jo, dhe secili merr një rezultat me vlerë buleane : sukses (me probabilitet ) ose dështim (me probabilitet ). Një eksperiment i vetëm suksesi/dështimi quhet gjithashtu një provë Bernuli ose eksperiment Bernuli, dhe një seri e rezultateve quhet një proces Bernuli ; për një provë të vetme, p.sh., , shpërndarja binomiale është një shpërndarje Bernuli .

Shpërndarja binomiale
Probability mass function
Funksioni i masës së probabilitetit
Cumulative distribution function
Cumulative distribution function for the binomial distribution
Simboli
Parametrat – numri i provave
– probabiliteti i suksesit për çdo provë
Mbështetës – numri i sukseseve
FMGJ
FGSH (the funksioni beta i paplotë i rregullarizuar)
Vlera e pritur
Mediana or
Moda ose
Varianca
Shtrirja
Kurtoza e tepërt
Entropia
në njësinë shanon. Për njësitë natyrale, përdorni logaritmin natyror.
FGJM
FK
FGJGJ
Informacione për Fisher
(për të caktuar)

Shpërndarja binomiale është baza për testin popullor binomial të rëndësisë statistikore . [1]

Shpërndarja binomiale përdoret shpesh për të modeluar numrin e sukseseve në një zgjedhje me madhësi të nxjerrë me zëvendësim nga një popullatë me madhësi . Nëse marrja e mostrave kryhet pa zëvendësim, tërheqjet nuk janë të pavarura dhe kështu shpërndarja që rezulton është një shpërndarje hipergjeometrike, jo binomiale. Megjithatë, për shumë më të mëdha se , shpërndarja binomiale mbetet një përafrim i mirë dhe përdoret gjerësisht në praktikë.

Përkufizimet Redakto

Funksioni i masës së probabilitetit Redakto

Në përgjithësi, nëse ndryshorja e rastit X ndjek shpërndarjen binomiale me parametrat   dhe  , shënojmë  . Probabiliteti për të arritur saktësisht   suksese në   prova të pavarura të Bernulit jepet nga funksioni i masës së probabilitetit :

 

për k = 0, 1, 2, ..., n, ku

 

është koeficienti binomial, prandaj edhe emri i shpërndarjes. Formula mund të kuptohet si më poshtë: k sukseset ndodhin me probabilitet   dhe   dështimet ndodhin me probabilitet   . Megjithatë,   sukseset mund të ndodhin kudo midis   provave, dhe ka   mënyra të ndryshme të shpërndarjes së   sukseseve në një seri prej   provash.

Shembull Redakto

Supozoni se një monedhë e njëanshme bie kokë me probabilitet 0.3 kur hidhet. Probabiliteti për të vërejtur saktësisht 4 koka në 6 hedhje është:

(Këtu N = 6 hedhje, n = 4 hedhje kokë, p= 0.3 i rënies kokë)

 

Funksioni mbledhës i shpërndarjes Redakto

Funksioni mbledhës i shpërndarjes mund të shprehet si:

 

ku   është "dyshemeja" nën k, pra numri i plotë më i madh më i vogël ose i barabartë me   .

Vetitë Redakto

Pritja matematike dhe varianca Redakto

Nëse  , domethënë, X është një ndryshore rasti e shpërndarë binomialisht,   është numri total i eksperimenteve dhe   probabiliteti që çdo eksperiment të japë një rezultat të suksesshëm, atëherë pritja matematike e   është: [2]

 

Kjo rrjedh nga lineariteti i vlerës së pritur së bashku me faktin se   është shuma e   ndryshoreve të rastit identike Bernuli, secila me pritje matematike   . Me fjalë të tjera, nëse   janë ndryshore të rastit Bernuli identike (dhe të pavarura) me parametër p, atëherë   dhe

 

Varianca është:

 

