Alaska
Coordinates: 64°N 150°W / 64°N 150°W
Alaska (shqiptimi: Ëllaska) është një shtet i SHBA-së që ndodhet në skajin veriperëndimor të kontinentit Amerikan. Ajo kufizohet në lindje nga provinca kanadeze e Kolumbisë Britanike dhe territorit të Jukonit. Në perëndim ajo ka një kufi detar me Rusinë nëpër Ngushticën e Beringut. Në veri janë detet Chukchi dhe Beaufort që janë pjesët jugore të Oqeanit Arktik, ndërsa Oqeani Paqësor shtrihet në jug dhe jugperëndim.
Alaska
| |
|---|---|
| Shteti i Alaskës | |
| Nofka(t): The Last Frontier | |
| Parimet: North to the Future | |
| Himni: Alaska's Flag | |
.svg) Harta e Shteteve të Bashkuara me Alaska të theksuar | |
| Vendi | Shtetet e Bashkuara |
| Para shtetësisë | Territory of Alaska |
| U pranua në Bashkim | 3 janar 1959 (49-të) |
| Kryeqyteti | Juneau |
| Qyteti më i madh | Anchorage |
| Metroja më e madhe dhe zonat urbane | Ankorage |
| Qeveria | |
| • Guvernatori | Mike Dunleavy (R) |
| • Guvernatori toger | Kevin Meyer (R) |
| Legjislatura | Legjislatura e Alaskës |
| • Dhoma e sipërme | Senati |
| • Dhoma e ulët | Dhoma e Përfaqësuesve |
| Gjyqësori | Gjykata e Lartë e Alaskës |
| Senatorët amerikan |
|
| Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA | Vacant (lista) |
| Sipërfaqja | |
| • Gjithsej | 663.268 sq mi (1.717.856 km2) |
| • Sipërfaqe tokësore | 571.951 sq mi (1.481.346 km2) |
| • Sipërfaqe ujore | 91.316 sq mi (236.507 km2) 13.77% |
| Sipërfaqja vendi | 1st |
| Dimensionet | |
| • Gjatësia | 1.420 mi (2.285 km) |
| • Gjerësia | 2.261 mi (3.639 km) |
| Lartësia mbidetare | 1.900 ft (580 m) |
| Lartësia më e lartë | 20.310 ft (6.190,5 m) |
| Lartësia më e ulët | 0 ft (0 m) |
| Popullsia (2020[3]) | |
| • Gjithsej | 736.081 |
| • Vendi | 48-të |
| • Dendësia | 1,26/sq mi (0,49/km2) |
| • Dendësia vendi | 50-të |
| • Të ardhurat mesatare shtëpiake | $77,800[2] |
| • Të ardhurat vendi | 12-të |
| Emri i banorëve | Alaskan |
| Gjuha | |
| • Gjuha zyrtares | Ahtna, Alutiiq, Dena'ina, Deg Xinag, Anglisht, Eyak, Gwich'in, Haida, Hän, Holikachuk, Iñupiaq, Koyukon, Tanana e Poshtme, St. Lawrence Island Yupik, Tanacross, Tlingit, Tsimshian, Unangax̂, Kuskokwim i Epërm, Tanana e Epërme, Yup'ik |
| • Gjuhët e folura |
|
| Zona kohore | |
| east of 169°30' | UTC−09:00 (Alaska) |
| • Verës (DST) | UTC−08:00 (ADT) |
| west of 169°30' | UTC−10:00 (Hawaii-Aleutian) |
| • Verës (DST) | UTC−09:00 (HADT) |
| Shkurtesa USPS | AK |
| Kodi ISO 3166 | US-AK |
| Gjerësia gjeografike | 51°20'N to 71°50'N |
| Gjatësia gjeografike | 130°W to 172°E |
| Faqja zyrtare | alaska |
Alaska është shteti më i madh në Shtetet e Bashkuara për nga sipërfaqja, i 3-ti më pak i populluar dhe shteti me dendësinë më të vogël të popullsisë ndër 50 shtetet e Shteteve të Bashkuara. Përafërsisht gjysma e banorëve të Alaskës (e vlerësuar në 738.432 banorë nga Zyra e Regjistrimit të SHBA-së në vitin 2015) jetojnë brenda zonës metropolitane Anchorage. Ekonomia e Alaskës dominohet nga peshkimi, gazi natyror, dhe industritë e naftës, burime të cilat ajo i ka me bollëk. Bazat ushtarake dhe turizmi janë gjithashtu një pjesë e rëndësishme e ekonomisë. Kryeqyteti i këtij shteti federal është Juneau.
GjeografiaRedakto
Alaska është një ndër dy shtetet e ShBA-së që nuk kufizohet me asnjë shtet tjetër të SHBA-së. Alaska kufizohet me Kanadanë në lindje, Oqeanin Pacifik në jug, Detin Bering në perëndim, dhe Oqeanin Artik në veri. Alaska me siperfaqe është shteti më i madh i SHBA-së duke përfshirë një teritor prej 1.477.277 km².
DemografiaRedakto
Alaska ka një popullsi prej, 670 053 banorësh, është shteti i 48 i SHBA-së për nga popullsia. 75% e banorëve të Alaskës janë të bardhë, 15% janë autoktonë, dhe 10% e popullatës janë melezë. Gjuha zyrtare në Alaska është anglishtja, dhe gjuha Yupik e cila flitet nga vendasit.
EkonomiaRedakto
HistoriaRedakto
Vendin e njohur si Alaska Shtetet e Bashkuara të Amerikës e blenë nga perandoria Ruse më 30 mars të vitit 1867 për 7.2 milion dollarë amerikanë. Kjo zonë kaloi nëpër shumë duar administrimesh deri sa u bë një territor i organizuar më 11 maj të vitit 1912 dhe shteti i 49-te i SHBA-ve më 3 janar të vitit 1959. Emri "Alaska" përdorej që nga koha Ruse, gjithashtu njihet si Aljeska, "toka e madhe", një fjalë aleute.
ReferimeRedakto
- ^ "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 21 tetor 2011.
- ^ "US Census Bureau QuickFacts" (në anglisht). Marrë më 30 prill 2022.
- ^ "2020 Census Apportionment Results". census.gov (në anglisht). Zyra e Regjistrimit të Shteteve të Bashkuara. Arkivuar nga origjinali më 26 prill 2021. Marrë më 30 prill 2021.
|
Ky artikull nga Shtetet e Bashkuara është një faqe cung. Mund të ndihmoni Wikipedian duke e përmirësuar. |