Bedri Hamza (lindi më 8 nëntor 1963) është politikan dhe administrator kosovar. Ka qenë Ministër i Financave i Republikës së Kosovës në dy raste, ka shërbyer tre mandate në Kuvendin e Republikës së Kosovës, ka qenë guvernator i Bankës Qendrore të Kosovës nga viti 2013 deri në vitin 2017 është kryetar aktual i komunës së Mitrovicës (Mitrovica e Jugut). Hamza është anëtar i Partisë Demokratike të Kosovës (PDK).

Jeta e hershme dhe karriera Redakto

Hamza u lind në fshatin Klinë e Epërme të komunës së Skënderajit. Ka diplomuar në Fakultetin Ekonomik të Universitetit të Prishtinës në vitin 1987 dhe më pas morri diplomë masterinstitucionin e pas vitit 1999 me temën “Problemet e përmirësimit të sistemit fiskal të Republikës së Kosovës”. Ka kryer studimet e doktoraturës në Universitetin e TiranësShqipëri.

Hamza ka punuar në Metalurgjinë e Plumbit “Trepça” në Mitrovicë nga viti 1987 deri në vitin 1990 si shef i kontabilitetit dhe financave. Ai ka punuar në sektorin privat nga viti 1990 deri në vitin 1998 dhe ka udhëhequr drejtorinë e shërbimeve publike për kuvendin komunal të Mitrovicës nga viti 2000 deri në vitin 2003.[1][2]

Politikan dhe administrator Redakto

Hamza ishte kandidat në listën zgjedhore të PDK-së për Mitrovicën në zgjedhjet lokale të Kosovës të vitit 2002. Burimet online nuk tregojnë nëse ai shërbeu në asamblenë lokale më pas.[3]

Ai u shfaq në pozitën e tetëdhjetë e një në listën e PDK-së në zgjedhjet parlamentare të Kosovës të vitit 2004, të cilat u mbajtën me përfaqësim proporcional me listë të hapur.[4] Lista fitoi tridhjetë mandate dhe ai nuk mori pjesë në seancën e asamblesë që pasoi.[5] PDK-ja shërbeu në opozitë nga viti 2004 deri në vitin 2008, dhe Hamza ishte anëtar i kabinetit hije të partisë me përgjegjësi për financat dhe ekonominë.[6] Në vitin 2006, ai ishte anëtar i delegacionit të Kosovës në Vjenë për diskutime me Republikën e Serbisë për çështje ekonomike.[7]

Zëvendësministër (2008–11) Redakto

Hamzait iu dha pozita e pesëdhjetë e pestë në listën e PDK-së në zgjedhjet parlamentare të vitit 2007 dhe përfundoi në vendin e dyzetë në mesin e kandidatëve të partisë.[8] Lista fitoi tridhjetë e shtatë mandate; ai nuk u zgjodh dhe, për shkak të kërkesës që një e treta e mandateve të rezervohej për kandidatet femra, ai nuk ishte menjëherë në radhë për një vend zëvendësues.

PDK dhe partia rivale LDK, pas zgjedhjeve të vitit 2007 formuan një qeveri koalicioni. Në janar 2008, Hamza u emërua zëvendësministër i ekonomisë dhe financave të Kosovës në qeverinë e re.[9] Në qershor të po këtij viti, ai dhe ministri shqiptar i ekonomisë, tregtisë dhe energjisë Genc Ruli njoftuan një marrëveshje bashkëpunimi për energjinë elektrike. Më vonë në të njëjtin vit, ai njoftoi se qeveria e Kosovës nuk do të lejojë që kufijtë e saj të veprojnë sipas rregulloreve të Misionit të Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK}).

Hamza tha në një intervistë të vitit 2009 se investimet në energji, rrugë dhe sektorin privat ishin hapa strategjikë të nevojshëm për të nxitur rritjen ekonomike në Kosovë. Ai shtoi se do të nevojiten vite të rritjes së lartë për të adresuar çështjet e varfërisë endemike, duke thënë: "Për të reduktuar varfërinë dhe papunësinë ne duhet të kemi rritje ekonomike prej më shumë se tetë për qind për gjashtë apo shtatë vitet e ardhshme."[10]

Ai pati mundësinë të hynte në Kuvendin e Kosovës në mars të vitit 2010, por në vend të kësaj vazhdoi të shërbente si zëvendësministër. Ai nuk do të kishte qenë në gjendje të mbante të dyja pozicionet njëkohësisht nën një mandat të dyfishtë.[11]

Ministri i Financave (hera e parë: 2011–13) Redakto

Koalicioni PDK–LDK u shpërbë në fund të vitit 2010 dhe zgjedhjet e reja u mbajtën në fund të vitit 2010. Hamza u përfshi sërish në listën zgjedhore të PDK-së dhe përfundoi i njëmbëdhjeti në mesin e kandidatëve të partisë; PDK-ja fitoi tridhjetë e katër ulëse dhe ai u zgjodh në kuvend.[12][13] Mandati i tij i parë si ligjvënës si i shkurtër; PDK-ja formoi qeverinë pas zgjedhjeve dhe Hamza u emërua ministër i financave të Kosovës në të njëjtën ditë kur u mblodh kuvendi.