Modaliteti Redakto

Zakonisht moda statistikore e një shpërndarjeje binomiale   është e barabartë me  , ku   është funksioni dysheme . Megjithatë, kur   është një numër i plotë dhe   nuk është as 0 as 1, atëherë shpërndarja ka dy moda:   dhe  . Kur   është e barabartë me 0 ose 1, moda do të jetë përkatësisht 0 dhe n . Këto raste mund të përmblidhen si më poshtë:

 

Mesorja Redakto

Në përgjithësi, nuk ka asnjë formulë të vetme për të gjetur mesataren për një shpërndarje binomiale, dhe madje mund të jetë jo unike. Megjithatë, janë vendosur disa rezultate të veçanta:

  • Nëse   është numër i plotë atëherë mesarja, mediana dhe moda përkojnë dhe janë të barabarta me  .[3]
  • Çdo medianë   duhet të shtrihet në intervalin  .[4]
  • Një medianë   nuk mund të shtrihet shumë larg mesatares:  .[5]
  • Mediana është unike dhe e barabartë me   ku   [4]
  • Kur   është numër racional (me përjashtim të   dhe   tek) mediana është unike.[6]
  • Kur   dhe   është numër tek, çdo numër   në intervalin   është mediane e shpërndarjes binomiale. Nëse   dhe   është tek, atëherë   është mediana unike.

Inferenca statistikore Redakto

Vlerësimi i parametrave Redakto

Kur dihet n, parametri   mund të vlerësohet duke përdorur herësin e sukseseve:

 

Shpërndarjet e ndërlidhura Redakto

Shumat e binomeve Redakto

Nëse   dhe   janë ndryshore rasti binomiale të pavarura me të njëjtin probabilitet p, pastaj   është përsëri një ndryshore binomiale; shpërndarja e saj është  : [7]

 

Një ndryshore rasti e shpërndarë binomialisht   mund të konsiderohet si shuma e n ndryshoreve të rastit me ligj Bernuli. Pra, shuma e dy ndryshoreve të rastit   të shpërndara binomialisht   dhe   është e njëvlerëshme me shumën e   ndryshoreve me ligj Bernuli, që do të thotë  . Kjo gjithashtu mund të vërtetohet drejtpërdrejt duke përdorur rregullin e shtimit.

Pjesëtimi i dy shpërndarjeve binomiale Redakto

Ky rezultat u nxor për herë të parë nga Katz dhe bashkëautorët në 1978. [8]

Le të jenë   dhe   të pavarura. Le të jetë   .

Atëherë   është përafërsisht e shpërndarë normalisht me mesatare   dhe variancë  

Përafrim normal Redakto

 
Funksioni i masës së probabilitetit binomial dhe përafrimi i funksionit të densitetit të probabilitetit normal për n = 6 dhe p = 0.5

Nëse n është mjaftueshëm e madhe, atëherë animi i shpërndarjes nuk është shumë i madh. Në këtë rast një përafrim i arsyeshëm me   jepet nga shpërndarja normale

 

dhe ky përafrim bazë mund të përmirësohet në një mënyrë të thjeshtë duke përdorur një korrigjim të përshtatshëm të vazhdimësisë . Përafrimi bazë përgjithësisht përmirësohet kur n rritet (të paktën 20) dhe është më i mirë kur   nuk është afër 0 ose 1. [9] Rregulla të ndryshme praktike mund të përdoren për të vendosur nëse   është mjaft i madh dhe p është mjaft larg nga ekstremet e zeros ose njëshit.

  • Një rregull [9] është që për   përafrimi normal është i përshtatshëm nëse vlera absolute e anshmërisë është rreptësisht më e vogël se 0.3; domethënë nëse
 
  • Një rregull më i fortë thotë se përafrimi normal është i përshtatshëm vetëm nëse çdo gjë brenda 3 shmangieve standarde të mesatares së saj është brenda intervalit të vlerave të mundshme; pra vetëm nëse
 
Ky rregull me 3 devijime standarde është i njëvlershëm me kushtet e mëposhtme, të cilat nënkuptojnë gjithashtu rregullin e parë të mësipërm.
 
  • Një rregull tjetër i përdorur zakonisht është që të dyja vlerat   dhe   duhet të jenë më të mëdhaja ose të barabarta me 5. Megjithatë, numri specifik ndryshon nga burimi në burim dhe varet nga sa i mirë dëshiron një përafrim.

Përafrimi Poisson Redakto

Shpërndarja binomiale konvergjon drejt shpërndarjes Poisson pasi numri i provave shkon në pafundësi ndërsa produkti np konvergjon në një kufi të fundëm. Prandaj, shpërndarja Poisson me parametrin   mund të përdoret si një përafrim me   të shpërndarjes binomiale nëse   është mjaft e madhe dhe   është mjaftueshëm e vogël. Sipas dy rregullave, ky përafrim është i mirë nëse   dhe  , ose nëse   dhe  . [10]

Shpërndarje kufizuese Redakto

  • Teorema e kufirit të Puasonit : Ndërsa   i afrohet   dhe   i afrohet 0 me prodhimin   të mbajtur fiks, ndryshorja binomiale   i afrohet shpërndarjes Poisson me pritje matematike   . [10]
  • Teorema de Moivre–Laplace : Ndërsa   i afrohet   ndërsa   mbetet fikse, shpërndarja e
 
i afrohet shpërndarjes normale me pritje matematike  0 dhe variancë  1. Ky rezultat ndonjëherë shprehet lirshëm duke thënë se shpërndarja e   është asimptotikisht normale me vlerën e pritur 0 dhe variancë 1. Ky rezultat është një rast specifik i teoremës së kufirit qendror .

Historia Redakto

Kjo shpërndarje u përftua nga Jakob Bernuli . Ai shqyrtoi rastin ku   ku   është probabiliteti i suksesit dhe   dhe   janë numra të plotë pozitiv. Blez Paskali kishte shqyrtuar më herët rastin ku  .

  1. ^ Westland, J. Christopher (2020). Audit Analytics: Data Science for the Accounting Profession. Chicago, IL, USA: Springer. fq. 53. ISBN 978-3-030-49091-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ See Proof Wiki
  3. ^ Neumann, P. (1966). "Über den Median der Binomial- and Poissonverteilung". Wissenschaftliche Zeitschrift der Technischen Universität Dresden (në gjermanisht). 19: 29–33.
  4. ^ a b Kaas, R.; Buhrman, J.M. (1980). "Mean, Median and Mode in Binomial Distributions". Statistica Neerlandica. 34 (1): 13–18. doi:10.1111/j.1467-9574.1980.tb00681.x. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Hamza, K. (1995). "The smallest uniform upper bound on the distance between the mean and the median of the binomial and Poisson distributions". Statistics & Probability Letters. 23: 21–25. doi:10.1016/0167-7152(94)00090-U. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Nowakowski, Sz. (2021). "Uniqueness of a Median of a Binomial Distribution with Rational Probability". Advances in Mathematics: Scientific Journal. 10 (4): 1951–1958. arXiv:2004.03280. doi:10.37418/amsj.10.4.9. ISSN 1857-8365. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Dekking, F.M.; Kraaikamp, C.; Lopohaa, H.P.; Meester, L.E. (2005). A Modern Introduction of Probability and Statistics (bot. 1). Springer-Verlag London. ISBN 978-1-84628-168-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Katz, D.; etj. (1978). "Obtaining confidence intervals for the risk ratio in cohort studies". Biometrics. 34 (3): 469–474. doi:10.2307/2530610. JSTOR 2530610. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ a b Box, Hunter and Hunter (1978). Statistics for experimenters. Wiley. fq. 130. ISBN 9780471093152. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "bhh" defined multiple times with different content
  10. ^ a b NIST/SEMATECH, "6.3.3.1. Counts Control Charts", e-Handbook of Statistical Methods.