Si ministër, Hamza ndoqi një strategji të privatizimit për Telekomin e Kosovës. Në prill 2011, ai nënshkroi një marrëveshje me Zoran Stavreski, ministrin e financaveMaqedonisë (tani Maqedonia e Veriut), për shmangien e tatimit të dyfishtë dhe mbrojtjen nga evazioni fiskal.[14] Një vit më pas, ai nënshkroi një marrëveshje me ministrin turk të financave Mehmet Şimşek për të bashkëpunuar në marrëdhëniet e ndërsjella tatimore.[15]

Guvernatori i Bankës Qendrore të Kosovës (2013–17) Redakto

Hamza u emërua guvernator i Bankës Qendrore të Kosovës më 14 mars 2013.[16] Emërimi i tij ishte i diskutueshëm; partitë opozitare argumentuan se emërimi i një zyrtari kryesor të PDK-së në këtë rol ishte një sulm ndaj pavarësisë së bankës.[17] Megjithatë, ai shërbeu në këtë rol për katër vitet e ardhshme.

Ministri i Financave (hera e dytë: 2017–2020) Redakto

Hamza dha dorëheqjen si guvernator i bankës qendrore më 13 shtator 2017 për t'u rikthyer në zyrën e ministrit të financave.[18] Në shkurt 2018, ai ndihmoi në lehtësimin e një granti të Bashkimit Evropian prej 38.5 milionë euro për përmirësimin e sistemit hekurudhor të Kosovës.[19]

Në vitin 2018, Republika e Kosovës prezantoi një tarifë ndëshkuese 100 për qind për mallrat nga Serbia, si mjet për t'i bërë presion Serbisë për një marrëveshje gjithëpërfshirëse që do të përfshinte njohjen e Kosovës si shtet i pavarur. Në janar 2019, Hamza tha se të ardhurat e Serbisë kishin rënë për tetëdhjetë milionë euro si rezultat i këtij aranzhimi. Ai gjithashtu tha se Republika e Kosovës po punon për të parandaluar atë që e identifikoi si kontrabandë nga Serbia.[20]

Parlamentar (2019–2021) Redakto

Hamza mori pozitën e tetë në listën e PDK-së në zgjedhjet parlamentare të Kosovës 2019, përfundoi në vendin e gjashtë në mesin e kandidatëve të partisë dhe u zgjodh për një mandat të dytë në kuvend kur lista fitoi njëzet e katër ulëse.[21] PDK-ja shërbeu në opozitë në parlamentin që pasoi. Hamza gjatë këtij mandati ka qenë kryetar i grupit parlamentar të PDK-së, kryetar i komisionit për mbikëqyrjen e financave publike dhe anëtar i komisionit për buxhet dhe transfere.[22][23][24]

Ai u promovua në pozitën e katërt në listën e PDK-së në zgjedhjet parlamentare të vitit 2021, përfundoi në vendin e tretë dhe u rizgjodh kur lista fitoi nëntëmbëdhjetë ulëse.[25] Partia vazhdoi të shërbente në opozitë. Hamza ishte nënkryetar në Kuvend në vitin 2021.

Kryetari i komunës së Mitrovicës (2021–tani) Redakto

Hamza u zgjodh kryetar i Mitrovicës në zgjedhjet lokale të vitit 2021, duke mposhtur në raundin e parë të votimit Agim Bahtiri të Vetëvendosjes. Për shkak të fitimit të këtij pozicioni, ai dha dorëheqjen nga parlamenti më 1 nëntor 2021.[26]

Referimet Redakto

  1. ^ BEDRI HAMZA – Ministër i Financave, Arkivuar 2019-04-28 tek Wayback Machine, Ministria e Financave të Republikës së Kosovë
  2. ^ Bedri Hamza – Ekspert i ekonomisë, baba, qytetar krenar i Mitrovicës Arkivuar 18 janar 2022 tek Wayback Machine, bedrihamza.com,
  3. ^ ZGJEDHJET PËR KUVENDE KOMUNALE 2002 – Fletëvotimet dhe listat e kandidatëve (Mitrovicë), aksesuar më 17 janar 2022. Ai u shfaq në pozitën e pestë në listën e partisë, e cila fitoi pesëmbëdhjetë mandate, duke bërë të mundur që të paktën të kishte pasur mundësinë për të shërbyer.
  4. ^ ZGJEDHJET PËR KUVEND TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS 2004 – Lista e Kandidatëve për Zgjedhjet për Kuvend të Kosovës 2004, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve.
  5. ^ Periudha e tretë Legjislative (13.12.2007 - 03.11.2010), Kuvendi i Republikës së Kosovës.
  6. ^ "Kosovo: Party criticizes government for insufficient spending on investment," British Broadcasting Corporation Monitoring European, 10 May 2006 (Source: Text of report in English by independent internet news agency KosovaLive).
  7. ^ "Kosovo, Serbian delegations discuss economic issues in Vienna," British Broadcasting Corporation Monitoring European, 31 May 2006 (Source: text of report in English by independent internet news agency KosovaLive).
  8. ^ ZGJEDHJET PËR KUVEND TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS 2004 – Rezultatet dhe Statistikat (Rezultatet e të gjithë kandidatëve), Komisioni Qendror i Zgjedhjeve.
  9. ^ "Kosovo PM-designate announces cabinet," British Broadcasting Corporation Monitoring European, 9 January 2008 (Source: Excerpt from report by Kosovo Albanian privately-owned KohaVision TV, on 9 January).
  10. ^ "After billions in aid, Kosovo still poor and idle," Reuters News, 19 November 2009.
  11. ^ "Five Kosovo ruling party officials with two public offices decide to give up one," British Broadcasting Corporation Monitoring European, 31 March 2010 (Source: Text of report by Kosovo Albanian privately-owned newspaper Express on 29 March).
  12. ^ ZGJEDHJET E PARAKOHSHME PËR KUVENDIN E REPUBLIKËS SË KOSOVËS 2010 – Rezultatet dhe Statistikat (Rezultatet e të gjithë kandidatëve), Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Ai u shfaq në pozitën e pesëdhjetë e tretë në listë në vitin 2010.
  13. ^ "Kosovo election commission releases final results for parliamentary election," British Broadcasting Corporation Monitoring European, 1 February 2011 (Source: Text of report of Kosovo Albanian privately-owned newspaper Express on 31 January).
  14. ^ "Macedonia, Kosovo finance ministers sign double taxation avoidance agreement," British Broadcasting Corporation Monitoring European, 6 April 2011 (Source: Text of report in English by Macedonian state news agency MIA).
  15. ^ "Turkey inks first deal with independent Kosovo," Cihan News Agency (CNA), 10 September 2012.
  16. ^ The appointment was formalized on 26 March 2013. See "Kosovo president approves new c-bank governor," SeeNews - The Corporate Wire, 27 March 2013.
  17. ^ "Kosovo elects ruling party official as central bank governor," Reuters News, 14 March 2013. Ismet Beqiri of the LDK charged that the appointment was "shameful," saying that the bank would become of the private bank of the PDK and government.
  18. ^ "Kosovo's central bank governor resigns," Global Banking News, 13 September 2017.
  19. ^ "EU helps aspirant member Kosovo to modernise railway," Reuters News, 15 February 2018.
  20. ^ "Serbian exports to Kosovo fall by 80mn Euros due to tarriffs," bne IntelliNews, 30 January 2019.
  21. ^ ZGJEDHJET E PARAKOHSHME PËR KUVENDIN E REPUBLIKËS SË KOSOVËS 2019 – Rezultatet dhe Statistikat (Ndarja e ulëseve në Kuvend (Subjektet dhe kandidatët e zgjedhur)), Komisioni Qendror i Zgjedhjeve.
  22. ^ 120 deputetë - Legjislatura 7, Kuvendi i Republikës së Kosovës.
  23. ^ Komisioni për Mbikëqyrjen e Financave Publike [2019–21], Kuvendi i Republikës së Kosovës.
  24. ^ "Komisioni për Buxhet dhe Transfere" [2019–21], Kuvendi i Republikës së Kosovës.
  25. ^ ZGJEDHJET E PARAKOHSHME PËR KUVENDIN E REPUBLIKËS SË KOSOVËS 2021 – Rezultatet dhe Statistikat (Ndarja e ulëseve në Kuvend (Subjektet dhe kandidatët e zgjedhur)), Komisioni Qendror i Zgjedhjeve.
  26. ^ "Bedri Hamza jep dorëheqje nga pozita e nënkryetarit të Kuvendit dhe e deputetit", Telegrafi